از میان فضاهایی که انسان در آن حضور می‌یابد، خانه مکانی است که آدمی به طور روزمره از آن تأثیر می‌گیرد و برآن تأثیر می‌گذارد. هرکدام از فضاهای مختلف خانه دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند که عوامل مختلفی از قبیل عوامل اقلیمی، فرهنگی، اجتماعی و غیره در شکل‌دهی به آن‌ها نقش دارند. استقرار این فضاها در کنار یکدیگر، نظام‌های فضایی متفاوتی را ایجاد می‌کند که منجر به شکل‌گیری گونه‌های مختلف در این ن...

در میان آموزه های معماری ایرانی دو نظریه ی «مستطیل طلایی ایرانی» و «گز و پیمون» از شهرت بسیاری برخوردارند. بسیاری از بزرگان اظهار داشته اند که معماران ایرانی از این نسبت ها برای خلق فضاهای معماری در طرح حیاط مرکزی و اتاق های خانه ها استفاده کرده اند. در مقاله ی حاضر، صحت این فرضیه با مطالعه فضاهای پنج دری، سه دری و حیاط در ده خانه ی تاریخی شهر شیراز مربوط به دوره ی قاجار مورد بررسی قرار گرفته ا...

امروزه جداره های شهری و پیامدهای روانی متاثر از کنش های ادراکی آن توسط شهروندان، بحثی است که مدتها در حوزه های علوم رفتاری و شهر سازی مطرح است. حال با عنایت به مطالعات ارائه شده در این راستا، روندی توصیفی در معرفی واژه های کاربردی پیرامون مبحث اصلی ( جداره- تاثیرات ادراکی و شهروندان) صورت خواهد گرفت. از این رو در ادامه با توجه به پیشینه تحقیقات عمل آمده و مطالب کتابخانه ای، سعی بر آن شده تا با ...

اُرسی های بسیاری در آثار دوره های صفوی و به ویژه خانه های دورۀقاجار در سنندج باقی مانده است. اگرچه این خانه ها دارای آرایه های متعددی هستند، اُرسی در این میان، از جایگاه خاصی برخوردار است. این پژوهش در پی آن است که به چند سؤال پاسخ دهد و فرضیه هایی را که دربارۀسابقه، فن ساخت و ویژگی اُرسی سازی شهر سنندج را طرح کرده، اثبات کند. در این پژوهش، کوشش شده که به اهمیت و جایگاه اُرسی در شهر سنندج به صورت ت...

«پیمون» به عنوان یکی از اصول پنجگانه معماری ایران، به صورت یک ضابطه، با هدف تنظیم ابعاد و ایجاد تناسبات نیکو و تضمین طراحی، محاسبه و اجرای معماری در آموزه های محمدکریم پیرنیا معرفی شده است و مورد تایید بسیاری از پژوهشگران معماری سنتی ایران میباشد. تعاریف مختصر، متفاوت و گاه ناهماهنگ از این اصل مهم با کارکردهای اساسی و متنوع معماری، در مقالات و کتب منتشر شده، ما را براین داشت که با موشکافی دقیق...

در مقاله حاضر پرده از بُعدی پنهان در معماری اسلامی ایران برداشته می شود، که به نظر می رسد اصحاب معماری در آفرینش آثار خود در سر داشته اند. تاکنون بررسی نقش علوم ریاضی در معماری ایران معطوف به هندسه و دست کم نسبت های عددی یا ابعاد نمادین برخی اعداد بوده است. از سویی شماری از متون کهن به رویکردی تمثیلی در نسبت اعداد با حروف و اسماء الهی اشاره دارند، که تاکنون مورد اهتمام جدی دانشوران تاریخ معماری ...

کاربرد مفاهیم پایداری در معماری، مبحثی تازه را به نام معماری پایدار باز کرده است که بر معماری سازگار با محیط زیست دلالت دارد. هدف اصلی توسعه پایدار تأمین نیاز های اساسی، بهبود و ارتقاء سطح زندگی، حفظ و اداره ی بهتر اکوسیستم ها و آینده ای امن تر و سعادتمند تر بوده است. در این حرکت جهانی معمار سنتی ایرانی نیز هم سو با آن ها در پی یافتن راهکارهایی برای تأمین زندگی مطلوب انسان بوده است. با تحلیل و ...

تبعات پیشرفت انرژی و سهولت استفاده از وسایل سرمایش و گرمایش مکانیکی، منجر به افزایش مصرف انرژی و کمرنگ شدن نقش کالبد و عناصر معماری در تامین شرایط آسایش شده است. این امر خصوصا در طراحی ساختمان های مسکونی کوچک و متوسط بیشتر به چشم می خورد. در این ساختمان ها حتی انرژی مصرفی به درستی مهندسی نمی‌شود. این درحالیست که کنکاش در مطالعات معماری سنتی و بومی ایران خصوصا در اقلیم گرم و خشک، گویای توانایی س...