چکیده: عصر اول عباسی را می توان دوران نیرومندی خلافت ، شکوفایی حکومت و دستگاههای اداری و نظامی دانست. یکی از مشخصه های عصر اول عباسی حضور ایرانیان در حکومت بود ، ایرانیان به تقلید از حکومت ساسانی خلفا را ترغیب به تأسیس دیوان های بسیاری از جمله دیوان رسائل نمودند که به کارمندان آن دبیر یا کاتب گفته می شد ، نزدیکی آنها به دستگاه سیاست و ارتباط تنگاتنگی که گاه از نیاز حکومت ناشی می شد تأثیرگذاری ...

یکی از مهم ترین قیام های خراسان علیه خلافت عباسی، قیام رافع بن لیث است.این قیام در اواخر خلافت هارون الرشید در سال 190 ق در ماوراءالنهر رخ داد و آخرین قیامی بود که در قرن دوم خلافت عباسی را به چالش کشید.رهبر این قیام با بهره گیری از نارضایتیِ مردم از رفتار ظالمانه ابن ماهان، قتل عام برمکیان و بی توجهی به خواسته های اهالی خراسان، توانست توده وسیعی از اعراب و ایرانیان آن سامان را گرد خویش آورد.این...

س از سقوط خلافت اموی به دست سپاهیان ابومسلم خراسانی و روی کار آمدنپ خلافت عباسی ، پایتخت خلافت از شام به عراق منتقل شد و ایرانیان که در روی کار آمدن عباسیان و استحکام پایه های قدرت ایشان نقش عمده ای داشتند ، فرصتی یافتند تا با تکیه برمیراث فرهنگی و تمدن کهن ایرانی علاوه بر صحنه های سیاسی در زمینه های علمی ، ادبی و فرهنگی نیز استعداد و نبوغ خود را به نمایش بگذارند و طولی نکشید که به همت خاندانها...

موقعیت عالی جغرافیایی واهمیت تمدنی مصر در میان حکومت های اسلامی وهم چنین استقرار خلافت شیعی فاطمی درآن قلمرو، می تواند جاذبه های تحقیقاتی گسترده ای را فراهم آورد زیرا خلافت فاطمیان حدود دویست ونه سال ازدویست وهفتاد سال عمر خود را در مصر سپری کرد. خلافت فاطمیان(297-567 هـ.ق)که به عنوان حکومت رقیب خلافت عباسی(132-656 هـ.ق)درشمال آفریقا بر پا شد.از ویژگی های سیاسی واداری ونظامی ویژه ای برخوردار بو...

برخی از مفسران اهل سنت از جمله فخررازی، در برداشت‌های تفسیری خود کوشیده‌اند تا از آیه 54 سوره مائده برای اثبات خلافت خلیفه نخست استفاده نمایند. فخررازی در تفسیر این آیه چنین ادعا می‌کند که آیه شریفه مبارزه‌کنندگان با مرتدان پس ‌از رحلت ‌پیامبراکرم| را ستایش می‌کند و ابوبکر رهبر مبارزان و مصداق روشن ویژگی‌های‌ مطرح شده در آیه شریفه است. بنابراین او محبوب خدا بوده و در نتیجه در ادعای ‌خلافت خود ص...

این تحقیق به بررسی تاریخ یکصدساله اول خلافت عباسی از سال(132-232 ه.ق) نقش ایرانیان در عرصه های سیاسی،اجتماعی، گسترش فرهنگ ، تمدن وعلوم می پردازد.باید دانست نقش ایرانیان در عرصه های سیاسی،اجتماعی،علمی وفرهنگی دوره عباسی معلول آن است که آنها حضوری پررنگ در تمامی ارکان خلافت داشتند. بررسی های تاریخی نشان دهنده آنست که ورود ایرانیان به حوزه اسلام وحضور آنها درمیان مسلمانان به زمان رسول خدا(ص) وبه ع...

خلافت دیرپای عباسیان (132-656ه.ق) نزدیک به 524 سال دولت پرفراز و نشیبی را در گستره ی جغرافیایی جهان اسلام درانداخت. در طی این مدت طولانی عوامل پرشماری بر فرازو فرود تمدنی آن تأثیر نهاده است که از میان عوامل متعدد به نظر می رسد سهم ساختار قدرت سیاسی عباسیان در فرایند تمدن اسلامی بسزا بوده است. این ادعا زمانی مشخص می شود که این سوال اساسی مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد که: ساختارقدرت خلافت عباسیان...

در دوران خلافت هارون الرشید (193-170ق)، قیام ها و شورش های گوناگونی روی داد و تشکیل حکومت هایی مستقل، قسمت هایی از قلمرو خلافت عباسی را از پیکرۀ آن جدا کرد. در این میان، قیام های پی در پی خوارج در نواحی مختلف قلمرو هارون را می توان در زمرۀ چشمگیرترین رویدادهای زمان او به شمار آورد. پرسش مطرح در مقالۀ حاضر، این است که چه عللی در وقوع جنبش های مسلحانۀ مکرر خوارج در عهد هارون تأثیر داشته است؟ در پ...

یکی از نظریات مهم ابن خلدون در «مقدمه»، نظریه خلافت است که با توجه به ضروریات دنیای اسلام ارائه شد. توجه به این نظریه نشان می دهد که او توجیه نظام خلافت را از اهداف نظری خود در علم عمران می داند و استمرار این نظام در نظریه او اهمیت خاصی دارد. در این مقاله، با مراجعه به کتاب مقدمه ابن خلدون، با روش اسنادی و با به رهگیری از روش شناسی بنیادین در علوم انسانی، مبانی معرفتی او را بیان می کنیم و کیفیت...

سلسله حوادثی که از اواسط دوره خلافت عثمان آغاز شد و به قتل او انجامید و همچنین حوادث دوره پنج ساله خلافت علی˜ به خصوص جنگ های جمل، صفین و نهروان، در پیدایش دیدگاه های تازه سیاسی و عقیدتی نقش بسیار مهمی داشت. مسائلی چون کفر و ایمان، که در این زمان ذهن جامعه اسلامی را به خود مشغول کرده بود به صحنه مجادلات فکری مسلمانان کشیده شد. همین امر سبب شد تا فرقه های کلامی که بعدها به وجود آمدند، آرای گوناگ...