بعد از دارابگرد و اردشیرخوره (گور یا فیروزآباد)، شهر باستانی بیشاپور از اولین شهرها و پایتخت‌های ساسانی است که توسط شاپور ساخته شد. این شهر از جمله معدود شهرهای ایران باستان است که برخی عناصر اصلی آن نسبتاً باقی‌مانده و می‌تواند معرف شهر ایرانی در دوره خود باشد. در کشور ما علی‌رغم تعدد مطالعات باستان‌شناسی، باستان‌شناسیِ شهری که در واقع به بررسی فرآیند شهری و چگونگی شکل‌گیری شهرها و توسعه آنها به...

شهر باستانی بیشاپور دومین پایتخت ساسانی است که توسط شاپور برپا گردید. این مقاله به دنبال توصیف روشن و معرفی ویژگیهای سازمان فضایی این شهر تاریخی بصورت مستند و بر اساس یافته های ملموس کاوش های باستان شناسی است. چهره اصلی شهر بیشاپور که در این مقاله به توصیف آن پرداخته شده در کاوش های باستان شناسی انجام شده طی سالهای 1347 تا 1357 بدست آمده است. طی این کاوش ها ارگ حکومتی شامل کاخ و معبد آناهیتا و ...

در حفاری‌های گروه باستان‌شناسی دکتر علی اکبر سرفراز، در شهر «بیشاپور» در سال 1382، سنگ‌نگاره‌ای کشف شد که هویت فرد تصویرشده بر آن ناشناخته است. دکتر «فریدون آورزمانی» در کارگاه  نظریه‌‌های نو در تاریخ 16 آذر 1393 نتایج بررسی‌های خود از رمز‌گشایی این سنگ‌نگاره را عرضه کرد.

پدیده شهر و شهرسازی مسلماً یکی از دستاوردهای بزرگ بشری محسوب می شود و در ایران قدمتی به درازای تمدن دارد، با آغاز این دوره است که بسیاری از تحولات اجتماعی، فرهنگی، صنعتی و اقتصادی به وجود می آید. در دوره ساسانی شهرهای زیادی به وسیله شاهان ساسانی ساخته شدند و این شهرها زیر نظر کامل دولت مرکزی و شاه قرار داشتند. شهرهای جدید جزء املاک شخص شاه بوده که به چنین شهرهایی« شهرهای شاهی» گفته می شد. بهترین...

After decline and fall of the Parthian dynasty by Ardeshir Babakan in early third century, the new dynasty, called Sasanian, rose. The quantity of the remained of the Sasanian dynasty in compare with the Parthian shows that construction activities such as building bridges, dams, castles and cities are considerably developed. Establishment of many Persian ancient cities is attributed to the firs...

چکیده هنر موزاییک­کاری به عنوان یک عنصر تزیینی در بنا، از قدمتی چندین هزار ساله برخوردار بوده و در تمدن­های مصر، بین­النهرین، یونان، روم و بیزانس بطور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است. اما این هنر در ایران باستان با اقبال چندانی مواجه نبوده و تنها در سطحی اندک در دوره ساسانی و در حیاط موزاییک کاخ بیشاپور، اجرا گردیده است. پژوهش پیش رو، با استفاده از روشهای علمی– آزمایشگاهی به بررسی و شناخت م...

   از دوره ی ساسانی تاکنون 33 نقش برجسته در مناطق مختلف ایران: سلماس، شهر ری، تاق بستان، برم دلک، بیشاپور، تنگ قندیل، سرمشهد، فیروزآباد، گویوم، دارابگرد، نقش بهرام، نقش رجب و نقش رستم و نیز یک نقش برجسته در شمال افغانستان، در محلی موسوم به «رگ ­بی­بی» واقع در ده کیلومتری جنوب شهر پل خُمری (Khomri) شناسایی شده و از سوی کاشفان و محققان داخلی و خارجی به طرق گوناگون مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته­ان...

از دوره ی ساسانی تاکنون 33 نقش برجسته در مناطق مختلف ایران: سلماس، شهر ری، تاق بستان، برم دلک، بیشاپور، تنگ قندیل، سرمشهد، فیروزآباد، گویوم، دارابگرد، نقش بهرام، نقش رجب و نقش رستم و نیز یک نقش برجسته در شمال افغانستان، در محلی موسوم به «رگ ­بی­بی» واقع در ده کیلومتری جنوب شهر پل خُمری (khomri) شناسایی شده و از سوی کاشفان و محققان داخلی و خارجی به طرق گوناگون مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته­اند. ...

تلاش پادشاهان ساسانی در احداث شهرها به‌ اندازه‌ای درخشان بود که به‌‌نام هر یک از آن‌ها یک یا چند شهر به ثبت رسیده است. چنان‌که از منابع تاریخی برمی‌آید، جندی­شاپور یکی از شهرهای مشهور شاپور اول در خوزستان است که همانند بیشاپور با پلان مستطیلی‌شکل ساخته شده بود و همانند بیشاپور، از یک‌طرف به رودخانه‌ی سیاه منصور محدود بود. لیکن در اینجا قلعه و دژی وجود نداشته تا از شهر حفاظت کند. باوجود کثرت مکت...

چکیدهبیان مسئله: شهر بیشاپور در اوایل دورۀ ساسانی به دستور شاپور یکم بنیان گذاشته شد و عناصر معماری و هنری متعددی از آن به جای مانده است. یکی از این آثار بقایای بنایی موسوم به کاخ چلیپایی است. پلان چلیپایی این بنا با جرزهای عظیمی از سنگ و گچ و با ضخامتی نزدیک به شش متر احاطه شده که فضای مربع‌شکل مرکزی آن بیش از بیست و دو متر طول دارد. در حال حاضر هیچ‌گونه نشانه‌ای از پوشش سقف آن وجود ندار...