حکومت پهلوی اول در جهت تقویت قدرت خود و تشکیل دولت مدرن، مجبور به رویارویی با سروران اجتماعی جامعه شبکه‌ای ایران بود. از همین رو به مقابله همزمان با نهاد قدرتمند اجتماعی مسئولین محلی پرداخت. از آنجا که رابطه میان مردم و حکمرانان محلی بر مبنای زور بود، به سادگی این نهاد از میان برداشته شد اما در مواجه با روحانیون، دولت به سادگی نتوانست قدرت اجتماعی آنان را محدود سازد بلکه بر عکس با از هم گسسته‌ش...

اتخاذ راهبرد کسب مستقیم قدرت با سلاح دیانت توسط روحانیت شیعه، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تحولی بنیادین در ایران به شمار می آید. مقاله حاضر پاسخ به این سؤال که چرا از بین اقشار مختلف اجتماعی ایران، روحانیان حاکمیت را به دست گرفتند، را در «منابع قدرت آنان» جست وجو می کند. بر این اساس پس از ارائه تعریف وتاریخچه روحانیت ومناسبات آن با دولت در ایران معاصر مؤلفه های زیر را، منابع قدرت این نهاد تلقی ...

تفسیر عقلانی دیانت با هدف ایجاد هماهنگی و سازگاری میان اسلام با اندیشه های نوگرایانه و دموکراتیک غربی در گفتمان مشروطه خواهی نجم آبادی و نائینی به نظر می رسد مهم ترین تلاش صورت گرفته در قالب نظم گفتمان مشروطه خواهی باشد که رساله حاضر درصدد برآمده تا ابعاد مختلف آن را بازنمایی و تحلیل کند. غیریت سازی در رابطه گفتمان های رقیب، مفصل بندی هر یک از گفتمان های مخالف و اجرای تجربی تحلیل انتقادی فرکلاف...

با ظهور دولت صفویه در قرن دهم، تحولات قابل ملاحظه‌ای در حوزه دیانت و فرهنگ ایران پدید آمد. در این دوران مکتبی عرفانی پدید آمد که گرچه مأخذی صوفیانه داشت، اما با اندیشه‌های تشیع و حکمت اسلامی پیوند یافت. زمینه چنین مکتبی که نوعی تحول در اندیشه شیعه است از چند قرن قبل در ایران آغاز شده بود و سرآمدان آن مانند افضل‌الدین کاشانی، عبدالرزاق کاشانی و نصیرالدین کاشانی، کاشی بوده و یا نزد کاشیان، عرفان ...

انتظار مسلمانان از حکومت چیست؟ آیا این انتظار را حکومت‏های غیر دینی نمی‏توانند برآورده کنند؟ به دیگر سخن، حکومت دینی چه اقداماتی انجام می‏دهد که حکومت‏های غیر دینی به آن اهتمام نمی‏ورزند؟ پاسخ به این پرسش درگرو توجّه به برداشت‏های مختلف از «سیاست» است. به طور کلی می‏توان برداشت‏های مختلف از سیاست را در «مکتب قدرت» و «مکتب هدایت» طبقه بندی کرد. در مکتب قدرت، غایت دولت امور دنیوی است، اما در مکتب ...