امام‌الحرمین جوینی، عبدالملک بن ابو محمدبن عبدالله بن یوسف متوفی 478 ﻫ.ق از بزرگان ائمه شافعیه خراسان و نخستین استاد نظامیه نیشابور بوده است. بسیاری از فضلا و فقها و دانشمندان نامی قرن پنجم و ششم ﻫ.ق از جمله امام محمد غزالی و کیاهراسی و ابوالمظفر خوافی افتخار شاگردی او را داشتند و او به وجود این شاگردان فخر و مباهات می‌نمود. آوازه علمی و روحانی او از بلاد خراسان گذشت و عراق و شام و حجاز را در ب...

کتاب «التمثیل و المحاضرة»، نوشتة ابومنصور ثعالبی (429-350هـ..ق) یکی از کتاب­های درخشان به زبان عربی است که به دلیل اشتمال بر گوشه­هایی از مثل ها و حکمت های کهن ایرانی در نوع خود کم نظیر است. در میان مثل های موجود در این کتاب, مثل های ایرانیِ عربی شده­ای هستند که ریشه در دوردست­های تاریخ دارند و امروزه در میان ما همچنان رایج­اند. آن چه در این نوشتار به آن پرداخته شده، بیشتر, همین مثل های دیرسالِ آ...

کتاب «التمثیل و المحاضرة»، نوشتة ابومنصور ثعالبی (429-350هـ..ق) یکی از کتاب­های درخشان به زبان عربی است که به دلیل اشتمال بر گوشه­هایی از مثل‌ها و حکمت‌های کهن ایرانی در نوع خود کم نظیر است. در میان مثل‌های موجود در این کتاب, مثل‌های ایرانیِ عربی شده­ای هستند که ریشه در دوردست­های تاریخ دارند و امروزه در میان ما همچنان رایج­اند. آن چه در این نوشتار به آن پرداخته شده، بیشتر, همین مثل‌های دیرسالِ آ...

شیخ کلینی برای تألیف کتاب الکافی از منابع و مکتوبات پیش از خود استفاده کرده و طریقی به آن کتاب‌ها داشته است، اما مطالب برخی از این منابع هم با واسطه کتاب‌های نسل‌های بعد به دست شیخ کلینی رسیده است. در این نوشتار، به معرفی برخی از منابع تاریخی مورد استفاده شیخ کلینی می‌پردازیم. شیخ کلینی از کتاب سلیم بن قیس، کتاب‌های جابر بن یزید جعفی، ابان بن تغلب، ابو محمد جعفری، ابو اسحاق احمری نهاوندی، اخبار...

کیسانیان پیروان فرق? کیسانیه که مشروعیت خود را به واسط? انتساب به محمد بن حنفیه می دانستند در بستر تحولات سیاسی و اجتماعی جامعه عصر اموی شکل گرفتند. انتقام جویی سرسختانه موالی کوفه از قاتلان امام حسین و اشراف کوفه تحت رهبری کیسان ابو عمره باعث شد که نام کیسان در کوفه و عراق پر آوازه گردد . کم کم هواداران مختار که طرفدار امامت محمد بن حنفیه بودند به نام کیسانی و کیسانیه معروف شدند. این جماعت ترک...

در فاصله سال های 107 تا 216 هجری سلسله شورش هایی از سوی قبطیان مسیحی علیه حاکمانمسلمان اموی و عباسی شکل گرفت. در این مقاله زمینه، عوامل و پیامدهای این شورش ها بررسی شدهاست. تغییرات تدریجی در نظام مالی و زمین داری در عصر اموی، که از امارت عبدالعزیز بن مروان درمصر آغاز شده بود و در خلافت هشام بن عبدالملک تکمیل گردید، افزایش میزان مالیات ها و درنتیجهشورش های قبطیان را در پی داشت. این شورش ها نه تن...