زمینه: می‌توان گفت که مسأله موجّه‌بودن نقد اخلاقی هنر، دست‌کم از سه سده اخیر بدین سو، در شمار یکی از مهمّ‌ترین مسائل مربوط به ارتباط میان هنر و اخلاق بوده است و همواره مخالفان و موافقانی جدّی داشته است. عموم مخالفان نقد اخلاقی، با پذیرش هر دو دسته ارزش اخلاقی و زیبایی‌شناختی، کوشیده‌اند تا نشان دهند که این دو حوزه از یکدیگر مستقل‌اند و، بنابراین، نمی‌توان از منظر اخلاق به نقد هنر پرداخت؛ امّا نیچه ...

چنان که بسیار گفته اند، «نقد اخلاقی هنر» دیرپاترین مبحث در فلسفه هنر بوده است؛ امّا در این مبحث دراز دامان دو مسأله عمده را باید از هم تمیز داد: نخست امکان نقد اخلاقی آثار هنری است، و دیگری ربط چنین نقدی به ارزش زیبایی شناختی آثار هنری. به عبارت دیگر، مسأله اوّل این است که آیا می توانیم (یعنی معقول هست که) از منظر اخلاق به نقد اخلاقی آثار  هنری دست یازیم یا نه، حال آن که مسأله دوم عبارت از این اس...

چنان‌که بسیار گفته‌اند، «نقد اخلاقی هنر» دیرپاترین مبحث در فلسفه هنر بوده است؛ امّا در این مبحث دراز دامان دو مسأله عمده را باید از هم تمیز داد: نخست امکان نقد اخلاقی آثار هنری است، و دیگری ربط چنین نقدی به ارزش زیبایی‌شناختی آثار هنری. به عبارت دیگر، مسأله اوّل این است که آیا می‌توانیم (یعنی معقول هست که) از منظر اخلاق به نقد اخلاقی آثار  هنری دست یازیم یا نه، حال آن‌که مسأله دوم عبارت از این اس...

مسأله ی اصلیِ این تحقیق همانا ”دفاع از نقد اخلاقی هنر“ است. به دیگرسخن، مسأله و پرسشی که این تحقیق در مقام پِیجوییِ آن برمی آید عبارت است از اینکه آیا رواست که دست در نقد اخلاقی آثار هنری زنیم یا نه. آیا می توان با معیارهای اخلاقی به نقد و ارزیابی آثار هنری پرداخت یا نه؟ در واکنش به این مسأله، در تاریخِ فکر و فرهنگِ بشر، سه موضعگیری کلّی صورت گرفته است. (1) کسانی با پیشقراولیِ افلاطون بر آن شده اند ک...

ارزیابی و داوری اخلاقی کارهای هنری موضوعی امروزی نیست و تاریخش به فرهنگ های باستان و اندیشه های کهن باز می گردد؛ گویی با پدیدآمدن نخستین و ساده ترین نمودهای هنری، پرسش از اخلاقی بودن آن ها نیز پیش آمده است. برخی از منتقدان، باور همگانی به همبستگی هنر و اخلاق را نمی پذیرند و می کوشند استدلال های فراوان در جدایی ارزش های هنری و اخلاقی پیش نهند و برخی نیز چون نئل کرل آن را درست و توجیه پذیر می دان...

نسبت میان هنر و اخلاق ازجمله مهم ترین و بنیادی ترین مباحث نظری هنر از زمان های دور تا به امروز است. تأثیر شگرف هنر و آثار هنری در احساسات و عواطف انسانی و نیز قدرت بی نظیر آن در تبدیل ایده به کنش و مهم تر تثبیت و تحکیم آموزه های اخلاقی و حتی تعمیق ادراکات اخلاقی، از عوامل اصلی این اهمیت و جایگاه بنیادی است.در این باره تاکنون نظریه های مختلفی در تبیین نسبت میان این دو مطرح شده است. برخی از این ن...

زمینه: مسئلۀ اخلاق در هنر، از جمله در شعر، به عنوان هنر کلامی، همواره مورد توجه ادیبان، فیلسوفان و منتقدان حوزه های اخلاق، ادب و هنر بوده است. اخلاق­گرایان تندرو، وظیفۀ هنر را خدمت به اخلاق می دانند و هرگونه اثر هنری خارج از هنجارهــــای اخلاقی را نادرست می انگارند. دیدگاه مقابل این نگرش، هنرگرایی تندرو است. این دیدگاه، از هرگونه اثر هنری، تنها انتظار هنری بودن را دارد و نه چیز دیگر؛ و انتظارش ...

نسبت میان هنر و اخلاق ازجمله مهم‌ترین و بنیادی‌ترین مباحث نظری هنر از زمان‌های دور تا به‌امروز است. تأثیر شگرف هنر و آثار هنری در احساسات و عواطف انسانی و نیز قدرت بی‌نظیر آن در تبدیل ایده به کنش و مهم‌تر تثبیت و تحکیم آموزه‌های اخلاقی و حتی تعمیق ادراکات اخلاقی، از عوامل اصلی این اهمیت و جایگاه بنیادی است.در این باره تاکنون نظریه‌های مختلفی در تبیین نسبت میان این دو مطرح شده است. برخی از...

کانت در نقد قوه حکم که سومین کتاب اصلی وی است، تلاش دارد داوری زیباشناختی را به قوه حکم تأملی اختصاص داده و آن را از احکام معرفتی فاهمه در نقد اول و احکام اخلاقی عقل در نقد دوم متمایز سازد. با این حال از آنجا که نقد سوم می بایست شکاف بین دو نقد نخست را پر کرده و بنابراین ارتباط بین دو قلمرو فلسفه را امکان پذیر سازد، قوه حکم تأملی می بایست در مواضع متعدد، پیوند قوای فاهمه، خیال و عقل را خواه در ...