اهمیت نسخه های خطّی، در شناخت جامعه در دوره های مختلف تاریخی، امری است کهبر کسی پوشیده نیست . متون ادبی ما دربردارنده اطّلاعات باارزشی از آداب، سنن، فرهنگ واعتقادات هر دوره بوده، مسیر شناخت تحولات فکری، سیاسی و ساختارهای حکومتی آندوره را بر ما هموار و روشن می کند. این پژوهش به معرّفی و بررسی یکی از نسخه هایمی پردازد که از نظر استاد، از « الفیه » خطّی کتابخانه علّامه جلال الدین همایی با عنوانشاهکارها...

در این رساله منظومه مخزن الاسرار و دیگر نظیره های تقلیدی (مطلع الانوار، تحفه الاحرار و روضه الانوار) از دیدگاه مضمونی مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. برای انجام این کار بحث از معنای اصطلاح مضمون امری بود اجتناب ناپذیر لذا در فصل اول (تعاریف و کلیات) به این موضوع پرداخته شده است تا به تعریفی مشخص از این اصطلاح برسیم و آن را مبنای دیگر مباحث قرار دهیم. در فصل اول دو تعریف از تعاریف گوناگون مض...

چکیده :فنّ معارضه (emulation) به نوعی سرایش شعر یا نگارش نثر اطلاق می شود که در آن شاعر یا نویسنده با انگیزه ی ایجاد اعجاب یا رد و انکار یا شوخی و بذله گویی، به تقلید قصیده ای یا متنی می پردازد و در این تقلید از موضوع، وزن ، قافیه و حرکت حرف روی قصیده قبلی و اگر نثر باشد از موضوع و رویکرد سبکی متن قبلی ، تبعیّت می کند. معادل فارسی فنّ معارضه را در شکل جد، نظیره گویی ودر شکل طنز و هزل نقیضه پردازی ...

اهمّیت نسخه های خطّی، در شناخت جامعه در دوره های مختلف تاریخی، امری است که بر کسی پوشیده نیست. متون ادبی ما در بردارنده اطّلاعات باارزشی از آداب، سنن، فرهنگ و اعتقادات هر دوره بوده، مسیر شناخت تحوّلات فکری، سیاسی و ساختارهای حکومتی آن دوره را بر ما هموار و روشن می کند. این پژوهش به معرّفی و بررسی یکی از نسخه های خطّی « الفیّه »میرزا محمد تقی تبریزی متخلص یه نیّر می پردازد که از شاهکارهای ادبی در حوزه ط...

داستان سرایی منظوم با نظامی گنجوی به اوج رسید و شیوه جدیدی که او در داستان پردازی بویژه داستانهای منظوم عاشقانه بوجود آورد، سبب تحولی عظیم در داستانسرایی فارسی گردید. داستانسرایی بعد از نظامی تا حدی متاثر و یا دنباله کار نظامی است و شاعران بسیاری بعد از نظامی، گوی نظیره پردازی در برابر پنج گنج وی به میدان افکندند. نظیره پردازی چون امیرخسرو دهلوی، خواجوی کرمانی، جامی، وحشی بافقی، طالب آملی و میر...

دوره بازگشت یکی از ادوار تاریخ ادبیات ایران است که از نیمه دوم قرن دوازدهم هـ.ق. تا اوایل قرن چهاردهم هـ.ق. را دربرمی گیرد. در این دروه که صد و پنجاه سال به طول انجامید شاعران از سبک هندی روی برتافتند و به شیوه شاعران سبک خراسانی و عراقی روی آوردند. شعر بازگشت را از دیدگاه تاریخی به دو دوره تقسیم کرده اند. در دوره اول شاعران بیشتر به سبک سخنوران قرنهای 6 تا 8 و در دوره دوم به سبک سخنوران قرنها...

از جمله ی زیباترین و تاثیرگذارترین مثنوی های عاشقانه، منظومه ی لیلی و مجنون نظامی است که به دلیل هنرنمایی فوق العاده ی شاعر گنجه، شعرای بسیاری به نظیره گویی از آن پرداخته اند و بدین طریق آثاری دل انگیز و دلکش بر گنجینه ی ادب فارسی افزوده اند. از میان این نظیره گویی ها، روایت مکتبی شیرازی (تالیف 895) در نوع خود از جمله ی بهترین و نزدیک ترین روایت-ها به لیلی و مجنون نظامی و در شمار سه تقلید برت...

موضوع این پایان نامه توصیف شگردهای طنزپردازی است. هدف شناخت بهتر قالب طنز و شگردهای خلق طنز است. در این میان آثار دو طنزپرداز برجسته: علی اکبر دهخدا و کیومرث صابری فومنی (گل آقا) مورد بررسی قرار گرفته شده است. اولین محور پژوهش این بود که شگردهای طنزپردازی این دو طنزپرداز بزرگ شناخته شود و در مرحله ی بعدی مورد مقایسه قرار بگیرند. شگردهای طنزپردازی به دو گروه طنز کلامی و طنز موقعیتی تقسیم شده است...

نظامی شاعر قرن ششم در گنجه، زادگاه خویش زیسته و پنج گنج خود را در همان جا به شعر درآورده است. خسرو و شیرین یکی از مثنویهای پنجگانه ی اوست که شامل 6500 بیت است و در بحر هزج مسدس مقصور یا محذوف سروده شده است. در ادب فارسی باید منظومه ی خسرو و شیرین نظامی را در اوج قله ادب غنایی قرار داد که پس از اینکه نظامی آن را سرود مورد تقلید و نظیره گویی های بسیاری قرار گرفت از آن جمله منظومه ی شیرین و خسرو ا...

ادبیات تعلیمی یکی از شاخه های مهم و کهن ادب فارسی است مضامین تعلیمی از دیرباز در داستان‌ها که همواره از نیازهای ذهنی و عاطفی بشر بود، راه یافت و ایرانیان به جنبه تعلیمی آن توجه کرده‌اند. حکایت پردازی نیز از شیوه های داستان پردازی است که در قرون چهارم با مضامین اندرزی در مثنوی‌هایی چون کلیله و دمنه به کار رفته است. در قرن پنجم هـ .ق حدیقه سنایی نخستین منظومه عرفانی است که با هدف تعلیم مباحث عرفا...