این پژوهش با عنوان «تجدّد از دیدگاه روزنامه ها و روزنامه نگاران عصر ناصری، اختر، قانون، حبل المتین» به روش تاریخی و اسنادی و با استفاده از منابع کتابخانه ای تدوین شده و موضوع اساسی آن، تجزیه و تحلیل مطالب سه روزنامه ی مهم دوره ی ناصری شامل قانون، اختر و حبل المتین است که برنقش این روزنامه ها و نویسندگان آن ها در ورود و گسترش ابعاد نظری و عملی تجدّد در جامعه ی ایرانی می پردازد. نتایج مطالعه و پژ...

پس از شکل‌گیری حکومت سلاطین دهلی، تحولات گوناگون در جنبه­های مختلف حیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هند شکل گرفت. از جمله این تحولات، رسمیت یافتن زبان فارسی در دربار سلاطین دهلی و نگارش آثار ادبی و تاریخی متعدد به زبان فارسی بود. تاریخنگاری رسمی مسلمانان در هند به زبان فارسی با نگارش تاج المآثر در اوایل سده هفتم هجری آغاز شد و با نگارش آثاری چون طبقات ناصری، تاریخ و فیروزشاهی برنی رونق یافت. در این...

باور عمومی چنان است که توجه به مساله زن و بازتاب آن در ادبیات، در دوره مشروطه شکل گرفته است. اما به گواهی متون تاریخی، بازتاب مسائل زنان در ادبیات سیری تکاملی را طی کرده است. از دوره فتحعلی شاه زمینه های توجه به مسائل زنان در مقایسه میان زن ایرانی و زن فرنگی آغاز شد و روندی طولانی و تاریخی را تا دوره ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه طی کرد تا در دوره مشروطه به بار نشست. نثر خصوصاً در دوره ناصری با ...

شهر ایرانی در ایام سلطنت ناصرالدین شاه قاجار به­رغم حفظ ساختار کالبدی سنّتی، در اثر آشنایی با الگوهای معماری غربی و ورود تأسیسات تمدنی جدید به کشور، به آرامی مسیر تغییر را پیش گرفت و عناصری از تجدد را در خود نمایان ساخت. در فضای کالبدی شهر این دوره، بناهای جدیدی در کنار بناهای قدیمی قد برافراشتند که چهره شهر را دگرگون کرد و در گزارش­های سیاحان دیدار کننده از ایران بازتاب یافته است. این مقاله با ...

چکیده میرزامحمد خان مجدالملک پسر میرزا فتحعلی بیگ و خواهرزاده ی میرزا آقاخان نوری(صدراعظم دوره ی ناصری) بوده است . وی به دلایل مختلف وارد دستگاه حکومتی گردید ؛ از جمله اینکه از خاندان اعیانی مازندران بوده است و هم چنین به این سبب که دارای توانایی شخصی نیز بود و مهمتر از همه اقوام و خویشانش در دربار از نفوذ ویژه ای برخوردار بودند ، توانست وارد دربار و سپس دولت قاجاریه گردد . وی کار خود را در ع...

جرم یا به عبارتی بزه عملی ناپسند و برخلاف مقررات تعیین شده در یک جامعه است. قانون¬شکنی به نحوی از انحاء در تمامی مقاطع و دوران¬ها وجود داشته و مختص جامعه یا فرهنگ خاصی نیست. با توجه به اهمیت دوران ناصری به عنوان مقطعی حساس در تاریخ ایران، بررسی جرم به عنوان یکی از پدیده¬های مهم این دوران می¬تواند پرده از ابهامات بسیاری در زمینه¬های مختلف ارتکاب جرم (اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و مذهبی) بردارد. بر ه...

امنیت اجتماعی در پرتو تغییرات درونی ایران در عرصه قدرت سیاسی- حوزه عمومی و نیز تحولات جهان بیرونی قرن نوزدهم دچار قبض و بسط مفهومی و معنایی گردید. ارزیابی این مساله که امنیت اجتماعی چرا و تحت تاثیر چه عواملی، موضوع توجه برخی نخبگان قدرت و اندیشمندان جدید قرار گرفت و کدام مولفه­ها در توسعه مفهومی- کارکردی آن اثرگذار بودند، محور نوشتار حاضر است. با کاربست روش تحلیل تاریخی می­توان گفت در دوره ناصر...

نویسندگان روزنامه های داخل و خارج ایران در دوره قاجار که برخی ازایشان از جمله نخبگان حکومتی وبرخی نیز نخبگان فکری کشور بودند نقشی مهم را در اشاعه افکار و نظریات جدید در جامعه ایرانی داشته اند . اندیشه های نوین که برگرفته از اندیشه و تفکر اروپاییان بود توسط این اندیشمندان اخذ شده و در جامعه ترویج می شد . در همین راستا با توجه به پس رفت های کشور در زمینه اقتصادی ,نخبگان به دنبال راهی برای رهایی ا...

در برخی از رسایل سیاسی عصر ناصری از مفهومی بنام امتیاز فضلی سخن گفته شده است که می توان آن را برابر نهاد واژه شایسته سالاری دانست.شایسته سالاری فرایندی است که با جریان عقلانی سازی امور در قرون جدید شکل گرفته و هم سوی با عرفی شدن در خدمت ترقی و پیشرفت جوامع قرار گرفت.تحول اجتماعات ابتدایی و ساده و کهن ، به جوامع پیچیده و پیشرفته امروزی ، و پیدایش تمایزات و ناهمگونی های پرتعداد ، تقسیم کار و شایس...