یکی از ویژگی‌های مشترک هشت کشور حاضر در دو منطقه آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی، ساختار قومی متکثر است که این امر بر فرایند ملت‌سازی و حتی دولت‌سازی در این کشورها تاثیرات منفی قابل توجهی برجای گذشته است. این مقاله برآن است که با ارائه یک چارچوب نظری منسجم به درک و تبیین پویش ملی‌گرایی قومی در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی _ به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های درونی کشورهای این ...

امروزه دیگر امنیت هر کشوری به وضعیت استحکام، قدرت و بنیان و ساختار آن منتهی نمی شود، بلکه ماهیت و چگونگی تحولات و تعاملات منطقه ای و بین المللی آن کشور می تواند باعث تقویت امنیت و یا تهدیدات امنیتی باشد. امنیت هر کشور با امنیت منطقه ای و بین المللی ارتباط دارد. این مقاله قصد دارد با توجه به موقعیت ژئوپولیتیکی و ژئواستراتژیکی ج.ا.ا در منطقه قفقاز جنوبی و همچنین با توجه به موا...

چکیده اندیشه اتحاد اسلام در اواخر قرن نوزدهم میلادی / اوایل قرن چهاردهم هجری قمری در جهان اسلام مطرح گردید و هواداران زیادی یافت. این اندیشه حتی به سیاست رسمی دولت عثمانی تبدیل گردید و در ایران و قفقاز جنوبی کسانی را به خود جذب نمود. درباره ی دلایل ظهور چنین اندیشه ای و انگیزه ی رهروان آن نظرات گوناگونی ابراز شده است، آنچه محقّق است، این جریان پاسخی به تجاوز و زیاده خواهی کشورهای استعمارگرِ ...

از ویژگی های اساسی دوران  جنگ سرد  ایستایی و عدم تحرک در ساختار ژئوپولیتیکی جهان بود. پس از پایان جنگ سرد، عوامل تاثیرگذار منطقه ای فعال تر شده و هر حوزه ژئوپولیتیکی اساساً واجد نیروهای همگرا و واگرایی است که تحت شرایط خاص عمل نموده و با یکدیگر به رقابت می پردازند و چیرگی هر یک از آنها بر دیگری، نوع رفتار اجزای حوزه ژئوپلیتیکی و اساساَ الگوی رابطه بین اعضای آن را شکل می دهد، یعنی تقویت نیروهای تج...

منطقه قفقاز بین دریای سیاه و دریای خزر در جنوب فدراسیون روسیه، شمال غرب ایران و شمال شرق ترکیه قرار گرفته است. موقعیت جغرافیایی و اهمیت راهبردی قفقاز جنوبی این منطقه را به یکی از مهمترین مناطق جهان به ویژه برای آمریکا و روسیه تبدیل کرده است. در این رقابت ژئوراهبردی میان آمریکا و روسیه و احتمال بروز جنگ سرد میان دو کشور، بسیاری از بحث‌ها در رابطه با ساختار جدید روابط آمریکا و روسیه به‌ویژه پس از...

فروپاشی اتحاد شوروی شرایط جدیدی را ایجاد کرد که با مداخله های بازیگران منطقه‌ای بین المللی دچار پیچیدگی روز افزون شده است. این روند "بازی بزرگ" جدیدی را پیرامون دریای خزر به‌وجود آورده که یاد آور رقابت های استعماری روس و انگلیس در قرن نوزدهم و آغاز قرن بیستم است. نیازهای روزافزون جهان صنعتی به منابع انرژی سبب شده تا توجه جهانی به منابع دریای مازندران به سرعت افزایش یابد .آذربایجان، قزاقستان و ت...

به جرات می توان فروپاشی شوروی را به عنوان رفع یکی از تهدیدات تاریخی امنیتی ایران قلمداد کرد.با این وجود،تحول ژئوپلتیک مزبور موجد پاره ای تهدیدات امنیتی نیز برای ایران بوده است که در نوشتار حاضر به تعدادی از آنها در حوزه قفقاز جنوبی اشاره خواهیم داشت.تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه قفقاز جنوبی با توجه به جایگاه ژئوپلتیک ایران و سابقه طولانی حضور سیاسی-فرهنگی ایران در منطقه قفقاز،پ...

قفقاز جنوبی به دلیل موقعیت بی مانند جغرافیایی و ارتباطی خود، جاذبه های اقتصادی، وجود فرصت­های سرمایه گذاری کلان و قرارگرفتن آن میان سه قدرت بزرگ منطقه ای یعنی ایران، روسیه و ترکیه برای قدرت های بزرگ منطقه ای و فرامنطقه ای اهمیت راهبردی دارد؛ از طرفی با گسترش اتحادیة اروپا به شرق، اکنون اتحادیة اروپا به همسایة بی واسطه قفقاز تبدیل شده است. این نوشتار با طرح این سؤال که سیاست اتحادیة اروپا و جمهو...

قفقاز جنوبی به‌‌دلیل موقعیت بی‌مانند جغرافیایی و ارتباطی خود، جاذبه‌های اقتصادی، وجود فرصت­های سرمایه‌گذاری کلان و قرارگرفتن آن میان سه قدرت بزرگ منطقه‌ای یعنی ایران، روسیه و ترکیه برای قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای اهمیت راهبردی دارد؛ از طرفی با گسترش اتحادیة اروپا به شرق، اکنون اتحادیة اروپا به همسایة بی‌واسطه قفقاز تبدیل شده است. این نوشتار با طرح این سؤال که سیاست اتحادیة اروپا و جمه...

با انحلال پیمان ورشو و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق، موضوع گسترش ناتو به شرق به یک موضوع مهم بینالمللی تبدیل گردید و نگرانی عمده ای را برای برخی از کشورها نظیر روسیه، چین و ایران  ایجاد نمود. اما ناتو در آستانه ورود به قرن21 ، با تعریف مجدد از نقش بین المللی و فلسفه وجودی خود؛ همچنین تجدید ساختار، تعیین وظایف، راهبردها ومأموریت های جدید متناسب با شرایط نظام بین الملل، منافع خود را در گسترش ب...