این مقاله در پی پاسخ به این سؤال اصلی که آیا اندیشه سیاسی اسلام برای تولید قدرت نرم، ظرفیت راهبردی لازم را داراست، به پردازش مؤلفههای قدرت نرم میپردازد که عبارتند از: اعتماد، شبکه روابط و اعتبار. ادعای نوشتار حاضر این است که در رویکرد یکی از ابزارهای بسیار قوی برای ایجاد کنترل درونی در « تقوی » ، اخلاقِ سیاسی به اعتماد انسان است. در رویکرد فقه سیاسی، تعدادی قواعد فقهی وجود دارند که موجب افزایش ا...

یکی از مباحث مهم در اندیشه سیاسی، حفظ نظام است. این پژوهش، به بررسی مبانی حفظ نظام اسلامی در اندیشه امام خمینی+ بر اساس روش توصیفی و تجزیه و تحلیل مؤلفه‌های فقه حکومتی پرداخته است. در اندیشه امام+ احکام سیاسی در راستای حفظ و شکوفایی دین است و نظام نیز قدرتی برای اجرای احکام دینی است و انعطاف در برخی موارد و شرایط اضطراری بر اساس اصول و محدودیت‌های خاص آن هم به‌طور موقت است. ایشان حفظ نظام را از...

گروه پژوهشی «فقه سیاسی» یکی از سه گروه اصلی پژوهشکده اندیشه سیاسی اسلام وابسته به مرکز مطالعات و تحقیقات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم است. پژوهشکده در سال 1373 به منظور باز پژوهی، تبیین، نظریه پردازی و تدوین اندیشه سیاسی اسلام راه اندازی شد و در نظر دارد با بررسی اندیشه سیاسی اسلام، زوایای پنهان آن را آشکار کند و کارآمدی آن را در حوزه‏های نظری و عملی نشان دهد. مهم‏ترین اهداف و ضرورت‏های تأ...

کمال و سعادت بشری در گرو اندیشه و تعقل است و اندیشه ورزی، دعوت به تفکر و همچنین سلب محدودیت از عقل و اندیشه تعریف شده است. پرسش اصلی مقاله این خواهد بود که اسلام در تحقق این امر در مباحث اصول فقه (که علم استنباط فقه و یکی از منابع آن عقل است) برای اندیشه ورزی چه اعتباری قائل شده است؟ هدف این مقاله اثبات وجود اندیشه ورزی در حد متعالی عقلانی در اصول فقه است، چراکه اصول فقه؛ علم به قواعد عمومی و ع...

فقه شیعه از رهگذر اجتهاد پیوسته در حال تحول و نوآوری است و توانسته است مسائل مستحدثه سیاسی را با توجه به نیازهای جامعه در بافت­ های فرهنگی گوناگون پاسخ دهد. از سویی با پیروزی انقلاب اسلامی وحاکمیت فقه و فقیهان بر حوزه­ ی مدیریت جامعه بسیاری از پرسش­ های مستحدثه جامعه اسلامی به دستگاه فقه عرضه شده و توقع صدور حکم دارند که رویکردهای فقهی با توجه به مبانی فکری واجتهادی خود در صدد پاسخ به آن بر آمد...

با مطالعه درجه دومی به مکتب اجتهادی امام خمینی می توان گفت: در درون سبکوجود دارد. » افعال مکلفین « و » روش « ،» موضوع « ،» نص« اجتهادی امام خمینی چهار عنصراین عناصر به علت داشتن مبانی و مبادی تصوری و تصدیقی خاصِ خود در یک کُنش وواکنش منطقی قرار می گیرند و موجب تولید اندیشه سیاسی کارآمد می شوند. مدعای ایننوشتار آن است که شیوه اجتهادی حضرت امام، موضوعات و مسائل متحول و متغیر سیاسی راچنان در درون نه...

در این مقاله، بر اساس اندیشه‏های فقهی و آموزه‏های مکتبی امام خمینی(ره)، سعی در پردازش مؤلفه‏های نظری برای ایجاد و حفظ «اقتدار ملی» در عرصه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران شده است. این نوشتار، بر اساس تکنیک‏های کتابخانه‏ای و رویکردی توصیفی، در صدد آزمون فرضیه اصلی مبتنی بر اندیشه‏های امام(ره) می‏باشد. به بیان دیگر، نشان می‏دهد ایشان در جایگاه فقیهی سیاستمدار چگونه مؤلفه‏های نظری و اصول کلی تأمین...

مذهب شیعه همواره مدعی پویایی و قیام برای نیل بیشتر به آرمان‏ها و بهبود حیات دنیوی و اخروی انسان بوده و در این راستا، همواره با موانع باطل در ستیز بوده است، این مقوله با توجه به آموزه های اسلام، به جریانی ثابت در تفکر شیعی تبدیل شده است. قیام در اندیشه شیعه متمایز از مفاهیمی چون شورش و اقدام به سیف است. در میان شیعیان و در ادوار تاریخی‏شان بعد از حادثه کربلا، قیام امام خمینی به‏لحاظ توفیق در ایج...

موضوع گستره ولایت فقها از دیرباز موردتوجه فقهای امامیه بوده و به‌ویژه با برقراری حکومت ولایت فقیه در دوره جمهوری اسلامی، این سؤال بیش از پیش موردتوجه قرار گرفته است. این تحقیق تلاش دارد تا پاسخ این سؤال را از طریق اندیشه و عمل سیاسی یکی از فقیهان تراز اول عصرصفوی که در دوره‌هایی منصب سیاسی نیز داشته، بیابد. سؤال محوری تحقیق عبارت است از «گستره ولایت فقها در اندیشه و عمل سیاسی محقق کرکی، شامل چه...

با توجه به اهمیت عرف در استنباط احکام شرعی به ویژه در مسائل نو، بررسی آثار فقها در استفاده از عرف، به کاربرد بهتر از آن کمک می کند. بررسی آثار فقهی و اصولی امام خمینی (ره) و شهید صدر بـه عنـوان فقیهانی مؤثر در تکامل فقه که با ادله ی قوی، حجیت عرف هر زمان را اثبات کرده اند، برای اثبات این مسأله، شایسته و بسزاست. بدین منظور بررسی متون فقهی استدلالی و اصولی ایشان بر اساس روش کتابخانه ای و تحلیل مح...