چکیده شاهنامه از زبده آثاری است که در آن نوع ادبی و الفاظ و اوصاف همخوانی دارند و مرتبط هستند؛ یعنی شاعری توانا همانند فردوسی نهایت تلاش خود را بکار برده است تا اوصافی بیاورد که در وهله نخست با محتوای حماسی اثر سازگار باشد و در درجه دوم موصوف را به خوبی در ذهن مجسّم کند. وصف همواره برای وضوح بیشتر موصوف استفاده می شود و ابعاد جدیدی از موصوف را آشکار می کند. وصف انواع مختلفی دارد که هر یک از ای...

روح الارواح یکی از متون عرفانی فارسی است که به دلیل رویکرد تأویل گرایانه نویسنده آن در شرح و تبیین اسماء الهی از یک سو و بهره مندی از ظرفیت های زبان ادبی در پردازش آن معانی در فرم و ساختار، از سوی دیگر، میتواند در ردیف متون منثور هنری زبان فارسی، چون مرصادالعباد و کشف الاسرار قرار گیرد؛گرچه برخی ظرافت های ادبی بکار رفته در متن، ارزشهای آن را از این هم فراتر برده است. اهمیّت این اثر از جهات یاد ش...

ما شاهدیم که قرآن با اغراض گوناگونی چون تأکید، تعظیم و شیوه ها ی بیانی متنوعی چون تمثیل، تشبیه و... با طرح موضوعات فراوانی چون تبیین نظام پاداش و ارتباط عمل و فرجام امور، توصف بهشت و احوال بهشتیان و ...، سعی دارد تا در مخاطبان خود، انگیزه ای نیرومند جهت میل و گرایش به سمت ایمان حقیقی و عمل صالح ایجاد نماید. قرآن کریم ریشه ی "رهب" را در باب تفعیل بکار نبرده است، اما همچنان که در آیات خود، از ت...

موضوع مثل و تعریف و تحلیل ارزش بلاغی و جایگاه ادبی آن،اغلب در ضمن موضوعات علم بیان و به ویژه در ضمن موضوع استعاره تمثیلیه مورد بحث واقع شده است و این در حالیست که در اثناء آراء و نظریات بلغای صاحب نام و نیز با تامل در زوایای ارزش بلاغی مثل،چنین به نظر می رسد که نه تنها نباید مثل را به حوزه علم بیان،محدود و منحصر نمود بلکه باید آن را عصاره علم بلاغت دانست که هم در علم معانی،مورد بحث واقع شود و ه...

این رساله به زبان عربی و در یک مقدمه ، سه باب و یک خاتمه تنظیم یافته است. باب اول به شرح دوران زندگی بلاغی و حوادث آنروز عراق و دیگر مناطق اسلامی و معرفی آثار تفسیری و شعری این نویسنده می پردازد. باب دوم در روش تفسیری بلاغی و بیان قواعدی است که به آن اعتماد جسته است و در آن به بحث از موضوعاتی چون جمع قرآن ، اعجاز ، مناسبت ، قرائات و اسباب نزول ، نسخ و آیات الاحکام است. باب سوم نشانگر تلاشها...

یکی از موضوعات اصلی بلاغت، استعاره است؛ مبحثی که همیشه ذهن بلاغیون را به خود معطوف کرده و محققان این حوزه به پژوهش در جوانب آن پرداخته­اند. این روند در روزگار ما  پویاتر شده و پژوهشگران از چشم­اندازهای متفاوتی بدان توجه کرده­اند. پژوهش در جوانب استعاره نشان می­دهد محققان اضلاع آن را گاه با دیگر مباحث بلاغی در هم آمیخته­اند و  گروهی نیز بی توجه به موضوع، نظر دیگران را تکرار کرده اند. ازجمله مباح...

علم معانی به‌عنوان یکی از شاخه‌های بلاغت یا ریطوریقا در ادب اسلامی، شباهت و ارتباط بسیار زیادی با دانش زبان‌شناسی و سه شاخه اصلی آن یعنی واج شناسی، نحو و معنی‌شناسی و به‌تبع آن نظریه‌های نقد ادبی نوین دارد. هلیدی یکی از پژوهشگران برجسته مکتب زبان‌شناسی انگلستان است که دیدگاه‌هایش در «دستور نقش‌گرا»، مشبابهت‌های فراوانی با مباحث «خبر»، «انشا» و «اغراض ثانوی کلام» در علم معانی دارد. مقاله حاضر با...

چکیده: علم معانی ، علم بررسی« اقتضای حال » است . زمانی که متکلم احساسات و عواطف و تفکر خود را بر کلام بنشاند، شرایط و زمینه ها و موقعیت ها ی شکل گیری کلام را در نظر بگیرد و قابلیت های مختلف زبانی را مدنظر داشته باشد ، اقتضای حال کلام رعایت شده است . از آنجا که بخشی از عنوان رساله حاضر «شیوه های ارتباط با مخاطب » است، در این تحقیق به کمک منابع متقدم و متاخر شیوه های ارتباط با مخاطب ، معادلی برا...

تبحث هذه الرساله فی مقارنه اغراض الشعر الجاهلی والعباسی، والهدف منها عقد موازنه بین القدیم و الجدید او بین الکلاسیکیه و الحرکه التجدیدیه فیما یتعلق بالاغراض الشعریه من خلال دراسه تحلیلیه توصیفیه ابتداء من مجئ الاسلام ومرورا بالعصر الاموی وختاما بالعصر العباسی الذی شهد تجدیدا و تطویرا فی الاغراض الشعریه وولاده لالوان جدیده منهاکالغزل المذکر و غزل الغلامیات و وصف القصور والازهار والسفن الحربیه و ...