چکیده اسناد و مکتوبات پیوسته در ردیف منابع اصیل و مستند در پژوهش‌های تاریخی به شمار می‌روند و اطلاعات قابل توجهی در عرصة ‌تاریخ و فرهنگ در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهند. در پژوهش‌هایی که به عصر صفویه اختصاص یافته است، ‌تاریخ نگاری مبتنی بر مکتوبات از پشتوانه‌های مهم اطلاعات این دوره به شمار می‌روند؛ اسناد و منشاتی که از حاکمان محلی این مناطق باقی مانده است در شمار گنجینه‌های مهم تاریخی و فکری ا...

خان احمد خان گیلانی(943-1000 هـق)آخرین حاکم حکومت آل کیا در گیلان است که در سال1000 هـق بنا به دلایل سیاسی، اقتصادی و مذهبی به وسیله شاه عباس یکم ساقط شد. برخورد مورّخان عصر صفوی با حکومت آل کیا در سه مقطع قابل بررسی است. در مقطع اول به پاس پناهنده شدن اسماعیل میرزا به گیلان، با احترام از آل کیا یاد می کنند. در مقطع دوم که مصادف با حکومت شاه طهماسب بود، به دلیل بروز برخی اختلافات بین طهماسب و خا...

سادات کیائی در گیلان از انقلابیون عرب بوده اند که بواسطه فشارهای خلافت عباسی از عراق خارج شده و در ابهرسکنی گزیدند. پس از مدتی ابهر مهاجرت نموده در منطقه کهدم سکنی گزیدند و سپس در روستای ملاط ساکن شدند و در زمان امیرکیا ، قیامی برعلیه حاکمان وقت کرده و مجبور به نقل مکان به رستمدار شدند و بعد از فوت او، پسرانش با حمایت حاکمان مازندران دوره ای از کشمکش و جنگ با حاکمان محلی گیلان را آغاز کرده و مو...

گیلان بعد از فتح آن توسط شاه عباس اول، به سبب شورش­های متعددی که در آن برپا شده بود، بسیار متمایز از مناطق دیگر ایران گردید. در این پژوهش با توجه به ساختار اقتصادی و اجتماعی جامعۀ گیلان و عملکرد نمایندگان حکومت صفوی در آن، زمینه­ها و علل برپایی شورش­های گیلان بعد از شکست  خان احمد دوم گیلانی و تسخیر آن توسط  شاه عباس اول تا اواخر حکومت آن بررسی و تحلیل شده است. سپس، علل ناکامی شورش­ها و پیامدها...

شوروش های گوناگون عصر صفویه خصوصا در زمان شاه عباس اول و شاه صفی و دیگر شاهان سلسله صفوی ، رشه در زمینه های تاریخی ، نگرش های مذهبی ، اوضاع سیاسی و تحولات اجتماعی ، اقتصادی دولت صفویه داشت . شورش های این دوره را می توان حرکت های دگراندیش سیاسی ، اجتماعی و مذهبی علیه دولت صفویه دانست که به قصد دستیابی به قدرت و میل به ثروت در یکی از نواحی مهم ایران عهد صفوی دست به شورش می زدند . نشانه ای مبنی بر...

چکیده سرزمین گیلان منطقه ای سرسبز در شمال ایران که تکیه بر کوههای البرز زده و آبهای دریای خزر به پایش می ریزد، برای نخستین بار در دوره حکومت صفویه ضمیمه حکومت مرکزی شد که این امر را می توان نقطه عطفی در تاریخ گیلان دانست. شاه عباس اول توانست از اختلاف بین حاکمان محلی گیلان که در نقاط مختلف به حکمرانی مشغول بودند استفاده کند و به استقلال گیلان برای همیشه پایان دهد،او برای دست یابی به ابریش...

از جمله مشکلاتی که نقد تاریخ نگاری صفویه با آن مواجه است کمبود اطلاعات درباره زندگی نامه، روش ها و دیدگاه های مورخان و واقعه ‍ نگارانی است که معمولاً از میان اهل دیوان برخاسته اند. در این پژوهش، دو مورخ درباری دوره شاه عباس اول (996-1038 ه.ق)، اسکندربیک ترکمان مؤلف تاریخ عالم آرای عباسی به عنوان منشی و ملاجلال یزدی مؤلف تاریخ عباسی به عنوان منجم که هر دو سی و اندی سال را در خدمت شاه بوده اند برگ...

روابط عارف قزوینی در جایگاه «شاعر ملی ایران» با برخی از نامدارترین چهره های عصر خویش و فراز و نشیب این مناسبات و دگرگونی آرای عارف درباره ی برخی از آنها، روحیات و عقاید او را به روشنی آینگی می کند. بدبینی، سوءظن، واکنش های عصبی و پرخاشگرانه که با حساسیت و صداقت بسیار در آمیخته، اساس شخصیت و مواجهه ی عارف با دیگران را شکل می دهد؛ هم از این روست که دوستی ها و دشمنی های عارف گذرا و متزلزل است و مو...