دریای خزر یا مازندران که بنام های هیرکان، گرگان و کاسپین نیز شناخته می شود. این دریا با بیش از 370 هزار کیلومتر مربع وسعت، بزرگترین دریاچه جهان می باشد که پس از فروپاشی شوروی بین 5 کشور ایران، آذربایجان، روسیه، قزاقستان و ترکمنستان واقع شده و از دیر باز به دلیل یک مسیر حمل و نقل و ترانزیت، منبع تامین مواد غذایی و انرژی مورد توجه خاص مردم منطقه بوده است. پس از فروپاشی اتحاد شوروی، کشورهای نوظهور...

جنوب و جنوب غربی آسیا دو منطقه ای که قدرت های جهان بیش از پنج قرن است که در تقسیمات فضای جغرافیایی آنها نقش مهمی داشته اند و در دوران های مختلف با تغییر در اهداف استراتژیک قدرت های جهان دچار تحولات و دگرگون های مهمی گردیده اند. زمانی این مناطق صرفاً  تحت تأثیر اهداف نظامی قرار داشتند و در مقاطعی جنبه های اقتصادی بر سرنوشت سیاسی آنها سایه افکنده است. ولی در قرن بیست ویکم به دلیل تحول در الگوهای ا...

انرژی به عنوان متغیری ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک، جایگاه ویژه­ای را در نظام بین الملل به خود اختصاص داده و دسترسی به منابع انرژی نیز اهمیتی راهبردی پیدا کرده است و به همین علت، هر یک از بازیگران نظام بین الملل درصدد بیان تعریفی از جایگاه خود در مبحث امنیت انرژی در جهان می­باشند. در این میان ایران با واقع شدن در مرکز بیضی استراتژیک انرژی و با در دست داشتن دومین منابع نفت خام و گاز طبیعی جهان، جایگا...

خاورمیانه به عنوان حیات استراتژیک قدرتمندان و تلاقی علایق شان همواره در زمرهسیاست و استراتژی بالا از طرف قدرت های بزرگ قرار داشته است . تقریبا همه مباحثچشم اندازهای ژئوپلتیک جهانی با سر هالفورد مکیندر آغاز می شود، در اندیشه اینژئوپلیتیسین خاورمیانه عربی به علت همجواری با هارتلند و دسترسی به آب های آزادبهترین موقعیت استراتژیک را هم برای تهدید هارتلند و هم برای دفاع از آن در اختیارخاورمیانه عربی ...

گرجستان از نظر موقعیت ژئوپلتیکی محل ارتباط و تلاقی غرب و شرق،اروپا و خاورمیانه است همچنین یکی از کانالهای ترانزیت نفت و گاز منطقه ای میباشد. اما آنچه ژئوپلتیک گرجستان را از اهمیت ویژه ای برخوردار کرده رقابتهای سیاسی میان قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ایی است.می توان عوامل ژئوپلتیکی بحران درگرجستان را از2منظرمورد بررسی قرارداد -1: فاکتورهای داخلی شامل وجود دو منطقه جدایی طلب اوستیای جنوبی وآبخازیا...

انرژی به عنوان متغیری ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک، جایگاه ویژه­ای را در نظام بین الملل به خود اختصاص داده و دسترسی به منابع انرژی نیز اهمیتی راهبردی پیدا کرده است و به همین علت، هر یک از بازیگران نظام بین الملل درصدد بیان تعریفی از جایگاه خود در مبحث امنیت انرژی در جهان می­باشند. در این میان ایران با واقع شدن در مرکز بیضی استراتژیک انرژی و با در دست داشتن دومین منابع نفت خام و گاز طبیعی جهان، جایگا...

مفهوم ژئوپلتیک که در طی قرن بیستم جهت معنا بخشیدن به ارتباط میان جغرافیا و سیاست، مراحل مختلفی را طی نموده است در طی دوره های متمایز قابل بررسی می باشد. نظریه پردازان در طی این دوره های متمایز سعی نموده اند دگرگونی در ساختار نظام جهانی را تبیین نموده، ضمن طرح عوامل مؤثر در دگرگونی نظام جهانی، جهت گیریهای آینده این نظام را نیز تحلیل نمایند. در این دوره های متمایز، مفهوم ژئوپلتیک در قالب سنتی به ...

کشور ایران به لحاظ ذخایر هیدروکربوری از موقعیت ژئوپولتیکی ممتازی برخوردار است. در اختیار داشتن نُه درصد ذخایر نفتی و بیش از 15 درصد از ذخایر گازی جهان و قرار داشتن در حاشیه خلیج‌فارس، موقعیت ژئوپولیتک منحصر به فردی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. طبق پیش‌بینی‌های آژانس بین‌المللی انرژی و با توجه به ذخایر عظیم هیدروکربوری در منطقه خاورمیانه، در سال 2030 این منطقه بزرگترین صادرکننده گاز در جه...

با وقوع انقلاب اسلامی در ایران و توفیق اسلام در ایفای نقش ایدئولوژیک برای آن، مذهب و دین به منزلۀ عامل جدید قدرت در نظام بین الملل مطرح شد. انقلاب اسلامی با این ایدئولوژی فراملی، ادعای غرب مبنی بر قیادت جوامع بشری را به چالش کشیده است. با این حال، بررسی علل نگرانی غرب از انقلاب اسلامی با رجوع صرف به چالش­های ایدئولوژیکی، و نقش مذهب به مثابۀ عامل جدید قدرت، گمراه کننده خواهد بود. در این نوشتار س...

کشورهای عمده جهان دستیابی به قدرت را در پرتو برتری اقتصادی توجیه نموده و گفته می شود که پایه های اقتصاد جهان بر محور انرژی استوار است بنابراین از هر زمان دیگر اقتصاد نقش برجسته ای در ایجاد قدرت پیدا کرده و ژئوپلتیک انرژی طبعا فصل نوینی در تعاملات بین المللی ایفا می کند. در صحنه ژئوپلتیک انرژی و در جائی که نیاز روز افزون به نفت و گاز در کشورهای توسعه یافته بیشتر می شود و یا کشورهای جدیدی که در ا...