یکی از راهکارهای مناسب در نقد آراء متفاوتی که از آیات قرآن برداشت شده، استناد به تحلیل ادبی آیه است؛ لذا توجه به نقش آراء ادبی در تفسیر آیه، اهمیت ویژه ای دارد. عبارت ﴿إنِّی جَاعِلٌ فیِ الْأَرْضِ خَلِیفَهً﴾ از جمله آیاتی است که از یک سو تحلیل های مختلف ادبی درباره آن ارائه شده و از سوی دیگر با توجه به اختلاف دیدگاه عالمان مسلمان در مقام خلافت الهی، تعابیر مفسران در ذیل آیه متفاوت گشته است. از این رو، پژوهش ح...

این رساله تلاشی است در ترجمه و تحقیق دو اثر تفسیری از جلال الدین دوانی (فیلسوف و متکلم نامی قرن نهم هجری .) جلال الدین دوانی از علمای بنام حوزه فلسفی شیراز و صاحب تالیفات متعدد می باشد. وی در تمامی علوم بخصوص علم کلام و فلسفه سرآمد همه علمای عصر خود بوده.جلال- الدین گرچه بیشتر یک فیلسوف و حکیم است تا مفسر،اما در زمینه تفسیر نیز آثار دارد.موضوع تحقیق حاضر تفسیر سوره کافرون، تفسیر آیه السرف و آیه...

پیش­دانسته­های فکری و از جمله آنها پیش­فرض­های مذهبی و عقیدتی، از آفات عمل فهم به شمار می­روند که به صورت نامرئی در لایه­های معنایی ترجمه نفوذ کرده و خود را در هیئت حقیقت به مخاطب معرفی می­نمایند. در صورتی که همه مذاهب و فرق اعتقادی اسلامی بخواهند قرآن را بر پایه پیش­فرض­های خود، ترجمه نمایند، اختلاف در ترجمه­ها پدید می­آید. در این پژوهش سعی شده است تا ضمن تحلیل این مسئله، با بررسی سه نمونه از ...

تعیین هر یک از سوره‌های نصر، مائده و توبه به‌عنوان آخرین سوره نازل شده، همواره یکی از مسائل اختلافی میان قرآن‌پژوهان بوده است؛ به‌ویژه آنکه بخش‌های مهمی از آیات این دو سوره که قراین قوی‌تری برای «آخَرُ ما‌‌‌‌‌ نُزِل» واقع شدن دارند، در تعارض با یکدیگر قرار گرفته و مفسران را به‌خصوص با عنایت به نقل‌ها و فهرست نزول‌های متفاوت، دچار چالش و سردرگمی کرده است. در این نوشتار با توجه به قراین برون‌متنی همچ...

مخاطب شناسی و تاریخ گذاری آیه 91 انعام یکی از اختلافات تفسیری مسلمانان از قرون ابتدایی تاکنون بوده که همواره مناقشاتی را ذیل این آیه برانگیخته است. برخی برخلاف قراین صریح این آیه عتاب آمیز، مخاطب آن را مشرکان پنداشته و در اثبات دعاوی خود، به عدم تعامل پیامبر با اهل کتاب در مکه استناد ورزیده اند. در حالی که برخی دیگر با عنایت به قراین متنی آیه، مخاطب آن را یهودیان دانسته اند، لیکن با تکیه بر پیش...