تفسیر علمی به عنوان یکی از روش های تفسیری از آغاز تا کنون، با دو رویکرد موافق و مخالف رو به رو بوده است؛ طرفداران این گرایش بنابر اهدافی همچون اثبا اعجاز علمی قرآن، رفع تعارض علم و دین و ....، دو طریقه اعتدالی و افراطی را در پیش گرفتند. از جمله متقدمان معتقد به این گرایش، غزالی و در بین معاصران، طنطاوی را می توان نام برد. اما گروه مخالف با مطرح نمودن اشکالاتی مانند عدم اعتبار این شیوه از نظر لغ...

قرآن کریم معجزه جاویدان پیامبر خاتم، آینه تمام نمای زندگی بشریت است، در آیات سوره‌ یوسف، نمایی از زندگی حضرت یوسف، به نمایش درآمده که به دلیل امکان رجوع ضمیر"تأویله" به مرجع‌های مختلف، چالش‌هایی را در میان مفسران بزرگ برانگیخته است. پژوهش حاضر بر آن است با بررسی واژه‌های تأویل، اعجاز و تحلیل سیاق آیه، نقد و بررسی دلایل مفسران، ترجیح نظریه اعجاز را واکاوی نماید، از آنجا که برخی مفسران ضمن ارجاع ...

تأمّلی در ادبیات منثور و منظوم عرب، گاه اصحاب اثر را در قامت ساحرانی می­نمایاند که استادانه قلوب را مسحور، لب­ها را ممهور، عقول را متحیّر و فحول کلام و ادب را متغیّرالحال می­کردند؛ اما این ساحت پر نقش و نگار با آمدن قرآن قرار از کف بداد و زیبایی و دلربایی را در سایۀ کلام خدایی تجربتی نو نمود و شاید راز سر به مهر تأکید پیامبر صاحب مهر بر تمحّض بر کلام به عنوان مرام اعجاز خویش در همین مقوله قابل پی­ج...

درباره پیامبر اسلام نظریه­ای است که می­گوید آن حضرت معجزه ای به جز قرآن نداشته است. نگارنده در این گفتار این نظریه را نقد و بررسی کرده و ناصحیح بودن آن را نتیجه می­گیرد. در این گفتار ابتدا پیشینه طرح این نظریه در میان دو گروه دانشمندان مسلمان و غیر مسلمان تحلیل شده است و آن گاه ادله قائلین به این نظریه در قالب سه گروه آیات قرآن ناظر به اقتراحات کافران، رد روایات معجزات پیامبر و شیوه دعوت پیامبر...

یکی از ابعاد اعجاز قرآن کریم اعجاز بیانی است. موسیقی بر آمده از عبارت‌های قرآن به نحوی است که معانی را در چشم خواننده مجسّم می‌نماید. این پژوهش مبتنی بر این پرسش است که با توجّه به این حقیقت که چینش و نظم آهنگ واژه‌های قرآن کریم در خدمت اعجاز بیانی است، آیا می‌توان پدیده‌ی مدّ را که در بسیاری از عبارت‌های قرآنی خود نمایی می‌کند جزئی از اعجاز بیانی قرآن به حساب آورد؟ آیا می‌توان مقوله‌ی مدّ را از زا...

با بررسی منابع کلامی به دست می آید که معجزه عملی است خارق العاده و شگفت آور که با ادعای نبوت و تحدی از ناحیه ی خداوند صادر میگردد. متکلمان برای معجزه اجزاء و شرایط گوناگونی بیان کرده اند که از آن میان می توان به خارق العاده بودن، مطابقت با ادعای آوردنده، همراهی با تحدی، عدم صدور از غیر و از ناحیه خداوند بودن اشاره کرد. از این رو عمل که دارای این شرایط نباشد بنابر دیدگاه متکلمان خارج از حدود معج...

پژوهش حاضر جستاری است در خصوص اسرار لفظی و معنوی ذکر شریف «لاَ إِلَهَ إِلاَّ الله» که به اعتقاد اکثریّت دانشمندان شیعه و اهل سنّت از بهترین و مفیدترین اذکار برای یک مسلمان می باشد. پژوهشگر با شناختی که در زمینه علوم قرآن و حدیث دارد، با بهره گیری از قرآن و عترت که دو یادگار گرانبهای به جا مانده از پیغمبر اکرم (ص) است، سعی در اثبات مدّعای خود دارد. در زمینه اعجاز عددی «لاَ إِلَهَ إِلاَّ الله» تحقیقات زیادی شده ک...

چکیده:اصالت وجود از ارکان بنیادین حکمت صدرائی است. یکی از اشکالات وارد شده به آن این است که اصالت وجود مستلزم واجب الوجود بالذات بودن همه موجودات است. ملاصدرا دو پاسخ به این اشکال داده است: پاسخ نخست بر مبنای تفکیک دو معنای واژه «بالذات» است. توجه به امکان فقری و تفکیک ضرورت ذاتی منطقی و فلسفی، اساس دومین پاسخ صدراالمتالهین به این اشکال است. غالب متفکرین و صاحبان اندیشه پس از او تنها به یکی از ...

جامی با نگاهی عارفانه هستی را می نگرد، می فهمد، و تبیین می کند. در این تفسیر، عشق کلیدی ترین و محوری ترین مفهوم است. عشق در این نگاه، تنها نسبتی عاطفی میان دو انسان نیست- که البته این هم هست- بلکه مقوله ای است گسترده و فراگیر که با آن هم می توان انگیزة آفرینش را فهمید و هم ارتباط متقابل پدیده های مختلف هستی را تبیین کرد. آنچه حق را به آفریدن می انگیزد، عشق اوست به خویشتن و کمالات پنهان آن و از ...