فلسفه اسلامی و تاریخ آن از دیرباز مورد توجه و از زمره علائق شرق شناسان، مورخان و اندیشمندان غربی و نویسندگان مسلمان بودهاست. در مقدمه رساله حاضر مختصات عام تلقی این مورخان و اندیشمندان از فلسفه اسلامی مورد بررسی قرار گرفتهاست. بر این اساس به دو خطای پدیدآمده در این تلقیها اشاره شدهاست. خطای نخست اینکه، تصور میشود حیات فلسفه اسلامی با ابنرشد پایان پذیرفته است. دومین خطا که آگاهانه یا ناآگاهانه ر...

تأثیر افکار و اندیشه‌های محی‌الدین عربی (560 ـ 621 ق) در جهان اسلام و طریقه‌های صوفیه و عرفا، از گذشته تاکنون، مسئله‌ای قابل توجه و تأمل بوده است. سیدمحمد نوربخش (795 ـ 869 ق) یکی از عرفایی است که با برخی از آثار و اندیشه‌های ابن‌عربی آشنایی داشته و آنها را تعلیم داده و از آنها تأثیر پذیرفته است. از جملة مهم‌ترین موضوعاتی که می‌توان در آثار نوربخش، تأثیر قابل ملاحظة آن را دید، «وحدت وجود»، «انس...

اگر ابن عربی به پدر عرفان اسلامی مشهور است، ابن تیمیه نیز به نقد و مجادله بی امان با وی و صوفیان خانقاهی و طریقتی معروف است. حیات علمی و اجتماعی و سیاسی او سرشار از تقابل ها و تضادها در برابر مخالفان است . وی در ابراز عقاید خود که بعضی از آنها بسیار جسورانه بوده ، از هیچ کس باکی نداشته است . ابن تیمیه برای مبارزه با تصوف متفلسف ـ به تعبیر وی ـ و صوفیان طریقتی بارها به مناظره و دادگاه و زندان رف...

جهان اسلام در دو قرن اخیر در کنار عوامل تاریخی و فکری که بر فرآیند عمومی تمدن اسلامی و رکود آن اثر گذشته، با چالش جدی تر رشد و گسترش تمدن غربی روبرو بوده است. در قبال چنین چالشی، متفکران مسلمان کوشش های گسترده انجام دادند تا ضمن بازسازی فکر دینی، پاسخی درون دینی برای رهایی جهان اسلام از سلطه تمدن و فرهنگ غرب ارائه کنند. بدون تردید این بازسازی راه را برای گشایش مرزهای تجدید حیات تمدن اسلامی باز ...

بیداری اسلامی حرکت جوشان و مقابلة مهمی است که از دو قرن پیش در جهان اسلام در مقابل سلطه و هجوم استعمار مغرب زمین آغاز شد. این واکنش ابتدا «سلبی» بود و بیشتر مقابله با هجوم نظامی غربی ها را درپی داشت، ولی علاوه بر هجوم نظامی غرب، تسلط سیاسی و فراتر از آن تسلط فرهنگی و فکری را نیز درپی داشت. بنابراین، کشورهای اسلامی با توجه به ظرفیت و توان فکری و سیاسی شان به پاسخ گویی و واکنش بدان پرداختند. امرو...

طی سال‌های اخیر، منازعات مذهبی شیعه و سنّی در مناطق گوناگون جهان، از جمله برخی از کشورهای اسلامی آسیای جنوب شرقی یعنی اندونزی و مالزی تشدید شده است. برخی از جریان‌های افراطی مذهبی با این ادعا که تشیع پدیده‌ای نوظهور و بیرونی در این منطقه به شمار می‌آید و این مذهب در فرایند اسلامی‌سازی و فرهنگ و تمدن اسلامی در آسیای جنوب شرقی نقشی نداشته است، تلاش گسترده‌ای در جهت حذف و به حاشیه راندن اقلیّت شیعه ...

تاریخ بشر نشان می‌دهد که تمدن اسلامی ‌منشاء و منبع تحولات بسیار عظیمی ‌در حوزه‌های مختلف علمی ‌و سایر تحولات بشری بوده است و خدماتی که به جامعه بشری نموده است مورد اذعان اکثر دانشمندان جهان می‌باشد، با این حال تمدن اسلامی ‌در سده‌های مختلف با فراز و فرود‌های زیادی همراه بوده است ولی مفاهیم عمیق و تأثیر گذارش توانسته پویایی و زایایی آن را در برهه‌های مختلف زمان حفظ نماید. زایش و تولد انقلاب اسلا...

0

یکی از رخدادهای بزرگ نیمه دوم قرن بیستم، وقوع انقلاب اسلامی در ایران به رهبری حضرت امام خمینیŠ بود که تحولات بسیاری را در کشورهای منطقه و ساختار قدرت جهانی ایجاد کرد. یکی از کشورهایی که شیعیان آن پس از انقلاب اسلامی ایران به دنبال نقش آفرینی بیشتری در فرایندهای سیاسی جامعه خود هستند، کشور عربستان سعودی است. شیعیان این کشور ـ که سومین جمعیت شیعه کشورهای عربی را تشکیل می دهند ـ به دنبال افزایش قد...