هدف مقالة حاضر پرداختن به معرفی یک زبان  شفاهی مجازی در نابینایان مادرزاد (congenital blind) است. محققین مختلف در پژوهشهای خود، این زبان شفاهی یا  زبان دیداری را لفظ گرایی (verbalism) نامیده اند. افراد نابینا دارای زبان شفاهی غیر واقعی هستند، به عبارت دیگر آنها در گفتار خود از کلمات و عباراتی استفاده می کنند که ظاهراً با تجربه های حسی­شان هماهنگ نیست. و این واژه ها منعکس کنندة تجربه های بینایی ا...

در اندیشه عرفانی مولانا حقیقت زبان ریشه در معنا دارد که منبعث از بارگاه الهی است. مولانا در «مثنوی» نسبت به زبان دیدگاهی کاملاً درونی و محتوایی دارد. در نظر وی دنیا همواره در حال تحول است و هر لحظه مشکل و صورت تازه‌ای می‌یابد. در تعاملات عرفانی مولوی پیرامون زبان، حقیقت زبان چیزی از جنس لفظ نیست بلکه از جنس صداست و آن «صدا» سرچشمه اصلی کلمات است. نظریات عرفانی مولا...

در فهم و تفسیر متون، در طول تاریخ، همواره دو جریان به موازات هم وجود داشته است: ظاهرگرایی و تأویل‌گرایی. سلفیه یکی از جریان‌های ظاهرگراست، که مدعی تأویل‌گریزی است، و وامدار ابن‌تیمیه است. وی تأویل را به سه معنا می‌داند: تفسیر؛ حقایق خارجی؛ برگرداندن لفظ از معنای ظاهری به معنای غیرظاهر. ابن‌تیمیه دو قسم نخست را می‌پذیرد، ولی با قسم سوم مخالف است. سلفیان از این قسم به «تأویل کلامی» یاد می‌کنند و ...

نشانه‏شناسی به مثابه نظریه‏ای ادبی در چند دهۀ آخر قرن بیستم توجهات زیادی را به خود جلب کرده و در برنامه‏های درسی و نظریۀ‏ انتقادی جایگاه ویژه‏ای یافته است. پژوهش حاضر نیز در پی آن است تا رویکردی نشانه‏شناختی را در تحلیل داستان کوتاهِ «داش آگل» از صادق هدایت به کار گیرد. هدف ما خوانش متن با استفاده از عناصر موجود در آن، برای دست یابی به معناهای آشکار و پنهان متن است. در این راه از کوچک‏ترین عناصر...

در این نوشتار انتظار از متن در «من وحی القرآن» به دوبخش کلی تقسیم شده و به تفکیک دربارۀ آن سخن گفته شده است: یک: انتظار از قرآن با توجه به طبیعت زبانی آن. دو: انتظار از قرآن با توجه به طبیعت معارفی آن. طبیعت عربی بودن، ظهر و بطن و محکم و متشابه و چندمعنایی و استعمال لفظ در بیشتر از یک معنا، زبان رمزی نداشتن و برای عموم مردم بودن قرآن و حجیت ظواهر، در حوزه طبیعت زبانی قرآن مورد توجه قرار گرفته ...

صوفیان و اسماعیلیان، دو خیزش اجتماعی در تاریخ ایران و اسلام، ویژگی فکری مشترکی دارند و آن نگرش تأویلی و درک باطنی آن هاست. با نگاهی به تأویلات این دو گروه، می توان هم در عرصة نظر و هم در عرصة روش به تفاوت هایی دست یافت. در حوزة نظر، بنیان های اندیشة اسماعیلیه مبتنی بر درک عقلی است، درحالی که، بینش صوفیان و عارفان بر درک شهودی استوار است. همچنین، اسماعیلیه تأویلاتشان براساس تعلیم امام است، اما ت...

ابوهلال عسکری در میان علمای نقد و بلاغت قبل و هم عصر خود‘اولین کسی است که مباحث نقد و بلاغت را در کتاب الصناعتین درهم آمیخته ‘ویژگی بلاغت و پیام رسانی هر سخن را مورد نقد قرار داده‘معتقد است که متکلم برای الهام بخشی وتآثیر بر روح و روان مخاطب ‘ علاوه بر نیاز به ابزار فنی‘ نیازمند آن است که خداوند موهبتی طبیعی وفطری در او به ودیعه نهاده باشد‘ وگرنه سخنش به تکلف و تصنع متصف می گردد. به همین جهت بر...

آشنایی با مبانی فقه­الحدیث، جهت شناخت حقایق و مقاصد مطرح در روایات ضروری است. مفسران نیز همچون متکلمان، محدثان و فقیهان نیازمند به کارگیری این مبانی هستند. ایشان با استناد به همین مبانی، مقصود روایات تفسیری را کشف، و از آن در تبیین کلام خداوند سود می برند. پراکندگی مباحث حدیثی در تفسیر، فرعی بودن مباحث حدیث نسبت به مباحث تفسیری و پرهیز از مباحث نظری صرف، آگاهی از مبانی فقه­الحدیثی مفسران و قضاو...

واژه «شیطان» که به دفعات در قرآن کریم آمده است، از پیدایش لفظ تا کسب مفهوم قرآنی­ اش تطور قابل ملاحظه­ ای داشته است. با معناشناسی این واژه به روش تاریخی، معلوم می­ شود بر خلاف تصور اکثر اهل لغت، لفظ «شیطان» اشتقاقی از ریشه «شطن» به معنی دور شد یا «شیط» به معنی سوخت و هلاک شد، نیست، بلکه در پیدایش این کلمه و حتی تطور معنای آن تا مفهوم قرآنی ­اش انتقال معانی حسی مقدم بوده است. اما در بخش معناشناس...

رساله ی حاضر پژوهشی است در یکی از مسائل مهم و چالش برانگیز نزد نحویان پیرامون هم معنایی و چند معنایی حروف جرّ در قرآن کریم . بدون تردید بررسی تطبیقی این مقوله در قرآن کریم اگر به درستی انجام شود علاوه بر آشنایی با یکی از وجوه اعجاز قرآن کریم و درک بهتر و دقیق تر معانی و مفاهیم آن، مجموعه مرتّب و مدوّنی از آیات هم معنا و چند معنا ی حروف جرّ در قرآن را در اختیار ما می گذارد. به طور کلّی هم معنایی به م...