واژه­ «آیه»، یکی از تقسیم بندی­های قرآنی مستند به خود قرآن است که در متن کلام الهی نیز به کار رفته است. این واژه، معانی و استعمالات مختلفی دارد که در روایاتی از معصومان(ع) برخی از این کاربردها ملاحظه می­شود. این مقاله درصدد واکاوی معانی این واژه و کاربردهای آن در روایات شیعه است. از جمله، حدیث هشام بن سالم که در ظاهر، دلالت دارد قرآن کریم مشتمل بر هفده هزار آیه است. اختلاف میان آن رقم و تعداد آ...

در این رساله، دو مدخل از مداخل «دائره المعارف قرآن» از انگلیسی به فارسی برگردانده شده و سپس مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است. عناوین این دو مدخل عبارتند از ? readings of the quran ? recitation of the quran در فصل های اول و سوم، پس از ارائه خلاصه ای از سوابق علمی مولفان، ترجمه صورت گرفته از دو مدخل آورده شده است. در فصل های سوم و چهارم نیز نقد و بررسی مطالب مبهم و نادرست محتوایی مداخل مرق...

مهم‌ترین شاخصه تلاوت مطلوب قرآن کریم، ابتناء آن بر ارائه معانی و مفاهیم صحیح کلام الهی است تا از رهگذر آن هدف اصلی تلاوت که هدایتگری و معرفت‌افزایی است حاصل گردد. این هدف با فراگیری دانش وقف و ابتدا و به‌کارگیری آن در تلاوت، قابل دستیابی است. از سوی دیگر دانش وقف و ابتدا مبتنی بر برداشت‎های تفسیری عالمان این شاخه از دانش‌های قرآنی است. از این رو، مقاله حاضر با بررسی تطبیقی دیدگاه‏های ابوعمرو دا...

قوۀ خیال در نزد حکمای مسلمان جایگاهی ویژه دارد و در تمام عرصه‌‌های زندگی بشری - به‌ویژه در کسب کمالات انسانی - نقشی جدّی ایفا می‌‌کند؛ در عین‌ حال، اصلاح و نگه‌‌داشت حدّ این قوّه، نیازمند مراقبت‌‌های فراوانی است. حکمای مسلمان با شناختی دقیق از این قوّه و طبیعتش، بر مبنای همان مباحث حِکمی، روش‌‌هایی را برای حفظ و تربیت این قوه - در راستای تکامل انسانی - بیان  کرده و برشمرده‌اند؛ هرچند باب مستقلی را ب...

چکیده در پژوهش حاضر ابتدا معیار مناسب جهت وقف و ابتدا و قواعد مربوط به این موضوع ارائه شده است. اتمام لفظ و معنا در حد امکان به عنوان معیار صحیح و عدم تقطیع اجزای یک جمله و جملات وابسته به یکدیگر به عنوان مهمترین قاعده معرفی و سپس قواعد مذکور در ترتیل چهار تن از مشهورترین قاریان معاصر- اساتید حصری، منشاوی، محمد جبریل و پرهیزکار- بررسی شده است. در این بررسی که نفس قاریان در تلاوت آیات نیز لحا...

علل شکل دهنده عقیدتى گرایش ظاهرگرایى و ریشه‌هاى آن از زوایاى دینى، فرهنگى، اجتماعى و سیاسى مورد بررسى قرار گرفته است. پس از رحلت پیامبر (ص)، تفکرات گوناگونى از میان جامعه اسلامى سر بر آورد. یکى از این جریانهاى فکرى ماندگار، ظاهرگرایى است. مراد از ظاهرگرایى، عقل‌گریزى در رویارویى با قرآن است.  برخى به تلاوت آیات قرآن بسنده مى‌کنند و عده‌اى دیگر از آنان پرداختى به معناى تحت اللفظى آیات را نیز مج...

در تاریخ عرفان و تصوّف، دو اصطلاح «قبض و بسط» همواره مورد توجّه صوفیه بوده است و سالکان با توجّه به منظومة عرفانی و گاه مسائل اجتماعی و سیاسی روزگار خود، یکی از حالات قبض یا بسط را برمی‌گزیده‌اند. قبض به منزلة حجاب و «حالت افتقار»ی بوده که سالک را همواره محزون می‌داشته و برعکس، بسط به مثابة نوعی کشف و «حالت افتخار»ی بوده که شادی و به دنبال آن، اعتماد به رحمت خداوند را برای عارف به ارمغان می‌آورده ...

تبیین صحیح مفهوم صوت لهوى و تحدید موضوع و حکم شرعى آن، رابطه وثیقى با مبحث غنا دارد. در نوشتار حاضر، صوت ملازم و ممهد معاصى به عنوان موضوع حرمت شرعى در صوت لهوى، معرفى شده است. تحقق اصوات لهوى در برخى معانى مطرح، مثل الحان برآمده از آلات موسیقى، آواهاى طرب‏انگیز و آواز ملازم با معاصى، به دلایل متعدد، در تلاوت قرآن کریم چندان متصور نیست. از سوى دیگر، به نظر مى‏رسد صوت لهوى به مفهوم »الحان متناسب...

بی تردید در میان مهمترین جستارهایی که امروزه بیش از هر زمانه دیگری مورد توجه و اهتمام اندیشمندان قرار گرفته ، دانش زبان شناسی است؛ تا جایی که برخی از فیلسوفان نامدار بر این باورند که کنش اندیشیدن بدون زبان امکان پذیر نمی باشد. اما درباره اهمیت زبان شناسی همین بس که بدانیم این دانش توانسته است طی دو سده اخیر در عرصه ها و حوزه ها و نیز رشته های مختلف علم و معرفت بشری تأثیری شگرف داشته باشد؛ مانند...

وقتی سخن از فضایل قرآن به میان می آید منظور بررسی مجموعه برتری ها و فضلیت های قرآن مجید می باشد که در این رساله تلاش بر اینست که این فضایل را از جهات مختلف مورد بررسی قرار دهد. اول از جهت برتری قرآن کریم نسبت به سایر کتب آسمانی به لحاظ اعجاز(بیانی، تشریعی، علمی، ...) و به لحاظ جهانی و جاودانه بودن آن و همچنین به لحاظ آنکه خداوند تنها حفظ و صیانت قرآن کریم را به عهده گرفته است نه کتب آسمانی دیگر...