مسجد و آسیاب سنگی داراب، ازجمله بناهای بسیار بحث­برانگیز در تاریخ معماری ایران است. این بنا از اوایل سدۀ نوزدهم میلادی موردتوجه مستشرقین و مورخین ایرانی قرار گرفته و در باب تاریخ احداث و عملکرد آن سخن گفته و نظرات گوناگون و متنوعی مطرح کرده­اند. برخی آن را یک نیایشگاه مهری، آتشکدۀ زرتشتی، کلیسای مسیحی، معبد بودایی، مسجدی اسلامی، و حتی خانقاه و کاروانسرا دانسته‌اند. از نظر نگارندگان، علت اصلی ای...

سؤال و درخواست بندگان خدا از خداوند قادر برای رفع حاجت و نیاز مادّی یا معنوی که مهم ترین آن درخواست نجات از ضرر و مرگ می باشد، عمدتاً در نیایشگاه ها صورت می پذیرد. این مقاله با روش تطبیقی در پی پاسخ به پرسش «چگونگی نیایشگاه در کُتُب مقدّس (عهد قدیم، عهد جدید و قرآن)» می باشد. در این نوشتار، ضمن واژه شناسی نیایش به تبیین جایگاه نیایشگاه از دیدگاه کُتُب مقدّس پرداخته، آنگاه مقایسه ی اجمالی بین دیدگاه ها ...

سرزمین هند از نظر دارا بودن نسخه‌های خطی فارسی، بسیار غنی و درخور توجه است؛ شناسایی این میراث عظیم فرهنگی و تهیۀ فهرست‌های موثق و علمی از آن‌ها ضرورتی بی‌چون‌وچراست؛ زیرا تحلیل محتوایی فهرست‌ها و منابع هندی نشان می‌دهد که این منابع در معرفی نسخ خطی فارسی، تصویری روشن به خواننده انتقال نمی‌دهند. از جمله آثاری که در این منابع به‌اشتباه معرفی شده، نسخۀ خطی مثنوی سراپای مهری عرب است که آن را به مهر...

از جمله شاعران توانمند سدة یازدهم هجری که علیرغم خلاقیت‌ها و ذوق شعری‌اش تقریباً گمنام مانده، سید علی­رضا پسر سید مساعد جبل عاملی متخلص به مهری و سید و مشهور به مهری عرب (تولد 1050هـ.ق. – وفات؟) است. نگارنده در این تحقیق بر آن است تا برای نخستین بار به معرفی نسخ خطّی دیوان این شاعر و بررسی و تحلیل عناصر و مؤلّفه‌های سبکی او بپردازد. بررسی­های به عمل آمده حاکی از آن است که مهری عرب شاعری تواناست که...

سؤال و درخواست بندگان خدا از خداوند قادر برای رفع حاجت و نیاز مادّی یا معنوی که مهم‌ترین آن درخواست نجات از ضرر و مرگ می‌باشد، عمدتاً در نیایشگاه‌ها صورت می‌پذیرد. این مقاله با روش تطبیقی در پی پاسخ به پرسشِ «چگونگی نیایشگاه در کُتُب مقدّس (عهد قدیم، عهد جدید و قرآن)» می‌باشد. در این نوشتار، ضمن واژه‌شناسی نیایش به تبیین جایگاه نیایشگاه از دیدگاه کُتُب مقدّس پرداخته، آنگاه مقایسه‌ی اجمالی بین دیدگاه‌ها ...

از جمله شاعران توانمند سده یازدهم هجری که علیرغم خلاقیت ها و ذوق شعری اش تقریباً گمنام مانده، سید علی­رضا پسر سید مساعد جبل عاملی متخلص به مهری و سید و مشهور به مهری عرب (تولد 1050هـ.ق. – وفات؟) است. نگارنده در این تحقیق بر آن است تا برای نخستین بار به معرفی نسخ خطّی دیوان این شاعر و بررسی و تحلیل عناصر و مؤلّفه های سبکی او بپردازد. بررسی­های به عمل آمده حاکی از آن است که مهری عرب شاعری تواناست که...

با پدید آمدن جوامع انسانی، نیاز روحی به ستودن خالق و نذر و پیشکش قربانی برای رسیدن به سلامتی و آرزوها باعث شد تا مکانهایی به شکل نیایشگاه با جایگاههایی ویژه برای پیشکش نذورات و قربانی در آنها، در میان اقوام و فرهنگهای گوناگون به وجود آید. این مقاله به اجمال به بررسی جایگاه نذورات از نظر واژه شناسی و ریشه یابی لغت، آئین ها و آداب و رسوم و ساختار آن و نیز موادی که برای پیشکش به کار می رفته است ـ ...

نقوش به‌کار رفته در تزیینات معماری ایرانی از جمله مباحث مطالعاتی مورد توجه هنرمندان آثار تاریخی در ایران بوده است. نقوش به کار­رفته در قره­کلیسا، کلیسای سنت‌استپانوس، با الهام و تأثیر از نقوش معماری آیین­ مهری ایران باستان می‌باشد. در این پژوهش، به تجزیه و تحلیل نقش‌مایه‌های خورشید، چلیپا، نیلوفر و درخت سرو در تزیینات معماری کلیسای ارامنه و هنر ایران پرداخته شده است. روش پژوهش حاضر، توصیفی- تحل...

شناخت آیین های اولیه از طریق بررسی نمادگرایی و ارتباط آن با تحولات معیشتی بشر، بخش مهمی از باستان شناسی پیش از تاریخ به شمار می رود. بعضی از محققین اعتقاد دارند که در اواخر دورة فراپارینه سنگی و همزمان با تغییرات جوی پس از پلئیستوسن، باورها و آیین های جدیدی به وجود آمدند که میل به تسلط بر طبیعت وحشی از ویژگی های بنیادی آنها بود. در این دورة گذار، در جنوب شرقی ترکیه، یکی از برجسته ترین نمادگرایی...

در میان تواریخ کمتر تاریخی به قدر تاریخ پارت ها تاریک و نارساست. پیرو کشورگشایی های پارتی و تشدید اصطکاک موقعیت مرزی در سرحدات غرب و شمال غرب ایران، بقایای مجموعۀ ضحاک را می توان کانون تمرکز قدرت حکومتی در طی سدة اول میلادیدانست،تاجایی­کهبرجستگینفوذمذهبباحضورمستقیموتعیین­کنندةمعبددرسرنوشتسیاسی'نظامیآن آشکار است. از آنجایی که تاکنون معابد پارتی را در نجد ایران کشف نکرده اند و همواره ایالات خارجی...