تشکیل دریاچه های سدی در محیط های آبرفتی که دارای آب و خاک حاصلخیز می باشند، علاوه بر تغییرات محیطی می تواند باعث جابجایی، از بین رفتن و یا تغییر الگوی استقرارگاههای انسانی در محدوده تشکیل دریاچه شود. وقوع زمین لغزش کبیرکوه و شکل گیری دریاچه سیمره در 4 مرحله، باعث تغییراتی در الگوی استقرار محوطه های باستانی شده است. هدف از این تحقیق، بررسی اثرات شکل گیری دریاچه سیمره بر استقرار محوطه های باستانی...

مبادله و تجارت در پیش رفت جوامع بشری نقشی بسیار مهم داشته است. مبادله محصول تولید است و تولید برای اولین بار در دورۀ نوسنگی خاور نزدیک، به مرکزیت ایران، مفهوم واقعی یافته؛ بنابراین مبادله و تجارت از این دوره آغاز شده است. گوردون چایلد در بیان مراحل توسعۀ اجتماعی و اقتصادی تمام جوامع انسانی، سه انقلاب را شناسایی کرده است: 1. انقلاب تولید غذا که همان دورۀ نوسنگی خاور نزدیک و ایران است؛ 2. انقلاب ...

دشتها و دره های میان کوهی واقع در ارتفاعات زاگرس میانی از ادورار پیش از تاریخ همواره مورد توجه گروه های انسانی بوده و پس از دوران پارینه سنگی به تدریج محل سکونت و زیست این جوامع قرار گرفته است. دشت حسن آباد از جمله دشت های کم وسعت میان کوهی است که حلقه اتصال دشت ماهیدشت در شمال شرقی و دشت اسلام آباد در جنوب غربی محسوب میگردد. طی بررسی این منطقه14 محوطه معرف دوره های فرهنگی نوسنگی تا مس و سنگ ...

در این جستار کوشیده ایم تا پیکرک های محوطه ی حاجیلار را در آناتولی مرکزی مورد بررسی و پژوهش قرار دهیم. زمینه ی بنیادین این جستار پیکرک های مؤنث به دست آمده از طبقه ی VI حاجیلار است که فرهنگ دوره ی نوسنگی جدید را دربر می گیرد. افزون بر آن، پاره ای از دیدگاه ها و فرضیات مطرح شده در زمینه ی کارکرد و چیستی پیکرک ها نیز در این جستار گردآوری و واکاوی شده است. در راستای شناخت هرچه بیشتر پیکرک های حاجی...

حوزه فرهنگی فارس دارای چشم­انداز­های گوناگونی شامل مناطق کوهستانی و سرد، مناطق معتدل مرکزی و مناطق گرم و خشک جنوبی است که به سواحل شمالی خلیج­فارس محدود می­شود، جهت تحلیل بهتر فرهنگ­های پیش­ازتاریخ فارس فرهنگی می­بایست هر منطقه بررسی و مطالعه شود. با توجه به اهمیت موضوع، حوضه رودخانه بوانات باهدف شناسایی تمامی آثار تاریخی- فرهنگی، ارائه توالی گاهنگاری نسبی منطقه بر اساس یافته­های سطحی، بررسی و ...

پیشینه ی کاربرد رنگ در مجسمه سازی قدمتی بس طولانی دارد. از نخستین تندیس های الهه های مزین به سنگ های قیمتی و رنگین و نقوش درون غارها با رنگ های طبیعی تا مجسمه های معاصر. پیکرک های مادینه و غالبآ در حالت نشسته، بیشترین پیکرک های دوره ی نوسنگی را تشکیل می دهند که در مواردی نه چندان زیاد به صورت رنگی دیده شده اند. در ایران این پیکرک های رنگی بیشتر در مناطقی چون تپه ی حاجی فیروز، یانیک تپه و شهر سو...

یکی از راه های بررسی طول مدت استفاده از دست افزارهای سنگیِ قاعده مند، بهره گیری از انواع تحلیل های روتوش لبه، مانند بررسی الگوی این روتوش ها، پیوستگی نسبی و درجه ی درون آمدگیِ آن ها و نیز بررسی مقدار ماده ی برداشته شده از لبه ی دست افزار در نتیجه ی روتوش دهی است (همه در کنار هم و نه به تنهایی). امروزه بررسی روتوش در دست افزارهای سنگی می تواند پژوهنده را برای درکی نسبی در مورد راهبردهای معیشتی، شد...

ادوات سنگی به عنوان یکی از مهم ترین یافته های باستان شناسی مرتبط با دوره ی نوسنگی به شمار می روند. هرچند چنین یافته هایی، اساس تعریف و نام گذاری این دوره در ادبیات باستان شناسی دنیا بوده، اما معمولاً به ندرت و اغلب به صورت سطحی، به ویژه در ایران، مورد توجه قرار گرفته اند. این در حالی است که ادوات سنگی اغلب همگام با شروع کشاورزی و جهت آماده سازی غذا توسط انسان تولید و استفاده شده اند و همواره جزو...

در این جستار کوشیده ایم تا پیکرک های محوطه ی حاجیلار را در آناتولی مرکزی مورد بررسی و پژوهش قرار دهیم. زمینه ی بنیادین این جستار پیکرک های مؤنث به دست آمده از طبقه ی vi حاجیلار است که فرهنگ دوره ی نوسنگی جدید را دربر می گیرد. افزون بر آن، پاره ای از دیدگاه ها و فرضیات مطرح شده در زمینه ی کارکرد و چیستی پیکرک ها نیز در این جستار گردآوری و واکاوی شده است. در راستای شناخت هرچه بیشتر پیکرک های حاجی...