رساله حاضر تحقیقی است در تطور بلاغت و ترجمه دو کتاب معانی و بیان اثر یکی از استادان معاصر عرب ، دکتر بکری شیخ امین، به همراه نظایری از ادب فارسی که در پاورقی متن گنجانده شده است . مقدمه ای که پیرامون تطور بلاغت نگاشته شده در دو بخش تنظیم گردیده است در بخش اول مباحثی پیرامون بلاغت از جمله کلمه: تعاریف لغوی و اصطلاحی بلاغت ، فرق فصاحت و بلاغت ، لفظ و معنی در قلمرو بلاغت ، علوم بلاغی و موضوعات آنه...

این مقاله در پی آن است که مفهوم تصویر را از منظر ناقدان قدیم مورد بررسی قرار دهد و نشان دهد که چگونه بلاغت قدیم در چارچوب درک جزئی از مفهوم تصویر و تمرکز بر جانب شکل، بدون پرداختن جدی به محتوا در نتیجة عواملی چند متوقف ماند. هر چند در این راستا عبدالقاهر جرجانی سرآمد قدماست و تلاش‌هایی گسترده‌تر داشت. اما پس از وی، دانش بلاغت تحولی شایسته نیافت. افزون بر این در این مقاله تلاش بر آن است که نشان ...

علم بلاغت، یکی از مهم‌ترین علوم ادبی است که قواعد و اصول آن برای تبیین و توضیح فصاحت و بلاغت کلام به کار می‌رود؛ و علم معانی، یکی از شاخه‌های اصلی بلاغت است که کلام را از نظر معانی ثانوی و موافقت آن با حال و مقام می‌سنجد. نخستین کتاب‌های بلاغی به زبان عربی نگاشته شد و همواره مورد توجه علمای بلاغت فارسی بوده‌است. پایبندی اهل بلاغت فارسی به تعاریف و قواعد بلاغت عربی و بی‌توجهی به تفاوت‌ها و ویژگی...

در این مقاله با مقایسه دیدگاههای صاحبنظران علوم بلاغی و تعریف هایی که از آنان ‘ به ویژه از سکاکی ‘ بر جای مانده است با نظران و مدل های ارتباطی که توسط بنیانگذاران دانش ارتباطات در قرن بیستم ارائه گردیده در می یابیم که این دیدگاهها بسیار به یکدیگر نزدیک اند و عناصر اصلی مدلهای ارتباطی مانند : پیام دهنده و پیام گیرنده و پیام و حتی ابزار پیام رسانی در تعریف هایی که از دانش بلاغت ارائه گردیده یافت ...

از آغاز حضور قرآن کریم در حوز? اندیشه و فرهنگ، نقد و بلاغت نیز مورد توجه قرار گرفته است که از آن جمله می توان به آثار ادبی و بلاغی ای چون مجاز القرآن از ابوعبیده مَعمَر بن مثنّی و کتاب الفصاحه از ابوحاتم سجستانی و اعجاز القرآن از جاحظ بصری و نقد النثر و نقد الشعر از ابوالفَرج قُدَامة بن جعفر و کتاب الشعر و الشعراء از ابن قتیب? دینوری و کتاب الکامل از مبرّد اشاره کرد. همچنین در قرن چهارم هجری عبدالله ب...

در این پایان نامه به 37 آرایه علم بدیع پرداخته شده است :30 آرایه معنوی و 7 آرایه لفظی.هر آرایه به طور مستقل مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است: در ابتدا متن عربی ، سپس ترجمه فارسی و در آخر نیزشرح کامل متن بیان گردیده است.در پایان هر آرایه در قالب(نکته)هائی ایرادات متن بیان گردیده و یا نقد های بیان شده مورد واکاوی قرار گرفته است. نقد کلی کتاب و گشودن افقی جهت احیاء این علم و بارور کردن آن...

اسلوب شیوه خلق اندیشه و بیان آن در قالب الفاظ مناسب است. در کتاب های علوم بلاغی به موضوع اسلوب اهتمام شایسته نشده است هر چند در آثار گروهی از دانشمندان به بعضی از ویژگی های لفظی اسلوب اشاره شده است؛ اما این اطلاعات در بخش های مختلف آثارشان پراکنده است و بابی به آن اختصاص داده اند اسلوب و بلاغت با هم چه ارتباطی دارند ؟ و فرق بین آن دو چیست؟ شکی نیست که اسلوب و بلاغت هر دو به لفظ و معنی و مطابقت ...

تمثیل از انواع ادبی است که کاربردی دیرینه دارد و بلاغت نویسان از گذشته‌های دور تاکنون دربارۀ آن نظرات گوناگون و متفاوتی ارائه کرده‎اند. یکی از این بلاغت نویسان محمود بن محمّد بن احمد قندزی، ادیب ایرانی قرن نهم هجری و نویسندۀ اثری به نام بلاغت است. از این رو در پژوهش حاضر سعی بر این است که تمثیل از نگاه قندزی و دیگر بلاغت نویسان معاصر و کلاسیک بررسی و مقایسه شود. برای رسیدن به این منظور پس از معر...

با توجه به ارتباط تنگاتنگ نقد ادبی و بلاغت، و نظر به اینکه شعر و ادب و علوم بلاغی ایرانیان، در رشد و بالندگی و گسترش، سخت تحت تأثیر و نفوذ فرهنگ اسلامی و عربی قرار گرفته است؛ نگارنده در این پژوهش کوشیده است براساس منابع معتبر، به‌اجمال و به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی، ابتدا عوامل و آبشخورهای مؤثر در شکل‌گیری و تدوین مباحث بلاغی عربی را بررسی کند و سپس سیر تحول و تطور این علوم را به شکل نقد تاریخی بکا...

طیف کثیری از مفسران و متکلمان در مسئله اعجاز قرآن، تنها اعجاز بیانی، بلاغت و فصاحت قرآن را پررنگ کرده و در این باره کتاب ها نوشته و رساله ها تألیف کرده اند. این تکرار و تأکید بر این مطالب موجب شده که ظاهر الفاظ اهمیت بیشتری پیدا کرده و این تلقی به وجود آید که فضیلت و برتری قرآن از سایر کتاب ها در فصاحت و بلاغت و به طور کلی در نظم الفاظ آن است. در این نوشتار با ارائه گزارشی، تاریخچه این دیدگاه ب...