بررسی دیدگاه های گوناگون درباره بطون و ژرفای قرآن است. نویسنده با تقسیم دیدگاه های موجود راجع به بطون قرآن به دو بخش مدلول گرا - یعنی دیدگاه هایی که ژرفایی را ناشی از خصوصیت معانی کلمات و آیات می داند، و دلالت گرا - که ژرفایی را معلول چگونگی دلالت الفاظ می داند - از بخش نخست به چهار نظریه پرداخته و آنها را نقد کرده است، سپس در بخش دوم از شش نظریه سخن گفته است و برخی را نقد و بعضی را تأیید نموده...

اندیشمندان علوم سیاسی و روابط بین المللی تا این زمان نتوانسته اند اتحادیه اروپا را در قالب واژه های سیاسی و حقوقی ـ به گونه ای که مورد پذیرش و اقبال همگان باشد ـ تعریف کنند. واقعیت این است که منشور اتحادیه همچنان ابهام هایی دارد و بی سبب نیست که بسیاری از مردم اروپا، هر از گاهی، خواستار خروج کشورشان از این اتحادیه از طریق همه پرسی می شوند. هدف این مقاله ارائه تفسیری نو دربار...

« راز » و معادل آن « سرّ » از عمده مسائلی است که در ادبیات عرفانی بدان پرداخته ی است که مولوی بدون مقدمه بدان « راز » « نی » ،« مثنوی معنوی » شده است. در به صورت مجزا در هیچ کدام از مقامات هفت گانة طریقت یا « راز » می پردازد. اگرچه کلمة هیچ کدام از حالات ده گانه ذکر نشده است، آنچه از فحوای کلام عارفان برمی آید، نمایندة از شرایط مهم سیر و سلوک به حساب م یآید. سنایی « رازداری » و « رازدانی » آن اس...

در تحلیل و بررسی جوهرۀ عرفان ابن‏عربی، سرّ یا راز یکی از مضامین کلیدی محسوب می‌شود. سرّ، یکی از لطایف الهی است که خداوند آن را در ذات موجودات به ودیعه گذارده است و مربوط به طور ورای عقل می‌باشد. در اندیشۀ این عارف، خداوند به‌عنوان یکی از انواع راز می‌تواند مدرَک عارف قرار گیرد. البته ادراک اسرار، متعلق شهود و ایمان است و در طور و تور عقل قرار نمی‌گیرد. تنگنای زبان متعارف برای بیان تجارب عرفانی عار...

یکی از بیتهای مثنوی معنوی که چند و چونی بسیار برانگیخته است؛ و گزارشهایی ناساز از آن کرده اند، بیتی است در دفتر سوم از این دریای توفندۀ راز که پیر نهانکار و بلخ در آن به شیوۀ اندیشمندان مشایی از عقل سخن رانده است: عقل اوّل راند بر عقل دوم، ماهی از سرگنده گردد نی ز دُم پیچش و دشواری این بیت در پارۀ دوم آن و در واژه «گنده» است؛ پاره ای از گزارندگان مثنوی آن را گُنده خوانده اند، به معنی بویناک؛ و پار...

اندیشمندان علوم سیاسی و روابط بین المللی تا این زمان نتوانسته اند اتحادیه اروپا را در قالب واژه های سیاسی و حقوقی ـ به گونه ای که مورد پذیرش و اقبال همگان باشد ـ تعریف کنند. واقعیت این است که منشور اتحادیه همچنان ابهام هایی دارد و بی سبب نیست که بسیاری از مردم اروپا، هر از گاهی، خواستار خروج کشورشان از این اتحادیه از طریق همه پرسی می شوند. هدف این مقاله ارائه تفسیری نو دربار...

سهجه یانه صورتی از آیین های عرفانی و گرایش های نهان در تنتریسم بودایی است که ریشه در فرهنگ و ادبیات بومی شرق هند دارد. این طریقت راز آمیز، نوعی رازورزی کیهانی و سلوک زندگی برای فهم حقیقت مطلق است. در آیین سهجه یانه این حقیقت مطلق، همان سرشت ذات واقعیّت است که هیچ تعیّن تجربی ندارد. آثار و احوال این شکل از طریقت باطنی و راز آمیز در مفاهیمی از قبیل پیروی از گورو، توجه به امور جسمی و جنسی، انجام آدا...

بیان‏ناپذیری تجربه‏ عرفانی امری است که صوفیان با استعانت از رمزها و تمثیل‏های متعدد و یا به‌صراحت از آن سخن گفته‎اند. به عقیده آنها، عظمت و کمال «معنی» به اندازه‏ای است که «صورت» ظاهر به‌ هیچ‌رو نمی‏تواند آن را بیان کند. زبان عرفانی در بطن خود تناقض صورت و معنی را بازتاب می‏دهد؛ تناقضی که از ادراک صوفیان نسبت به «راز» سرچشمه می‏گیرد. «راز»ی در عمق «معنی» نهفته است که زبان نمی‏تواند آن را بیان ک...