نقد و بررسی «تفسیر ابی الجارود» از حیث سندی و صحت و سقم انتساب آن به امام باقر(ع) است. در میان آثار اسلامی، تفسیری منسوب به امام باقر(ع) به روایت ابی الجارود به چشم می خورد که به «تفسیر ابی الجارود» شهرت دارد. درستی و نادرستی نسبتِ تفسیر به آن حضرت (ع)، نیاز به بررسی شخصیّت ابی الجارود دارد. وی از اصحاب امام باقر(ع) و امام صادق(ع) بوده و از این دو امام، روایاتی داشته و هفت سال پس از رحلت امام باق...

 نقد و بررسى «تفسیر ابى الجارود» از حیث سندى و صحت و سقم انتساب آن به امام باقر(ع) است. در میان آثار اسلامى، تفسیرى منسوب به امام باقر(ع) به روایت ابى الجارود به چشم مى‌خورد که به «تفسیر ابى الجارود» شهرت دارد. درستى و نادرستى نسبتِ تفسیر به آن حضرت (ع)، نیاز به بررسى شخصیّت ابى الجارود دارد. وى از اصحاب امام باقر(ع) و امام صادق(ع) بوده و از این دو امام، روایاتى داشته و هفت سال پس از رحلت امام با...

برخی از دانشمندان شیعه بر این باورند که ابن ابی عمیر جز از راویان ثقه نقل حدیث نمی‌کند؛ بنابراین در صورتی که واسطه را در زنجیره روایات حذف نموده، روایت را به شکل مرسل بیاورد، حکایت از وثاقت او دارد. بر این اساس بسیاری از محققان شیعی، مراسیل ابن ابن عمیر را همانند مسانید وی معتبر دانسته‌اند. برخی نیز حجیت مراسیل وی را انکار نموده و به عدم تسویه مراسیل او با مسانیدش قائل شده‌اند. امام خمینی معتقد...

نقد و بررسی «تفسیر قمی» اثر علی بن ابراهیم قمی است. این تفسیر، در اواخر نیمه اول یا اوایل نیمه دوم قرن چهارم هجری قمری، نگارش یافته است. شواهد نشان می دهد که تفسیر مورد بحث، تفسیر معروف علی بن ابراهیم قمی نیست، بلکه تفسیری تلفیق شده از کتاب یاد شده و دیگر روایتهای تفسیری است. نویسنده پس از ذکر آراء رجالیان درباره سه راوی اصلی این تفسیر - »علی بن ابراهیم قمی«، »عباس بن محمد« و »ابی الجارود« و من...

ابوخدیجه سالم بن مکرم که به ابوسلمه نیز مکنی است، از جمله راویانی است که وثاقت او محل تضارب آرای رجالیان بوده است. وجود روایات فقهی مهمی که در صورت وثاقت سالم بن مکرم، به صحت متصف می شوند و نیز نام های مشابهی که گاه خلط آنها با سالم بن مکرم، موجب تضعیف برخی اسناد و حتی تضعیف خود سالم شده، اهمیت بررسی بیشتر وضعیت رجالی این راوی را آشکار می سازد. این پژوهش، با توجه به داده های رجالی و مداقه در سن...

پاره ­ای از احادیث امام رضا(ع) به­ رغم فرازمندی، محل اختلاف محدّثان­ اهل سنت واقع شده­ است. از زمرة این احادیث، حدیث «الإیمان معرفة بالقلب و إقرار باللسان وعمل بالأرکان» است که توسط إبن ابی ­داوود سجستانی نقل و مورد قبول قرار گرفته، اما ابن حبّان بُستی، آن را بی­ پایه شمرده است. ارزیابی رجالی سند حدیث مذکور و دستیابی به پیام آن، موضوع مقاله حاضر است. رهاوردِ محققان این جُستار حاکی است گرچه این حدیث،...

چکیده اعتبار سنجی احادیث تفسیری یکی از مباحث مهم در علم تفسیر است. در این زمینه دو دیدگاه مهم وثاقت خبری و وثاقت مخبری مطرح است. در این پژوهش ضمن بررسی تطبیقی رویکرد وثاقت خبری و وثاقت مخبری، در سیره عقلا به عنوان مهمترین دلیل اعتبار خبر واحد تدقیق شده، با توجه به گرایش بیشتر دانشمندان امامی به مبنای وثاقت خبری و نیز بررسی تبعات پذیرش وثاقت مخبری، دیدگاه وثاقت خبری ترجیح داده شده است. با...

پژوهش حاضر، به بررسی نقش امام باقر (ع) در تفسیر و علوم قرآن پرداخته و سعی شده تبیین این موضوع را در چهار فصل و یک خاتمه و نتیجه گیری ارائه دهد. فصل نخست پیرامون کلیات و مفهوم شناسی همچون: بیان مسأله، سوال اصلی، سوالات فرعی، ضرورت و اهداف تحقیق، تعریف کلید واژگان، علوم قرآن، تفسیر، مدرسه تفسیری می باشد. در فصل دوم زندگینامه و مرجعیت علمی امام باقر (ع)، باتوجه به اوضاع و شرائط سیاسی و فرهنگی آن...

میراث حدیثی شیعه، مجموعه ای مستحکم و متقن و کارآمد است. یقین به این امر با ترسیم فضای صدور احادیث و بررسی بستر تاریخی نقل حدیث شیعه مسجّل می گردد. درمیان جامعه حدیثی و اکثر راویان، صفات والایی چون، کثرت زهد و عبادت، صداقت، دینداری، نیّت خالص و تلاش صادقانه در راه نشر معارف، مشهود بود. صفاتی که مددکار ویژگی اصلی روایت گری (امانت داری) بودند. این مهم از اعتماد امامان به راویان و تجلیلی که از آنان د...

یکی از مباحث درازدامنی که در علم رجال پس از ظهور اخباریان مورد توجه اصحاب رجال قرار گرفت، مسئله توثیق وکلای ائمه(ع) بوده است. بحث های پیرامونی گسترده­ای درباره این مسئله در کتب رجالی شیعه صورت گرفته است. البته در آرای رجالیان متقدم، نظراتی پیرامون وثاقت وکلاء ائمه (ع) وجود دارد، اما این نظرات دال بر جریان وکالت آنان نیست. مسئله وثاقت وکلا از این نظر حائز اهمیت است که اخباری از برخی وکلاء که نصی...