هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش مذهب و فقه در روابط ایران و عثمانی در دورۀ صفویه و افشاریه با تکیه بر متن مصالحه‌نامه‌های دوجانبه است. روش/رویکرد پژوهش: رویکرد نویسنده در این مقاله کیفی-تاریخی است. داده‌ها براساس اسناد و منابع تاریخی گردآوری و تجزیه‌وتحلیل شده‌اند. یافته‌های پژوهش: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که مناسبات ایران و عثمانی همزمان با استقرار حکومت صفویه در قلمرو ایران و رسمیت‌...

به طور کلی مطالعه دولت اعم از زمینه های تاریخی فرایند تکوین و کارکردهای آن در ایران عمدتا تحت تاثیر جامع شناسی مارکسیستی بوده است از این دیدگاه شناخت دولت و آسیب شناسی آن در گرو فهم عوامل اقتصادی و طبیعی است در سال های اخیر رویکرد ضعیف دیگری نیز ظهور کرده که در آن به عوامل فرهنگی بها داده شده است این مقاله با نقد و نفی توانایی نظریات مارکسیستی در تبیین زمینه های تاریخی دولت مدرن در ایران در پی...

بیان مسئله: معماری میان‌افزا در بافت تاریخی، رویکردی بین‌رشته‌ای است؛ به همین دلیل باید در چارچوبی که حاصل تعامل میان معماری، شهرسازی و مرمت است، مورد بررسی قرار گیرد. عدم توجه به این تعامل آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به ارزش‌های بافت‌هایی تاریخی چون بازار تبریز وارد کرده است و مانعی برای تحقق انتظارات از معماری‌های میان‌افزا به آن می‌شود.هدف: هدف این پژوهش...

هدف تحقیق حاضر، ارزیابی رئالیسم انتقادی در تاریخ گری ابن خلدون و معرفی مدل «دوری» وی در مورد تاریخ است.روش این پژوهش نیز در چارچوب مطالعه ای اسنادی است و نتایجی که از آن حاصل شد این است که دیدگاه ابن خلدون از یک سو دارای وجهی انتقادی و از سوی دیگر، رئالیستی است.وجه انتقادی آن بر انتقاد از اخبار رایج و مطابقت آن با واقعیات تاریخی برای نیل به تاریخ درست و معتبر تأکید دارد و وجه رئالیستی آن بر عبو...

جنگ و صلح از اصلی‌ترین مسائل دولت‌ها و ملت‌ها است اما موضوع صلح در مقایسه با جنگ، هم در جهان و هم در کشور ما، تصوری نابسنده و نارسا دارد و از این ‌رو نیازمند بازاندیشی است. نظریه­ی مدرن صلح می‌گوید: صلح محصول مدیریت یک دولت و یا مجموعه‌ای از دولت‌ها است که مستظهر به قدرت نظامی و هراس ناشی از آن ایجاد می‌شود. این نظریه­ی ساده و موسع به مفروض اصلی مطالعات صلح در رشته­ی حقوق و روابط ‌بین‌الملل در ...

مقاله حاضر به منظور استخراج درس‌آموخته‌هایی از تجارب مدارس تاریخی ایران به مطالعه مدرسه «شوکتیه» به عنوان یکی از مدارس پیش‌رو در شرق کشور پرداخته‌است. دغدغه اصلی پژوهش پاسخ به دو پرسش بوده‌است. پرسش نخست، بر پایه‌ی کدام عوامل برپاسازی مدرسه «شوکتیه» قابل تبیین است؟ پرسش دوم، از ویژگی‌های «شوکتیه» برای به-کرد نظام فعلی مدرسه‌داری چه می‌توان آموخت؟ به منظور پاسخ به پرسش‌های مذکور از رویکرد تاریخی...

کتاب تجزیه الامصار و تزجیه الاعصار، مشهور به تاریخ وصاف، تألیف عبدالله شیرازی، مقلب به وصاف الحضره، یکی از مهم‌ترین متون تاریخنگاری ایرانی است.این اثر، افزون بر اخبار تاریخی، دیدگاه‌های مؤلف درباره‌ی اصول و مبانی دانش تاریخ را نیز در بردارد.این نوشتار می‌کوشد از خلال سبک تاریخنگاری و صاف و همچنین اشارات مستقیم و غیرمستقیم او، به دیدگاه‌هایش در این زمینه دست یابد.برای تحقق این هدف، پرسشس چنین مط...

ظاهر برخی آیات قرآن شمول وحی برای همۀ مناطق و مکان‌های زمین است؛ اما این ظهور با گزاره‌های تاریخی ناهمگونی دارد. این ناسازگاری را از دو جهت می‌توان بررسی کرد: از جهت تاریخی و یا از منظر تفسیری؛ صرف‌نظر از گزارش تاریخ. در این نوشتار بر اساس رویکرد دوم، با فرض درستی گزاره‌های تاریخی مبنی بر عدم شمول وحی، به بررسی آیات منظور پرداخته می‌شود و با بررسی سه واژه «نذیر»، «امت» و «رسول» در آیات مربوط، ن...