جناس، آوردنِ واژگانی است همگون در لفظ، با معناهایی غیر همگون. قید لفظ، هم­زمان هم به گفتار و هم به نوشتار اشاره دارد. به بیانی دیگر، جناس هم صنعتی است موسیقایی و هم خوش­نویسانه. بر بنیاد قاعدۀ «جنس رود سوی جنس»، کلمات نیز ناخودآگاه، هم­جنس خود را می‌یابند و با هم می‌نشینند و این، شیرین ترین جناس­هاست. اگر دو لفظی که در معنا با یک­دیگر مختلف‌ است، در شش چیز (نوع حروف، تعداد آن­ها، شکل و هیأت و حر...

تئاتر قرن بیستم فرانسه، متأثر از دو جنگ جهانی اوّل و دوم، دستخوش تحولاتی شد که بارزترین آن به کنار نهادن و دگرگون کردن اصول نمایشی مرسوم تا به آن زمان بوده است. ساموئل بکت (samuel beckett) که بی شک از نام آوران و مبتکران عرصه تئاترآوانگارد است، در جستجوی تئاتری با قالبی عریان و به دور از قراردادهای نمایشی و مقررات صحنه است. تئاتر بکت را می توان مقطع و سرآغاز شیوه نوینی در سبک نوشتاری، شخصیت پردا...

جلال آل احمد از نویسندگان پرکار دهه ی چهل ه.ش در آثار خود، بارها مسائل اجتماعی، سیاسی و عقیدتی را به چالش کشیده است؛ انتقاد از مسائل جامعه نه تنها در مقالات و سایر نوشته های او، بلکه در داستان های کوتاهش نیز نمود دارد. از پنج مجموعه ی داستان کوتاه چاپ شده از وی، چهار مجموع دارای داستان هایی بهره مند از عناصر طنز هستند؛ آل احمد در این مجموعه ها فلاکت و عقب ماندگی عوام، رواج باورهای خرافی، بی اعت...

شهاب الدین محمد زیدری ­نسوی، صاحب کتاب نفثةالمصدور، به عنوان یکی ­از نویسندگان بزرگ و صاحب سبک نثر فنی و مصنوع، از آرایه های بدیعی و بیانی برای آرایش ­کلام خود بهرة زیادی برده است. وی به­ویژه به تشبیه به عنوان عنصر اساسی خیال انگیزی، رویکردی ­خاص برای ارائة مضامین و اندیشه ها و گاه انتقال عواطف و احساسات مورد نظرش داشته است. این پژوهش، این شگرد بیانی را در کتاب نفثةالمصدور، به ویژه از دیدگاه بل...

طنز حافظ از نوع سیاسی، اجتماعی و البته هنرمندانه و زیرکانه وتأویل پذیر و در بسیاری از موارد معصومانه، نجیب، ظریف و عمیق است که در ادراک و احساس منطقی ریشه داردو در لبخندی افسوس ناک تجلی می یابد . حافظ دو الگوی کلّی را در ساختار طنز خود به کار می گیرد : یکی، طنز اجتماعی صریح که به طور مستقیم از طبقه یا گروهی انتقاد می کند،دیگر، طنز اجتماعی با واسطه که وی درآن بی پروا، خود را نماینده ی طبقه ای معرّ...

نظریه عقلانیت و معنویت تلاش دارد با پیوند میان معنویت و عقلانیت، رنج‏های بشری را چاره کرده، آرامش برای انسان هدیه آورد؛ هدفی که دین را- به جهت ناتوانی از شناخت رنج‏های اصلی بشر و راه علاج آنها در دنیای معاصر- از تأمین آن ناتوان دیده، معنویت را در عصر حاضر جایگزین مناسب آن می‏داند. این رویکرد به عنوان یک نظریه طبعاً باید از چارچوب و ساختار صحیح برخوردار باشد و تأکید زیاد نظریه‎پرداز بر عقلانیت که...

واژه ی« مذاق» در ترکیب اضافی« مذاق شریعت» یا « مذاق شارع» و مانند آن، قریب به دو سده است که در لسان فقیهان و اصولیان امامی به کار می روند، ولی هیچ گاه تعریف گویایی از آن، ارایه نشده است و همین نکته باعث شده تا این واژه که کاربرد وسیع و مهمی در عرصه-ی استنباط دارد، مفهوماً و مصداقاً دچار ابهام و ایهام گردد. دغدغه این بوده است که از راه های شرعیِ معتبر به استنباط احکام بپردازند و گاه از ادلّه ی خاص و...

سیّد حسین امتیاز علی خان خالص اصفهانی از شاعران اواخر قرن یازدهم و اوایل قرن دوازدهم است که در سال 1122 هـ.ق. در هندوستان وفات یافت. خالص مانند بسیاری از شاعران ایرانی برای دریافت صله راهی هندوستان شد. سبک شعر او هندی است اما زبان او از قرن دوازدهم کهنه­تر است. او نزدیک به دو هزار بیت شعر در قالب های غزل، غزل ناتمام، غزل مثنوی، قطعه، رباعی، مفرد و جز آن دارد. هنر و مهارت خالص بیشتر در سرودن غزل ...

بررسی تأثیرات قراءت و قراءات مختلف در تفسیر قرآن است. نویسنده، اختلافات موجود در قراءات را به شش دسته تقسیم کرده و در دو بخش جایگاه قراءات در تفسیر و اقسام قراءات از جهت تفسیر به تأثیر اختلاف قراءات در تفسیر پرداخته است. قراءات را به مقبول و مردود و شاذّ تقسیم بندی کرده و نتایج ذیل را گرفته است: 1. معانی تفسیری که از اختلافات قراءات مقبول نتیجه گرفته می شود همان تفسیر قرآن به قرآن است، 2. معانی ...

یکی از اسلوب‏های بیانی قرآن کریم، که در این کلام الهی، بسیار استفاده شده، اسلوب اعتراض است. این اسلوب عبارت است از آوردن یک یا چند جمله که محلی از اعراب ندارند، در‏میان یک یا دو کلام که معنایی به‏هم‏پیوسته دارند، با هدفی غیر‏از دفع ایهام. اسلوب اعتراض در قرآن، زاید نیست؛ بلکه در جای خاص خود قرار گرفته و به‏مقتضای حال، کاربرد پیدا کرده است؛ به طوری که با شناسایی موارد کاربرد آن، زمینۀ فهم درست پ...