بی تردید از میان ادبیات ملل مختلف ، زبان و ادب عرب بیشترین تأثیر را بر زبان و ادبیات فارسی گذاشته است . این اثرگذاری در ابعاد و زمینه های مختلف از جمله به کارگیری واژه ها ، اصطلاحات ، اسلوب ، قالبها ، مضامین و موضوعات شعری و غیره است. این موضوع از همان قرون اولیه موجب ترغیب شاعران ایرانی به مطالعۀ ادبیات عرب شد . به طوری که تتبع در دواوین ادب عرب برای شاعران ایرانی فضیلتی محسوب می شد و عربی گوی...

متنبی بزرگترین شاعر عرب است که دنیای اسلام را هم در زمان شاعر و هم قرنها پس از فوت شاعر بخود مشغول کرده است . در سال 354ه.ق بدعوت ابن العمید به ایران سفر کرد. مدتی در ((ارّجان))(بین خوزستان و فارس) اقامت داشت ‘ سپس قصد عضد الدوله در شیراز نمود‘و چندماهی نیز در این شهر اقامت کرد‘سپس راهی عراق شد‘ و نزدیک بغداد راهزنان به او حمله کردند و کشته شد. متنبی در مدت اقامت خود در ایران و خصوصاً در شیراز‘...

چکیده     ابن عباس به عنوان یکی از مفسران بزرگ و بلند مرتبه قرآن کریم از شعر جاهلی برای فهم و درک واژگان نامأنوس قرآن کمک می­جسته است. پرسش­های نافع بن ازرق و پاسخهای ابن عباس با استناد به اشعار جاهلی که قریب به دویست مورد است، سندی است دالّ بر تاکید بسیار این مفسر برجسته بر اهمیت شعر در بیان لغات غریب قرآنی. این شیوه که از آن به «تفسیر لغوی قرآن» تعبیر می­شود به اذعان اکثر محققان علوم قرآنی، ...

بخشی از دیوان خاقانی شامل اشعار عربی اوست که اغلاط زیادی در آن راه یافته و تاکنون مورد بحث و بررسی قرار نگرفته است. این مقاله با یافتن بخشی از این اغلاط کوشیده است صورت صحیح آن ها را نشان دهد. نگارندگان مقاله این اشتباهات ناشی از تصحیف، تحریف و کتابت نادرست را بررسی کرده و با توجه به اشعار دیگر خاقانی و شاعران عرب، محور عمودی اشعار، سبک شعر خاقانی، آرایه های لفظی، نسخه بدل ها، معنا و... شکل صحی...

چکیده ابوالقاسم حسن بن احمد عنصری بلخی ، یکی از بزرگترین قصیده‌سرایان و مدیحه‌گویان ادب فارسی است . او ملک‌الشعرای دربار سلطان محمود غزنوی بود و پایه و منزلت وی آنچنان بود که اکثر شعرای آن زمان می‌بایست به واسطة وی ، قصاید خود را به دربار سلطان محمود معروض دارند . شعر عنصری را در نهایت استحکام و رزانت و متانت دانسته و به خصوص در قصیده و مدیحه‌سرایی اشعار او را سرمشق شاعران پس از وی پنداشته‌ان...

نویسنده دراین­­کتاب500 بیت­ازاشعار عرب راکه متأثر و  مأخوذ ازکلام علی(ع) است، برگزیده و برای هر بیت شاهدی از کلام علی (ع) نقل کرده است. از آنجا که این تلاش بسی مغتنم و ارزشمند و گامی بلند در تبیین عمق و اعتلای کلام علی (ع) و میزان تأثیر اندیشه­های آن حضرت(ع) در آثار ادبی است، به­نظر می­رسد اگر نقد و ارزیابی شود، در رسیدن به هدف خود موفق­تر خواهد بود. از محاسن­کتاب، کم­بودن غلط چاپی وشرح برخی م...

قصیدة لُغَز شمعِ منوچهری دامغانی در بین ادب‌دوستان و محققّان ادب فارسی بسیار معروف است. آشنایی منوچهری با ادبیات عرب باعث شده است تا وی مانند دیگر اشعار خود، در سرودن این قصیده، از مضامینی بهره بگیرد که شعرای عرب در توصیف شمع به کار برده‌اند و بدین صورت  واسطة انتقال مضامین شعری لغز شمع از ادبیات عرب به ادبیات فارسی باشد. در این مقاله، با توجه به شباهت‌هایی که در لغز شمع منوچهری و شاعران عرب‌زبان پ...

رمانتیسم یک جنبش بزرگ هنری بود که در اواخر قرن هجدهم میلادی در اروپا پدیدار شد. این جنبش توانست اندیشه بسیاری از ملل جهان، ازجمله جوامع عرب، را تحت تأثیر آرا و اندیشه های نوین خود قرار دهد. در حوزه شعر و ادب، گرایش شاعران و نویسندگان عرب به رمانتیک غربی، زمینه های لازم را برای نفوذ و رسوخ این جریان در ادبیات عرب فراهم آورد. در این میان، «بلند الحیدری»، شاعر نوگرای عراق، از چهره هـایی به شمار می...

حکمت در شعر عرب حکمت شناخت هستی و عمل به مقتضای آن است . از آنجائی که فطرت انسانی تشنه درک حقایق هستی و شنیدن پند و اندرز می باشد، گرچه بدان عمل نمی کند مگر بندرت ، از این رو این موضوع (حکمت در شعر عرب) را برگزیدم. حکمت نزد اعراب جاهلی نتیجه تجارب زندگی است ، که با ظهور اسلام بدان رونق بیشتری داده شد. حکمت همچون دوره های قبل از عصری به عصر دیگر و زبان به زبان و نسل به نسل منتقل شده تا به عصر مع...

برای بررسی دقیق تاریخی, فرهنگی, اجتماعی و سیاسی عربستان پیش از اسلام لازم است زندگی بدویان و باده نشینان را در چند مورد مطالعه نمود: 1ـ منابع: به اشعار عرب قبل از اسلام و تفسیری که از آن ها باقی مانده و ضرب المثل های آنان استناد می شود. 2ـ تاریخ: زندگی یکجانشینان و صحراگردان که اغلب به غارت و بعضا به تجارت می پرداختند مطرح می شود. 3ـ روابط سیاسی: به ساختار قبایل عرب پیش از اسلام که کمتر به آن ت...