تحقیق پیش رو بر آنست تا خواننده را با وجهه ای از زندگی علی بن عثمان هجویری، شخصیت مشهور صوفی آشنا کند. نویسنده با اتخاذ رویکردی نو در صدد بررسی تاثیر اساتید و رهبران متعدد هجویری بر او طی مهاجرتهای طولانی اوست. بدین ترتیب در ادامه از تاثیرعمیق افرادی چون ابوالعباس شقانی،ابو احمد مظفر حمدان، ابوالقاسم کرکانی،امام ابوالقاسم قشیری و شیخ ابوالفضل محمد بن حسن ختلی بر دیدگاه هجویری نسبت به دین و دنیا...

کتاب مکین الاساس فی احوال مولانا ابی الفضل العباس در زُمره آثار آیت الله محمدباقر بیرجندی است. موضوع این کتاب همان طور که از عنوانش پیداست راجع به زندگی و اقدامات حضرت اباالفضل است. مؤلف مطالب مربوط به زندگی قمر بنی هاشم را در شش مجلس به رشته تحریر درآورده است. در این مقاله تلاش شده است تا به روش توصیفی -  تحلیلی مباحث این کتاب مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد. بر اساس یافته های این مقاله، ...

ابوالعباس احمد بن محمد بن عذاری مشهورترین مورخ مغربی پیش از ابن خلدون است که با نگارش البیان المغرب فی اخبار الاندلُس و المغرِب یکی از مهمترین نوشته های تاریخی مغرب اسلامی را پدید آورد. این مقاله به بازشناسی و تبیین جایگاه این کتاب در بین نوشته های تاریخی مغرب اسلامی، شیوه تألیف و منابع مورد استفاده مؤلف پرداخته و بدین نتیجه دست یافته است که به رغم نگارش آن در قرن هشتم، کتاب متضمن اخبار بسیار و ر...

مقالة پیش رو، حاوی نکاتی پیرامون فریدون بن احمد اسفهسالار (سپه‌سالار) و رسالة مشهور او پیرامون زندگی و شرح احوال مولانا جلال‌الدین محمد بلخی است. سپه‌سالار تنها شرح حال نویسی است که به گفتة خود چهل سال سر بر آستان مولانا داشته است و از میان معاصران تنها او به شرح و تقریر روی‌دادهای زندگی مولانا اقدام کرده است. این مقاله ضمن معرفی صاحب رساله و ریشه‌یابی در وجوه تسمیه لقب «سپه‌سالار» و نیز لقب د...

زمان ولادت مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، چنان‌که در رسالة فریدون بن احمد سپه‌سالار یعنی قدیم‌ترین و موثق‌ترین زندگی نامة او آمده است، در سال 604 هـ.ق. است، شادروان عبدالباقی گلپینارلی، استاد دانش‌گاه استانبول و مولوی‌شناس برجستة روزگار ما، برپایة مطلبی از کتاب فیه مافیه و بیتی از دیوان شمس، در این باره شک کرده و تولد مولانا را 24 سال قبل از تاریخ فوق دانسته است. بعضی محققان دیگر نیز نظر او را پذ...

یکی از جذّاب ترین آرایه های ادبی «توجیه المحال» است. این آرایه زیبای بدیعی، با سخنان عارفان بزرگی چون بایزید بسطامی و حسین بن منصور حلّاج پدید آمد و آنگاه در شعر سرایندگانی همچون سنایی غزنوی، عطّار نیشابوری و حافظ، جایگاهی استوار یافت. سپس دامنه آن به شعر سبک هندی اصفهانی نیز کشیده شد. برای این آرایه ادبی شاخه هایی مانند: شطح، خلاف آمد عادت، وفاق الضّدین و... می توان نام برد که در دانش منطق از آن ب...