پیوند گفتگومندی با  نقد هنری،  مسئله  مورد توجه  این  مقاله  را تشکیل داده است. نقش واژه گفتگومندی ابتدا در انسان‌شناسی فلسفی، فرهنگ، و سپس در نقد هنری معاصر مورد بررسی قرار گرفته است. مفهوم گفتگومندی از آرای اولیه میخائیل باختین درباره رمان به عاریت گرفته شده و سپس رابطه این مفهوم با آرای متأخر او چون پاسخ‌پذیری و نانهایی‌پذیری در ارتباط قرار گرفته است. نقد گفتگویی است بین دو نظام نشانه‌ای که ...

مطالعه گفتگو یکی از رویکردهای مطالعه تصاویر در زمان معاصر است و از جمله موضوعاتی است که به طور عمده مورد مطالعه و بازاندیشی انتقادی واقع شده است. حضور انسان در آثار هنری در همه دوره‌ها از موضوعات هنری بوده است. مطالعه انسان و نقش انسان در تقابل با گفتمان زیبایی‌شناسی در آغاز قرن بیستم از نظریه‌های میخاییل باختین است. او شیوه مطالعاتی خود را بر مبنای انسان، خود و دیگری و گفتگوی مابین آن‌ها قرار ...

این مقاله با به کارگیری روش شناسی پسافرمالیسم باختین و با تأکید بر نظریة زبان شناسی اجتماعی، به نقد سنت تحلیلی بوف کور پرداخته است. مؤلفه های سه گانة «موقعیت مندی، کرونوتوپ و منطق مکالمه» در بوف کور خوانده و استدلال شد و برخلاف سنت تحلیلی مألوف و رایج، این رمان فاقد بافت اجتماعی- سیاسی مشخص (از لحاظ زمانی) در جامعة ایرانی است. در نقدهای ادبی مربوط به بوف کور حداقل از دو بافت «جامعة پیشااسلامی» ...

هنرمندان اروپایی، در اوایل سده بیستم میلادی (1907) رویکردی متفاوت با سبک‌های قدیمی در پیش گرفتند و توجهشان به دیدگاه‌ها و نگرش‌هایی معطوف شد که هنر نقاشی معاصر را از گذشته آن جدا می‌ساخت و سبب شکل‌گیری هنری چندوجهی [1] با به‌کارگیری زاویه دید جابه‌جاشونده، به‌جای گزینش زاویه دید واحد و ثابت در یک نظام شکلی دوبعدی می‌شد. این خود درعین‌حال می‌توانست به تعدد و تکثر دید به‌صورت هم‌زمان [2]، و از ای...

نقیضه در جریان خوانش بینامتنیت و آشنایی‏زدایی و شالوده‏شکنی در عصر پسامدرن، به‏زعم جایگاه نقدی که در دستاوردهای گفتمان پست‏مدرن داشته‏اند، تداخل رویکرد به مرزهای یکدیگر دارند. نقیضه که به وارونه‏سازی غیرتصنعی اهتمام می­ورزد و شیوه آشنایی‏زدایی که به بازتولید اثر هنری می‏پردازد و نیز رویکرد ساختارشکنی که دریدا مطرح می‏کند در بی‏نهایتی معناپردازی و چندصدایی در تقابل‏های پارادوکسیکال مشترک­اند. بر...

ژرار ژنت از محققان برجسته‌ی عرصه‌ی بینامتنیت، ارتباط و تعامل یک متن با متون یکدیگر را مطرح کرده است. یکی از گسترده‌ترین مفاهیم بینامتنی، تأثیرپذیری صریح و غیر صریح و ضمنی متون ادبی از منابع دینی از جمله نهج‌البلاغه است. در این پژوهش با رویکردی تحلیلی- توصیفی، روابط بینامتنی اشعار خاقانی با نهج‌البلاغه بر اساس نظریه‌ی بینامتنیت ژنت بررسی شده است. بین اشعار خاقانی و نهج‌البلاغه در سه سطح واژگان، ...

. بر اساس نظریّات لوران ژنی، بینامتنیّتیکه در سطح لایه های سطحی متن باقی می ماند، چندان قابل اعتنا نیست و برخلاف آن، نوعی دیگر از بینامتنیّت وجود دارد که به ژرفنای ساختاری و مضمونی متن نفوذ می کند. علاوه بر این، میخائیل باختین در مقام دفاع از ادبیّات داستانی، به عنوان یک نوع ادبی فاخر، این نوع ادبی را با حماسه مقایسه می کند. به عقیدة او، حماسه بازتاب واقعیّتی مربوط به گذشته مطلق بوده که فارغ از هر گ...

نظریّة منطق گفتگویی باختین به بررسی زمینه های ایجاد گفتگو و چندصدایی در متون می پردازد. مطابق دیدگاه باختین، از آنجا که گفتگومندی در ذات یک اثر هنری نهفته است، در این مقاله، فضای گفتگویی حاکم بر مجموعة اشعار قیصر امین پور به عنوان یک شاعر برجستة معاصر مورد توجّه قرار گرفته است. حیات شعری قیصر امین پور به سال های 1386ـ1357 برمی گردد و اندیشة حاکم بر اشعار او، سه دورة مختلف آرمانگرایی، سرخوردگی و د...

نظریّة منطق گفتگویی باختین به بررسی زمینه‌های ایجاد گفتگو و چندصدایی در متون می‌پردازد. مطابق دیدگاه باختین، از آنجا که گفتگومندی در ذات یک اثر هنری نهفته است، در این مقاله، فضای گفتگویی حاکم بر مجموعة اشعار قیصر امین‌پور به عنوان یک شاعر برجستة معاصر مورد توجّه قرار گرفته است. حیات شعری قیصر امین‌پور به سال‌های 1386ـ1357 برمی‌گردد و اندیشة حاکم بر اشعار او، سه دورة مختلف آرمانگرایی، سرخوردگی و د...