نهضت های اجتماعی در تاریخ معاصر ایران، تا پیش از انقلاب اسلامی، عموماً شکست خورده و تداوم نداشته اند. نهضت ملی شدن نفت یکی از این جنبش های ناکام به شمار می رود. در حالی که در 30 تیر سال 1331 بسیج گسترده ای از نیروهای اجتماعی روی داد؛ حدود یکسال بعد، در جریان کودتای 28 مرداد چنین بسیجی امکان پذیر نشد و نهضت نفت بدون مقاومت جدی مردمی سقوط کرد. این پژوهش با تکیه بر مفهوم سازمان در نظریه بسیج منابع ...

دانش پژوهان و سیاستگذاران هنوز می کوشند تحولات انقلابی غیر منتظره در ایران را درک کنند. این مقاله کوششی است برای تبیین انقلاب اسلامی ایران که در آن از مدل بسیج منابع چارلز تیلی استفاده شده است. این مدل «تبیین علی» را که در جستجوی تأثیرات نیروهای ساختاری بلند مدت است‘ در کنار تبیین «معطوف به هدف» قرار می دهد که درصدد بررسی کنش جمعی آگاهانه و عقلانی است. در بخش نخست‘ فرایندهای دولت سازی و نوسازی ...

دانش پژوهان و سیاستگذاران هنوز می کوشند تحولات انقلابی غیر منتظره در ایران را درک کنند. این مقاله کوششی است برای تبیین انقلاب اسلامی ایران که در آن از مدل بسیج منابع چارلز تیلی استفاده شده است. این مدل «تبیین علی» را که در جستجوی تأثیرات نیروهای ساختاری بلند مدت است‘ در کنار تبیین «معطوف به هدف» قرار می دهد که درصدد بررسی کنش جمعی آگاهانه و عقلانی است. در بخش نخست‘ فرایندهای دولت سازی و نوسازی ...

در این پژوهش کوشش شده است با استفاده از نظریه بسیج منابع چارلز تیلی به چگونگی فرایند بسیج منابع در نهضت ملی شدن نفت به عنوان هدف اصلی و مقایسه نتایج آن با یافته های سایر پژوهشگران پیرامون انقلاب های مشروطه و اسلامی به عنوان هدفی فرعی بپردازیم. در این پژوهش برای روش تحلیل تطبیقی – تاریخی از الگویی تبعیت نموده شده که روش های "مطالعه موردی" برای ما فراهم می نمایند و روش گرداوری داده ها نیز روش اس...

در مقالة حاضر، با استفاده از نظریة بسیج منابع چارلز تیلی به شناسایی فرایند بسیج منابع در انقلاب اسلامی ایران پرداخته شده است. سؤال اصلی این مقاله آن است که بسیج منابع در انقلاب اسلامی بر اساس الگوی نظری بسیج منابع چارلز تیلی چگونه بوده است؟روش تحقیق مورد استفاده، روش قیاسی و تاریخی است. در این مقاله، بر پایة سؤالات مستخرج از مدل نظری مورد استفاده به مفاهیمی همچون منافع گروه­های مختلف، سازمان­ها...

چکیده روحانیت شیعه در ساختار اجتماعی ایران از دوره صفویه به این سو از بیشترین توان برای به جنبش درآوردن و بسیج سیاسی توده ها برخوردار بوده است.روشنفکران، احزاب و سازمان های دیگر، هرگز بطور کامل و مطلوب نتوانستند توده های مردم را با خود همراه کنند و آنان را در جهت اهداف خود، بسیج نمایند. با وجود این، به نظر می رسد که پس از انقلاب اسلامی ایران و استقرار نظام جمهوری اسلامی، این توان روحانیت، نسبت...

طبقه متوسط جدید، نیروی اجتماعی شهر گرا ، دانشگاهی و مشارکت جویی است که در یک پروسه شکل گیری، در بدنه دولت یا خارج از ان، به مرکز ثقل تحولات سیاسی- اجتماعی تبدیل شده است. پرسش پژوهش ان است که، بسیج منابع رای دهی از سوی طبقه متوسط جدید در امر مشارکت انتخاباتی ( ۷۶- ۹۶) در ایران چگونه بوده است؟ فرضیه و یافته های پژوهش نشان خواهد داد که این گروه مدعی قدرت و چالشگر سیاسی، برای رسیدن به منابع حاکمیت،...

مغرب اسلامی در اثر فروپاشی دولت ادریسیان، دچار عدم تمرکز سیاسی و منازعه قبایل بربر بر سر قدرت بود. در چنین شرایطی شکل­گیری جنبش اجتماعی مرابطون، موجب تداوم قدرت مسلمانان در شمال آفریقا و اندلس شد. با نظر به اهمیتِ جنبش اجتماعی مرابطون، بررسی منطق حاکم بر این جنبش پرسش اصلی این مقاله است. چارچوب نظری مقاله در بازشناسی منطق این جنبش «نظریه بسیج منابع» است. بر اساس این نظریه رهبران جنبش مرابطی از ن...

هدف نوشتار حاضر بررسی چگونگی فرایند بسیج گروه های متفاوت مدعی قدرت در انقلاب مشروطه است. نو آوری پژوهش آنست که با وجود مقاله ها و کتاب های بسیار درباره انقلاب مشروطه، تا به حال اثری به بررسی چگونگی فرآیند بسیج در مشروطه با استفاده از نظریه ای خاص نپرداخته است. رهیافت کلی این مقاله جامعه شناسی تاریخی و چارجوب نظری این مقاله، مدل بسیج چارلز تیلی است. روش پژوهش، تحلیل اسناد تاریخی شامل کتابها و مق...

در این مقاله کوشیده‌ایم تا با استفاده از نظریه "فشار ساختاری" اسملسر، به تبیینی جامعه‌شناختی از جنبش مشروطه دست یابیم و ضمناً با این محک تجربی، نظریه مذکور را ارزیابی نماییم. بدین منظور و در این چهارچوب نظری، زمینه‌های مساعد ساختاری برای بروز جنبش مشروطه؛ فشارهای ساختاری (اقتصادی، سیاسی و ایدئولوژیک) ناشی از این زمینه‌ها بر سه قشر اصلی دخیل در جنبش(یعنی بازاریان، روشنفکران و روحانیان)؛ نشانگان ش...