شرح­نهج­البلاغة ابن­­ابی­الحدید و ابن­­میثم­بحرانی از جمله شروح برجسته نهج­البلاغة هستند. مؤلفان این شروح در یک نگاه کلی با صبغه­ی مشترک کلامی و ادبی به شرح سخنان امام علی7 پرداخته­اند. از جمله خطب بی­نظیر نهج­البلاغة در بازشناسی وقایع تاریخی گذشته بر امام، خطبه شقشقیه است که البته ابن­­ابی­­­­الحدید و ابن­میثم مفصل به شرح آن همّت گماشته­اند. ابن­میثم خطبه شقشقیه را متواتر معنوی می­داند و نه متو...

عمر بن خطاب که در یک روز جمعه در جمع نمازگزاران سخن می‌گفت وقایعی از رخداد سقیفه به زبان آورد که از دیدگاه مورخان، با اهمیت ارزیابی شده است. عمر تنها شاهد باقی‌مانده از یاران سقیفه‌ای خود است که اکنون در حضور مردم و در اثنای خطبه نماز جمعه از آن روز واقعه گزارش می‌کند و پرده از حقایقی بر می‌دارد که سالیان دراز به‌گونه‌ای دیگر بازگو و تبلیغ می‌شده است. پژوهش پیش رو سعی کرده ضمن ترجمه و شرح این ...

ماندگاری  قیام امام حسین (ع) و رسوایی دستگاه بنی امیه مرهون خطبه ها و روشنگری های حضرت زینب کبری (س) می باشد. ایشان در خطبه های شهر کوفه وشام با استناد به آیات قرآن کریم به بیان عهد شکنی مردم، مظلومیت و حقانیت امام حسین(ع) و رسوا نمودن بنی امیه پرداختند. نوشتار پیش رو با شیوه توصیفی تحلیلَی و روش کتابخانه ای به تحلیل اقتباس های قرآنی حضرت زینب (س) در خطبه  شهرشام پرداخت که  حاصل آن چنین شد: ایشا...

یکی از مسائلی که سخن را گیرایی می بخشد و باعث استواری و فخامت آن می شود، بهره گیری بجا و مناسب صور بلاغی است. متکلم آگاه با تسلط بر شرایط محیطی حاکم و با بهره گیری از صورت های مختلف و تنوع در ایراد سخن سعی می نماید کلامش را به گونه ای بیان نماید که بیشترین اثر را در مخاطب داشته باشد. از مسائلی که در صور بلاغی موردبررسی قرارمی گیرد کاربرد ساختار نحوی مناسب و بهره گیری بجا از آرایه های بدیع و بیا...

چکیده ندارد.

تحلیل گفتمان انتقادی، گفتمان را در ارتباط با عوامل سیاسی - اجتماعی و فرهنگی تحلیل و به بررسی بازتاب ایدئولوژی و قدرت در گفتمان ها و بررسی چگونگی جهت گیری گفتمان ها در تثبیت یا تغییر وضعیت سیاسی موجود می پردازد . یکی از الگوهای پیشنهادی برای تحلیل متون در تحلیل گفتمان انتقادی، الگوی تحلیلی نُرمن فرکلاف است. در این الگو، گفتمان در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین بررسی می شود . آنچه در مدل تحلیلیِ فرکل...

خطبه فدکیه به عنوان یک ارتباط زبانی تحقق یافته در بافت و زمینه تاریخی مشخص، یکی از گفتمان های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پس از رحلت پیامبر اعظم(ص) را تشکیل می دهد. یکی از روش های تحلیل این گونه متون، به عنوان بخشی از میراث دینی، استفاده از تحلیل کارگفتی و بررسی متن در چارچوب کنش گفتاری است. بر اساس این نظریه، گوینده که همواره در بافتی خاص سخن می گوید، هنگام سخن گفتن علاوه بر ادای کلمات و بر زبان ج...

خطابه از دیرباز از مهمترین وسایل ارتباط میان افراد جامعه بوده تا آنجا که یکی از فنون گفتاری به شمار آمده که می کوشد در مخاطبان اثر گذارد، آنها را [نسبت به موضوع مورد نظر] قانع سازد و به فهم آنچه مقصود خطیب است، تحریک نماید. بنابراین، نقش زیبایی های ادبی در موفقیت خطیب و ایجاد تأثیر شگرف در شنوندگان و متقاعد نمودن ایشان، غیر قابل انکار است. در خطبه غدیر که به واسطه فصیح­ترین سخنگو به زبان عربی (...

این مقاله بحث و تحقیقی دربارة خطبة جهادیه حضرت علی (ع) است . نگارنده در این مقاله کوشیده است تا در ضمن شرح به ردّشبهه ها پردازد و در این راستا سه عنصر اصلی خطبه یعنی خطیب و زمان خطبه و مخاطبان را بیشتر معرفی نماید و تردید و گمان را از اذهان بزداید و به شرح ابعاد روحی و عقیدتی و سیاسی و نظامی و ادبی حضرت علی امیرالمؤمنین (ع) به اجمال بپردازد. و در بخش دوم که شرح زمان سخنرانی و خطابه است ‘ موقعیت ...

چکیده     یکی از استنادات محکم حضرت زینب سلام الله علیها در همه شرایط، آیات نورانی وحی است. این استنادات بیشتر در دو خطبه مهم کوفه و شام نمود پیدا کرده است و به صورت انعکاس آیه ای از قرآن یا بخشی از آیه و  یا مفهوم آن نمایان می­شود. مقام والای معنوی و عرفانی و پرورش یافتن در مهبط وحی، عامل مهمّی شد تا قرآن کریم در کلام رضیعه وحی متجلّی و نمایان گردد. بر همین اساس، این جستار می­کوشد به بررسی تجلّ...