شیعیان از دیرباز در بومهای مختلف جهان اسلام زندگی می کرده، و حلقه های درس و بحث علمی هم داشته اند. گاه این حلقه های درس در امتداد زمان توسعه می یافته، و به پایگیری زنجیره های استاد و شاگردی می انجامیده، و تعالیمی را پدید می آورده که نسل اندر نسل منتقل می شده است. بدین سان، حوزه هایی علمی پدید می آمده که گاه مدتی طولانی استمرار داشته، و مکاتبی متمایز و شاخص را در خود جای می داده است؛ مکاتبی که ب...

چکیده عملیات کربلای5 ازجمله عملیات های بزرگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درطول 8 سال جنگ تحمیلی است که در منطقه عمومی شلمچه و در زمین های شرق بصره اجرا شد و ارتش عراق را تا آستانه فروپاشی پیش برد. درنتیجه این عملیات قدرت های جهانی برای نجات رژیم بعثی عراق قطعنامه598 را به تصویب شورای امنیت سازمان ملل متحد رساندند. لشکر10 سیدالشهدا از یگان های شرکت کننده در این عملیات بود که به ویژه در شکستن دژها...

چکیده مهم ترین ویژگی لشکر25 کربلا در عملیات والفجر8، ادغام یک تیپ زرهی و یک تیپ پیاده با این یگان و تبدیل آن به لشکر ویژه 25 کربلا بود. از آنجایی که این لشکر بیش از یک سال در هورالهویزه مستقر بود و عملیات های آفندی و پدافندی متعددی انجام داده و از آمادگی رزمی بسیار بالای آبی ـ خاکی برخوردار بود، فرمانده کل سپاه پاسداران در طرح عملیات والفجر8 حساس ترین مأموریت این عملیات را به این لشکر واگذار ک...

زهد به مثابۀ یک شیوۀ زندگی و یک نحوۀ سلوک اخلاقی در دو سدۀ نخست هجری در بومهای گوناگون جهان اسلام رواج داشت. در این میان، ابن مبارک نخستین کسی بود که به گردآوری و دسته بندی روایات زهد پرداخت. وی محدثی بود که کوشید اندیشه های زاهدانه را بر پایۀ روایات نظم بخشد و نظریه مند کند. آشنایی وی با اندیشه های زاهدانۀ گوناگون و دیگر مکاتب اخلاقی رایج در بومهای مختلف سبب شد وی در تبیین شیوۀ زهد سازگار با س...

چکیده عملیات کربلای5 ازجمله عملیات های بزرگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درطول 8 سال جنگ تحمیلی است که در منطقة عمومی شلمچه و در زمین های شرق بصره اجرا شد و ارتش عراق را تا آستانه فروپاشی پیش برد. درنتیجه این عملیات قدرت های جهانی برای نجات رژیم بعثی عراق قطعنامه598 را به تصویب شورای امنیت سازمان ملل متحد رساندند. لشکر10 سیدالشهدا از یگان های شرکت کننده در این عملیات بود که به ویژه در شکستن دژها...

چکیده یکی از شاخص های اساسی در تعیین سطح گستردگی یک عملیات نظامی، سازمان رزمی طرفین درگیری است. در ارزیابی عملیات بزرگ کربلای5، سازمان رزم عملیات نسبت به شاخص های دیگر اهمیت بیشتری دارد. نوشتار حاضر با بهره گیری از منابع منتشر شده توسط مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس توان نظامی و سازمان رزم یگان های ایران و عراق در سه مقطع پس از عملیات والفجر 8، آستانه عملیات کربلای 5 و پس از آن را به صورت تطبیق...

خرمشهر (محمره) در معادلات اقتصادی و سیاسی ایران اواخر قاجاریه، به‌تدریج نقش و جایگاه ویژه‌ای پیدا می‌کرد. همسایگی با بصره، کشتی‌رانی کارون، اتصال به خلیج‌فارس، مسائل نفتی، و بریتانیا و منافعش در منطقه همگی دلایل اصلی قرارگرفتن پروندة این خطّه از ایران بر روی میزهای سیاسی و اقتصادی بریتانیا بود. توجّه ایران به امور بنادر با ایجاد پست‌های گمرکی، دفاتر تذکره و ایجاد کارگزاری بنادر جنوب شکل جدّی به خ...

ایالت کهگیلویه در روزگار صفوی (907-1135ق) یکی از ایالات مهم و از بیگلربیگی‌ها محسوب می‌شد و حاکم‌نشین‌های متعددی از جمله حویزه، دزفول و بصره در زمرة آن قرار داشت. محدوده جغرافیایی آن از شهر امروزی یاسوج آغاز و به سواحل خلیج فارس در بندر دیلم ختم و مناطقی چون بهبهان و رامهرمز را شامل می‌شد. پادشاهان صفوی همواره برای این ایالت اهمّیت و اعتباری ویژه قائل بودند. بخش عمدة این توجه ناشی از موقعیت سوق‌...

خلیج فارس و تحولات آن در حدفاصل قرون شانزدهم تا بیستم میلادی، مطابق با دوره صفویه تا دوره پهلوی، از چنان اهمیتی برخوردار بوده و هست که نمی توان بدون شناخت و بررسی آن به تحلیل و بررسی تحولات معاصر آن پرداخت. یکی از مباحث مهم در تحولات خلیج فارس در فاصله ی بین دوره صفویه تا دوره پهلوی موضوع بنادر خلیج فارس و رقابت های آنان با یکدیگر است. بندر بصره در دوره ی زمانی موردبحث، نه فقط یکی از قطب ها و ک...

اعراب قحطانی به خصوص ازد، مهره، قتبان و کنده از آغاز فتح شام، مصر و شمال آفریقا هم به عنوان غازی و هم مهاجر حضور پررنگی در این مناطق داشته اند. از سوی دیگر در منازعات سیاسی مشرق به خصوص عراق، شمار قابل ذکری از اعراب قحطانی به خصوص ازدی هر یک به گونه ای به جنبش خوارج - که مخالف جدی انحصار خلافت در قریش بود- پیوستند و برخی از آن ها همچون ابوالشعثاء جابربن زید ازدی و هوادارانش دست به کار یک تشکیلا...