داستان قوم یأجوج و مأجوج و خروج فرجامین و هولناک آنان، در سنت دینی اسلامی جایگاه ویژه­ای دارد، از این­رو جغرافی­نویسان و مورخان مسلمان نیز تمایل داشتند که مکان و موقعیت این قوم را که بر اساس روایت‌های دینی در بخشی از این جهان مسکن دارند، به دست دهند. در این میان، متغیر اوضاع و شرایط تاریخی در مکان­یابی یأجوج و مأجوج از اهمیت بسیار برخوردار بود. در پژوهش حاضر با استفاده از روش تاریخی-تحلیلی و از...

قرآن حکیم به‌طور اجمال سخن از یأجوج و مأجوج و ساختن سدّی توسط ذوالقرنین در برابر آنها به میان می‏آورد و این مسائل را در اذهان متفکّران ایجاد می‏کند که یأجوج و مأجوج چه بوده‏اند و آن سدّ شگفت‏انگیز چگونه و در کجا ساخته شده است؟ نظریه‏هایی از سوی محققان ارائه شده است که به دلیل ناسازگاری آنها با آیات و آموزه‏های قرآنی، عقلانی و کلامی، و همچنین عدم ارائه دلیل و مؤید، پذیرش آنها را مشکل می‏کند. نظریه‏...

دو واژة «برگوش» و «برچشم»، نام موجوداتی اسطوره‌ای است. بسیاری از پژوهشگران آنها را به‌درستی نشناخته‌ و درنتیجه به‌اشتباه معرفی کرده‌اند. نویسنده در این جستار می‌کوشد تا با واکاوی چند منبع پهلوی و فارسی مانند درخت آسوریک، بندهش، یادگار جاماسپ، شاهنامه و برخی از فرهنگ‌ها، این موجودات را معرفی کند. درنتیجة این بررسی مشخص شد برگوش‌ها، همان گوش‌بستران، گوشوران یا گلیم‌گوشان هستند و کلمة «بزغوش» یا «...

یکی از موضوعات مهم و مناقشه برانگیز در تفسیر قرآن، شناسایی ذوالقرنین است. مفسران مسلمان از دیرباز در این باره به بحث پرداخته، و ویژگیهای مذکور در قرآن کریم برای ذوالقرنین را با چندین مصداق متمایز منطبق نموده اند. از جمله، گروهی ذوالقرنین را از پادشاهان قبیلۀ حِمْیَر در یمن، و سدی را نیز که بنایش در قرآن کریم به وی منسوب شده است، همان سدّ مشهور مأرب دانسته اند. گروهی نیز بر این باورند که ذوالقرنین ه...

از جمله مضامین مندرج در قرآن کریم، ماجرای ذوالقرنین و ساخت سدی برای رهایی مردم مجاورِ آن از تهاجم قوم یأجوج و مأجوج است؛ قومی که در طول تاریخ با انبوهی از افسانه‌ها و اسطوره‌ها به ‌متون هنری، ادبی و تفسیری راه یافتند. مسئله مورد بحث در این پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی تبیین می‌شود، میزان تطبیق تصاویر موجود در کتب چاپ ‌سنگی عصر ناصری (1313-1264ق) از این قوم، به‌ویژه خمسه‌نظامی در بخش اسکندرنام...

چکیده پژوهش پیش رو در صدد بررسی نقش عیسی مسیح ع در دولت جهانی مهدی موعود ع است. در این پژوهش پس از مباحث کلی ومفهومی در فصل دوم به شماری از مبانی نظری وکلامی تحقیق مانند: امامت و خلافت حضرت مهدی (ع)، عیسی مسیح در کتاب مقدس و قرآن، رجعت و یا نزول مسیح ع، مسیح و جانشینی مهدی (ع)، آیا حضرت مهدی (ع) مجدد است؟ و نجات بشر در پایان تاریخ، پرداخته شده است. سپس در فصل سوم به محورهای اصلی پژوهش مانند ا...