نقد و بررسی نظرات مستشرقین درباره منابع قرآن است. نویسنده، نخست شبهات قرآنی را به چند دسته: 1- ماهیّت و حقیقت وحی، 2- تأثیر قرآن از محیط و فرهنگ جاهلی، 3- تناقضات قرآنی، 4- اشتباهات تاریخی، ادبی و علمی قرآن 5- تحریف قرآن تقسیم کرده است و سپس به پاسخ این شبهه که »آیا قرآن از منابعی بهره جسته است؟« پرداخته و پس از نقل نظرات دانشمندان مسیحی و یهودی و مستشرقان، منشأ آیینهای ابراهیمی را از یک سرچشمه ...

نویسنده در آغاز دو ویژگی طرح را بر می شمارد 1 - کشف وجود معنایی واژه ها بر اساس آسان سازی ترجمه 2 - تدوین به دو زبان فارسی و انگلیسی. سپس مراحل کار پژوهش را در گروه عربی توضیح می دهد. نخست منابع مورد استفاده را نام می برد و روش دسته بندی واژه را شرح می دهد. در ادامه چگونگی تحقیق در منابع و مشکلاتی که فرا روی پژوهش وجود دارد، از جمله اختلاف منابع و چگونگی تحلیل آنها را با ذکر نمونه هایی روشن می ...

بی‏تردید تربیت از مهم‏ترین و ضروری‏ترین مسئولیت‏ها در عصر حاضر است، به گونه‏ای که به دلیل رشد تعاملات بین جوامع و معضلات عصر مدرن، هم‏اکنون به دغدغه‏ای اساسی تبدیل شده است؛ گرچه در گذشته نیز همواره مورد توجه علما و اندیشمندان اسلامی بوده است. هیچ تربیتی نیست که بعد شناختی نداشته باشد و در نتیجه تعلیم را شامل نشود، این پژوهش نیز به این بعد از تربیت، یعنی تربیت معرفتی می‏پردازد. اما انسان موضوع ت...

در دهه‌های اخیر بویژه، بخشی از همت شاهنامه‌پژوهان به پیرایش و منقّح کردن شاهنامه از ابیات ِمنسوب به فردوسی اختصاص یافته است. آنگونه که مشهور است به این دست از ابیات، الحاقی می‌گویند. از جمله‌ی آنها، ابیاتی است(حدود 15بیت) در مورد مرگِ مادر سیاوش، که در شاهنامه‌های چاپ مسکو، شاهنامه‌ی تصحیح دکتر کزازی و تصحیح خالقی‌مطلق الحاقی شمرده شده‌اند. در باب الحاقی بودن این داستان نظر خاصی ارائه نشده است. از...

در رویکرد انسان‌شناختی به فولکلور، ادبیات شفاهی بازتابی از فرهنگ و استلزام‎های آن در نظر گرفته شده و به‎مثابۀ بستری برای پژوهش و تحقیق دربارۀ جامعه به آن نگریسته می‎شود. مقالۀ حاضر به بررسی ابیات و اشعار مربوط به دو آیین روایی در ششتمد سبزوار با عنوان چاووشی‎خوانی و رباعی‎خوانی می‎پردازد. در بررسی این ابیات محوریت با ابیات و اشعاری است که با مضمون امام رضا (علیه‎السلام) ساخته و پرداخته‎ شده‎اند...

در این جستار به معرفی و بررسی قصیده‌ای که در دیوان سید حسن غزنوی و عطار نیشابوری ضبط شده، پرداخته‌ایم. اختلافات بین این دو قصیده نیز نمایانده شده و برخی از ابیات این قصیده در دیوان عطار، بر اساس ضبط‌های آن در دیوان سید حسن غزنوی، تصحیح شده است. ذکر این نکته حائز اهمیت است که از شانزده بیت آغازین این قصیده، چهارده بیت آن، به جز ابیات هفتم و هشتم، در تذکره‌ لباب‌الألباب عوفی نیز به عطار نسبت داده...

یکی از کارهای لازم و ضروری که در زمینۀ شاهنامهپژوهی باید انجام گیرد، گردآوری و بررسی ابیات پراکندۀ شاهنامه در متون کهن فارسی است. هدف چنین پژوهشی در وهلۀ نخست، یاری در تصحیح متن شاهنامه است. ازآنجاکه میان تاریخ انجام شاهنامه (400 ق.) تا قدیم ترین نسخۀ آن، فلورانس، (614 ق.) بیش از دویست سال فاصلة زمانی وجود دارد و از سدۀ هفتم و هشتم کمتر از ده نسخه وجود دارد، مصحّح شاهنامه ناچار است در کار خود، غ...

اغلب جریانات فکری فمینیستی به ویژه فمینیست های فرامدرن بین دانش و معرفت زنانه و مردانه تفکیک کلی قائل می شوند و معتقدند بسیاری از دانش ها و معرفت شناسی های رایج با رویکردی مردانه سرشته شده و معتقدند در عدالت جنسیتی باید همه سطور دانش و معرفت بر اساس توجه به مسائل جنسی و جنسیتی بازخوانی شود. در این نوشتار مبانی معرفت شناسی این دسته از فمینیستها، با تأکید بر مباحث قرآنی (در حوزه معرفت شناسی قرآنی...

این مقاله ابیات تضمین‌شده را در کتاب کلیله ‌و ‌دمنه با روشی توصیفی-تحلیلی بررسی کرده است. تضمین شعر یکی از ویژگی‌های متون منثور است و نثر فنی و مصنوع، بیشترین بهره را از این صنعت برده‌ است. در میان کتاب‌های نثر فنی و مصنوع در ادب فارسی، کلیله و دمنه یکی از بهترین نمونه-های موجود در زمینه تضمین و بهره‌گیری از شعر فارسی و عربی است؛ به همین دلیل ابیات فارسی تضمین‌شده در این کتاب در شیوه‌ای توصیفی-...

ادبیات مذهبی یکی از گونه های پرکاربرد در ادب عربی است. یکی از زیرمجموعه های مهم این گون? ادبی، مدایح نبوی است که از نظر کمیت و کیفیت در ادب عربی در خور توجه است. اشعاری که در مدح و منقبت، نعت و ستایش و وصف و ثنای حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی9، مهتر آدمیان و سرور جهانیان سروده شده باشد مدایح نبوی خوانده می شود. که مقارن با ظهور اسلام و بعثت حضرت رسول در شبه جزیره عربستان آغاز می شود. پژوهش حاضر ت...