خلقت احسن، اختیار، علم، عقل، فطرت، غایت بودن انسان برای آفریده ها، خلافت از جمله مفاهیم فراحقوقی هستند که ما را به شناسایی انسان به عنوان تجلّی بخش همه صفات و اسماء الهی رهنمون می شوند و از عناصر و مؤلّفه های کرامت آدمی به شمار می آیند. ریشه اصلی طرح مسأله کرامت انسان در تعالیم اخلاقی و حقوقی اسلام را در خود قرآن کریم باید جستجو کرد؛ زیرا قرآن کریم بذر اصل کرامت انسان را در گزاره «وَ لَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی...

تخیّل به ویژه تخیّل اخلاقی، مقوله ای است که تعریف دقیق و تعیین مختصات آن، چندان مورد توجه قرار نگرفته و بررسی نقش آن در بسیاری از نظام ها و نظریه های اخلاقی ازجمله اخلاق اسلامی مغفول مانده است. برای رسیدن به این هدف، با ارائه تعریف پیشنهادی خود از تخیل اخلاقی، نسبت این تعریف با پاردایم های رایج بررسی می شود. پس از تبیین رابطه و تفاوت های تخیل اخلاقی با مفاهیمی چون خرافه یا ایمان به غیب، نقش و مدخ...

تحقیق بر روی کودکان موضوعی پیچیده و حساس با جنبه های خاص است، لذا راهنماهای خاص خود را دارد و چون همواره نیاز به بازنگری طرح ها و دستورالعمل ها وجود دارد، مطالعه ی حاضر با هدف نقد اخلاقی راهنمای کشوری اخلاق در پژوهش بر روی کودکان  با روش جست وجوی کتابخانه ای انجام شد. در بحث دریافت رضایت آگاهانه از کودکان در مقاطع مختلف سنی با توجه به مطالعات اخیر نیاز به بازنگری و تهیه ی دستورالعمل های خاص برا...

شهودگروی اخلاقی مکتبی در فلسفه‌ی اخلاق است که در قرن بیستم ظهور یافت و نظرهای بسیاری را به خود جلب نمود. آرای متفکران این مکتب را می‌توان به سه مدعای اصلی عینیت حقایق اخلاقی، وجود مفاهیم و گزاره‌های اخلاقی پایه و شرط بودن بلوغ عقلی برای فهم بداهت حقایق پایه‌ی اخلاقی فروکاست. قاضی عبدالجبار همدانی، متکلم و فقیه بزرگ معتزلی، در جای جای کتب کلامی خود، مباحثی فرااخلاقی را مطرح کرده که بسیار با نظره...

علامه طباطبایی در المیزان، روایتی از نسبی گرایی اخلاقی را مطرح کرده، به نقد و بررسی آن می پردازد؛ نسبی نگری ای که به هیچ اصل اخلاقی جهان شمولی باور ندارد و اخلاق را تابع اهداف و شرایط متغیر اجتماعی و فرهنگی می داند. پرسش پایه این جستار این است: علامه طباطبایی چگونه و بر پایه چه پایگاه فکری ای نسبی نگری اخلاقی را  نقد می کند؟ دستاورد پژوهش حاضر این است که علامه سه نوع مغالطه را در ادعای نسبی گرا...

مناظره به‌عنوان سنّتی با جایگاه ویژه­ در فرهنگ اسلام، نیازمند اصول و مبادی خاصی بوده که لازمة موفقیت در آن، فراگیری و رعایت این اصول و موازین است. در یک نگاه، این اصول به دو دستة علمی و اخلاقی تقسیم می‌شوند: اصول علمی، مهارت­ها و علومی است که مناظره­کننده باید پیش از ورود به عرصة مناظره، به آنها مجهز باشد. امّا صِرف مجهز بودن به علوم لازم و رعایت نکات فنی در ارتباط با هر گفتگو کافی نیست، بلکه ...

هدف پژوهش حاضر، تحلیل تطبیقی اندیشه‌های فیلسوفان هستی درباره ماهیت اخلاق و زندگانی اخلاقی آدمی و استنتاج مبانی اخلاقی ارتباط استاد با دانشجو و نیز اصل‌های اخلاقی متناظر با هر مبنا است. روش پژوهش نیز تحلیل تطبیقی (از رویکردهای پژوهش کیفی) و نیز قیاس عملی(از روش‌های پژوهش فلسفی) بوده است. بر اساس یافته‌های پژوهش، اندیشمندان هستی در تبیین هستی آدمی و زندگانی اخلاقی او بر نکته‌های مشترکی تأکید می‌ک...

تحویل گرای اخلاقی می گوید واقعیت وجودی کیفیت‎های اخلاقی، همان کیفیت‎‎هایی است که با کلمات نااخلاقی قابل بیان هستند. چنین دیدگاه هستی شناسانه ای، ضلع شناخت شناسانه نیز دارد مبنی بر اینکه شناخت ما به امور واقع اخلاقی یا چیزی جز شناخت ما به امور واقع نااخلاقی نیست یا استنتاج از شناخت‎های نااخلاقی است. در نظر تحویل گرایان اخلاقی و به ویژه طبیعی انگاران که بخش اعظم تحویل گرایان را تشکیل می دهند، توا...

در بازار اسلامی کسب سود و ثروت هدف نهایی نیست، بلکه هدف نهایی از هر فعالیت اقتصادی قرب الهی است. استراتژی حاکم در بازار مطلوب اسلام، استراتژی برد-برد است که در آن بنگاه‌ها با همدیگر همکاری می‌کنند و در جهت رفع نیازهای جامعه وبالا بردن رفاه عمومی تلاش می‌کنند. این تحقیق درصدد است ارزش های ناظر بر تصمیم های استراتژی رقابتی پورتر را که به عنوان الگوی غالب در مقالات مدیریت استراتژیک و بازاریابی می ...

یکی از مباحث جدی در نظریه های تربیت اخلاقی، مبنای فلسفی آنها درباره «شناخت اخلاقی» است که هریک براساس فلسفۀ اخلاق خاص خود، «مفاهیم و گزاره های اخلاقی» را تفسیر می کند و ماهیت شناخت اخلاقی انسان را نیز با ماهیت فلسفی این مفاهیم و گزاره ها مرتبط می داند. مقالۀ حاضر با مرور آرای دیوید راس و لارنس کلبرگ، نگاهی تطبیقی بین مبانی فلسفۀ اخلاق دو رویکرد شهودگرایی و استدلال گرایی و دلالت آن در تربیت اخلا...