کارل پاپر بر آن بود تا برداشتى از فعالیت علمى، به عنوان جستوجویى معقول براى دست یابى به حقیقت درباره ى طبیعت ارائه دهد که به هیچ عنوان متکى بر استقرا نباشد. از نظر او تحقیقات علمى تماماً مبتنى بر استنتاجات قیاسى است و دانشمندان هیچ گاه در گزینش نظریات به حمایت استقرایى متوسل نمى شوند. به عقیده ى پاپر موضع دانشمندان در مقابل نظریاتشان، موضع نقد و ابطال است، نه تأیید و اثبات; به طورى که با پذیرش ص...

بس ون فراسن در سال 1980 کتاب تصویر علمى را در دفاع از تجربه گرایى و مخالفت با واقع گرایى علمى منتشر کرد. ادعاى او این است که رویکرد ارائه شده بدیلى قابل قبول براى واقع گرایى است و پذیرش آن به لحاظ معرفت شناختى مخاطرات کمترى دارد. عنوانى که وى براى رویکرد خود برگزیده است، یعنى تجربه گرایى بر سازنده، گویاى این امر است که وى علاوه بر پایبندى به تجربه گرایى، رهیافتى را در قبال ساختار نظریه هاى علمى...

چکیده اعتبار سنجی احادیث تفسیری یکی از مباحث مهم در علم تفسیر است. در این زمینه دو دیدگاه مهم وثاقت خبری و وثاقت مخبری مطرح است. در این پژوهش ضمن بررسی تطبیقی رویکرد وثاقت خبری و وثاقت مخبری، در سیره عقلا به عنوان مهمترین دلیل اعتبار خبر واحد تدقیق شده، با توجه به گرایش بیشتر دانشمندان امامی به مبنای وثاقت خبری و نیز بررسی تبعات پذیرش وثاقت مخبری، دیدگاه وثاقت خبری ترجیح داده شده است. با...

این مقاله، پس از تعریف اصل و بیان ضرورت آن در مباحث تعلیم و تربیت، به ویژگى هاى حاکم بر اصول تربیتى مى پردازد، و سپس اصولى از قبیل: خدامحورى، تعبدمدارى، متربى محورى، زندگى محورى، فردمحورى، عمل گرایى، اخلاق مدارى، سعى محورى، اعتدال گرایى، محبت محورى، نظارت مدارى، خوف و رجا، مرگ اندیشى، آخرت اندیشى و آرمان گرایى را مورد بررسى قرار مى دهد و در پایان به دست آوردهاى تربیتى این اصول مى پردازد.

یکى از جدال هاى اساسى در حوزه اندیشه سیاسى غرب که به جرأت مى توان گفت همزمان با آغاز تفکر سیاسى بشر نمایان شده و تاکنون نیز ادامه دارد، جدال تاریخى بین فضیلت و آزادى است. این پژوهش بر آن است تا ویژگى هاى اصلى هریک از دو دسته نظریه هاى سیاسى فضیلت مدار و آزادى محور را در تاریخ اندیشه سیاسى غرب (از پیش سقراطیان تا قراردادگرایان) ردیابى و برجسته نماید. در این باره، مى توان ویژگى هاى اصلى نظریه هاى...

اساساً در منابع تربیت دینى نباید اولویت را به پیگیرى شیوه هاى جزیى داد، بلکه نیل به اصول و قواعد جامع که دربرگیرنده چارچوب تربیتى از منظر دین است، یگانه انتظار صحیح و مناسبى است که در مواجهه با این منابع باید مدّنظر قرار گیرد. سلوک و گفتار امام على(ع) به عنوان نمونه اى غنى از منابع مزبور با این رویکرد مورد توجه قرار گرفته است. برخى از این اصول عبارتند از: آخرت گرایى ـ دنیاگریزى، عمل گرایى ـ آرزوگ...

این مقاله در پاسخ به این سؤال «که اساسى ترین چالش هاى فراروى رویکردهاى پژوهش و تحقیق در تربیت اسلامى کدامند»، ضمن بر شمردن چالشهاى موجود، به تبیین و تحلیل آن موارد مى پردازد. این موارد عبارتنداز: چالش بین مقام اکتشاف و داورى، کمیّت گرایى یا کیفیّت گرایى، اصالت ماهیت یا اصالت تسمیه، رویکرد تفهّمى یا تبیینى و توجه به دستاوردها یا منابع.

میراث حدیثی شیعه، مجموعه ای مستحکم و متقن و کارآمد است. یقین به این امر با ترسیم فضای صدور احادیث و بررسی بستر تاریخی نقل حدیث شیعه مسجّل می گردد. درمیان جامعه حدیثی و اکثر راویان، صفات والایی چون، کثرت زهد و عبادت، صداقت، دینداری، نیّت خالص و تلاش صادقانه در راه نشر معارف، مشهود بود. صفاتی که مددکار ویژگی اصلی روایت گری (امانت داری) بودند. این مهم از اعتماد امامان به راویان و تجلیلی که از آنان د...

یکی از مباحث درازدامنی که در علم رجال پس از ظهور اخباریان مورد توجه اصحاب رجال قرار گرفت، مسئله توثیق وکلای ائمه(ع) بوده است. بحث های پیرامونی گسترده­ای درباره این مسئله در کتب رجالی شیعه صورت گرفته است. البته در آرای رجالیان متقدم، نظراتی پیرامون وثاقت وکلاء ائمه (ع) وجود دارد، اما این نظرات دال بر جریان وکالت آنان نیست. مسئله وثاقت وکلا از این نظر حائز اهمیت است که اخباری از برخی وکلاء که نصی...

احراز وثاقت هر متنی اعم از آسمانی و غیر آسمانی، شرط نخست برای اعتبار فهم مخاطب است. این احراز در گرو عناصری متعدد، از جمله حصول اطمینان به بقای متن بدون کاهش و افزایش یا تغییر و تبدیل در اجزای آن است. وثاقت متن قرآن در مقام بقا در آثار مرحوم فیض کاشانی با سه شیوه «ابطال تغییر در متن»، «تدارک تغییر متن» و «تفکیک در اجزای متن» احراز شده است. شیوه نخست با دو اهرم ایجابی در اثبات تحریف ناپذیری قرآن...