یافته‌های باستان‌شناختی اخیر دالمایی در دشت‌های کردستان و همدان و اهمیتی که عوارضِ طبیعی در تعیینِ مرزها و سرحداتِ حوزه‌های فرهنگی و تحلیل تحولات بین منطقه‌ای دارند، ضرورت‌هایی را در بازبینیِ منطقه بندی باستان‌شناختی در محدودة روابطِ مرکزِ فلاتِ ایران و زاگرسِ مرکزی ایجاب کرده‌اند. محدودة فلاتِ مرکزی عمدتاً مشتمل بر دشت‌هایِ کاشان، قم و ساوه، قزوین، تهران، و حاشیة دشتِ کویر دانسته‌ شده که البته نامی از منا...

تپه ی کلنان متعلق به دوره ی مس و سنگ میانه است و در شرق استان کردستان واقع شده است. داده های به دست آمده از گاهنگاری مقایسه ای و مطلقِ این تپه نشان دهندۀ استقرار در آن از 4050 تا 3650 ق.م است. به دلیل نبود لایه نگاری محوطه های مس و سنگ در استان کردستان در مقایسه با سایر نقاط ایران، تپه ی کلنان در شهرستان بیجار لایه نگاری شد. در اینجا عاوه بر گاهنگاری نسبی و مطلق، گونه شناسی مواد فرهنگی نیز مورد ...

بیشتر پژوهندگان عقیده دارند که کوه‌های زاگرس و منطقه لرستان امروزی، خاستگاه آغازین و زیستگاه مردمانی بوده است که در تاریخ جهان باستان «کاسی یا کشّو»خوانده می‌شده‌اند.آن‌ها در نیمه دوم هزاره دوم پیش از میلاد، بخش‌های زیادی را در منطقه زاگرس میانی به واسطه خود در آوردند، و چندی بعد، نیرومندانه از کوه‌های زاگرس به سرزمین میان‌رودان تاختند و فرمانروایی پانصد و هفتاد و شش ساله خود را که طولانی‌ترین د...

در این مطالعه مدلسازی دو بعدی از ساختار لیتوسفر ایران با استفاده از تلفیق داده های گرانی، ژئوئید، عمق دمای کوری و توپوگرافی، در امتداد پروفیلی با راستای شمال شرقی- جنوب غربی و به طول 2000 کیلومتر انجام شده است. این پروفیل دربرگیرنده ساختارهای مهم زمین شناسی ایران شامل زاگرس، سنندج-سیرجان، ارومیه-دختر، ایران مرکزی و کپه داغ است. در مطالعات پیشین ساختار لیتوسفر با استفاده از تلفیق مشاهدات بی هنجا...

تنش­های محیطی اعم از خشکسالی و چرای مفرط دام باعث هجوم انواع آفات به درختان در جنگل های زاگرس مرکزی شده است. به‎منظور ارزیابی رفتار میزبان گزینی پروانه لیسه زالزالک (hponomeuta padella) شش رویشگاه آلوده با شیب، جبهه و ارتفاعات مختلف از سطح دریا در جنگل‎های بازفت در زاگرس مرکزی انتخاب شدند. نمونه‎برداری در ماه­های خرداد و تیر سال 1391 انجام شد. سطح هر رویشگاه به پلات­های بزرگ یک هکتاری تقسیم شد ...

کوه سبزپوشان طاقدیسی، شکنجی است که در جنوبغربی شیراز و در منطقه ساختاری چین خورده زاگرس قرار دارد. روند محور طاقدیسی سبزپوشان برخلاف دو طاقدیس مجاور، از راستای عمومی رشته کوه های زاگرس پیروی نمی کند و در جهت ساعتگرد چرخیده است. یک گسل امتداد لغز عرضی نیز در جنوب طاقدیس آن را به دو بلوک شمالی و جنوبی تقسیم می نماید. روش های کمی و کیفی مرفوتکتونیکی، نرخ متفاوتی از بالاآمدگی در قسمت های مختلف ای...

کمرکولی بزرگ (sitta tephronata) دارای سه زیرگونه s. t. dresseri، s. t. obscura و s. t. tephronota در ایران است که زیرگونه s. t. dresseri در امتداد رشته کوه زاگرس حضور دارد. بر اساس مطالعات پیشین، این زیرگونه دارای تغییرات تدریجی در رنگ آمیزی پر و بال از شمال غرب به سوی مناطق جنوب کشور است. این در حالی است که تغییرات جغرافیایی ویژگی های ریخت شناختی آن به خوبی مطالعه نشده است. در مطالعه حاضر، تغی...

دوران مس سنگی، یکی از ادوار مهم فرهنگی بشر است که تأثیرات قابل ملاحظه ای  در شیوه و شکل گیری زندگی کنونی داشته است، امّا با توجّه به پراکندگی فرهنگی و جغرافیایی فلات ایران، هر منطقه باید به طور جداگانه مورد مطالعه قرار گیرد تا از برآیند آنها یک جمع بندی کلّی حاصل شود. یکی از مناطق پراهمیت در این دوران، دشت کنگاور با مساحت حدود 891 کیلومتر مربّع است و در مجموع، در آن 66 محوّطه مورد شناسایی و بررسی قر...

عرصه انتشارجغرافیایی جنس گون در ایران با استفاده از 12013 مشاهده (رکورد) ژئورفرنس شده، واکاوی گردید. گونه های جنس گون در همه استانها یافت می شود، اما اغلب مشاهدات از استانهای فارس، تهران و خراسان می باشد. بیش از نصف گونه های گون (420 گونه) نادر و بومزاد با عرصه گسترش محدود هستند. حداکثر فاصله میان افراد یک گونه 2084 کیلومتر است. استانهای خراسان با 157 گونه، فارس با 155 گونه ، تهران با 151 گونه ...

وضعیت باستان‌شناختی زاگرس مرکزی از مناطق پراهمیت در پیش‌ازتاریخ ایران و بین‌النهرین نشان از نقش  آن در تاریخ تطور فرهنگی روستانشینی و توسعه شهرها است. پژوهش حاضر حاصل مطالعه الگوی استقراری محوطه­های عصر مفرغ میانی و جدید در دشت میانکوهی کنگاور بر اساس شاخصه‌های انتخاب بوم‌شناختی و همین‌طور فضایی میان فرهنگی (رتبه-اندازه و آنتروپی) است. تمرکز محوطه‌های شاخص مرکزی، در حوزه جنوب شرق این پهندشت و ت...