زبان بلوچی یکی از زبان های ایرانی است که قدمتی دیرینه دارد. زبان و ادب فارسی از قرن ها پیش بر زبان و ادب بلوچی، تأثیر فراوانی گذاشته است. مردم بلوچ، فارسی را زبانی مقدس میدانستهاند و این زبان چندین قرن، مستقیم و نیرمستقیم بر ادب و اجتماع بلوچستان تأثیرگذار بوده است. این تأثیر و جایگاه سبب شده است که ارتباط واژگانی بلوچی با فارسی ارتباتی تنگاتنگ باشد. البته به دلیل همسایگی بلوچان با سرزمین خراسا...

در چند سالل گذشته، در برخی از نوشته هایم ( 9 و 10) به این نکته اشاره کردم که طبقه بندی سبک های شعر و نظم فارسی برحسب مناطق جغرافیایی و طرح سبک هایی نظیر ترکستانی، خراسانی، عراقی و نیز هندی تا چه اندازه نارساست و از این طریق نمی توان به توجیهی برای چگونگی تحول و پیدایش سیک های ادبی دست یافت. شاید در این میان، یکی از عمده ترین مشکلات سبک شناسان، دستیابی به دلیل یا دلایل توجیهی برای پیدایش سبکی با...

میرزا محمد حسین غفاری کاشانی، متخلّص به مشرقی، از جمله شاعران عارف دورۀ بازگشت ادبی (قرن سیزدهم) است که در هیچ یک از آثار ادبی، حتی تذکره ها از او یاد نشده است. همین مسئله، نگارندگان را بر آن داشت تا ضمن معرفی اجمالی شاعر، مشخصات و ویژگی های سبک شناختی شعر او را نیز بیان کنند. با کمی تأمل در شعر غفاری می توان پی برد که او نیز چون دیگر شاعران معاصرش، دنباله رو شاعران سبک خراسانی و عراقی است، اما ...

محور اصلی این پژوهش، دستیابی به مولفه ‏های سبکی دور? گذار از سبک خراسانی به سبک عراقی با بررسی سبک‏ شناسان? اشعار عبدالواسع جبلی است. قرن ششم، عصر نوآوری‏ها و تلاش‏های شاعران و نویسندگان، برای ایجاد تغییر و تحول در سبک نویسندگی و شاعری است. در دور? گذار، پی بردن به ضرورت ایجاد تحول، به صورت تنوع در ویژگی‏ها و جنبه ‏های گوناگون ادبیت متن نمود میابد. برخی از این ویژگی‏ها، خاصِ همان دوره باقی می‏ما...

خردگرایی به مثابه مؤلفه­ای بنیادین و کارمایه­ای اساسی، همواره جزئی ثابت در شعر و هنر ایرانی بوده است؛ چه تعالی اجتماعی و تکامل تمدن، متوقف بر خردورزی و بهره‌مندی از این عنصر در جهان­بینی است. اگرچه سنت غالب سبک خراسانی، «طبیعت­گرایی» بوده است، با این همه شاعران این سبک فکری، به خردگرایی نیز بی‌توجه نبوده‌اند و مضامین مرتبط با خرد در میان اشعار این دسته به‌خوبی هویداست. هدف از این نوشتار بررسی ج...

زبان یک واقعیت فرهنگی و محصول اندیشه انسانی است که با خلاقیت و نوع‌آوری همراه است. خلاقیت و آفرینندگی زبان انسان باعث ترکیب اصوات و ترکیب معانی در قالب ساخت‌های زبانی پیچیده در آفرینش‌های ادبی می‌شود و بالفعل شدن آن در فرایند اجتماعی شدن و فرهنگ سازی، خلاقیت ادبی را به همراه خواهد داشت. شاعر با استفاده از ساخت‌های زبانی، گذشته، حال، آینده را تصور کند و در هر زمان و مکان از واقعیت به سوی خیال حر...

عبدالحی بن ضحاک بن محمود گردیزی از مورخان قرن پنجم هجری و معاصر با ابوالفضل بیهقی است . عمده شهرت وی به سبب تالیف کتاب زین الاخبار یا تاریخ گردیزی است. وقایع دوران محمود، مسعودو مودودغزنوی ، اشاره ای مختصر به پادشاهان اساطیری ، تاریخی و خلفای اسلامی و توضیحاتی در باره آداب و رسوم ملل مختلف از مباحث و مطالب این کتاب است. علاوه بر اهمیت تاریخی ، این اثر از نظر ادبی نیز دارای اهمیت است . ویژگیهای ...

تاجیکستان، پاره‌ای از تن خراسان بزرگ است، همان خراسانی که روزگاری زادگاه بزرگان علم و ادب ایران زمین بوده است، بزرگانی چون رودکی، ناصرخسرو، مولوی، و... اکنون مدت هاست که از اصل خود جدا افتاده است. با وجود همه‌ی سختی هایی که در قرون معاصر تحمل کرده است، هنوز در شعر مردم این سامان، آثار تعلیم به سبک شاعران گذشته وجود دارد، همچنین آثار غنایی بی‌شماری نیز زینت بخش کتاب خانه‌های این دیار است. در این...

زبان بلوچی یکی از زبان های ایرانی است که قدمتی دیرینه دارد. زبان و ادب فارسی از قرن ها پیش بر زبان و ادب بلوچی، تأثیر فراوانی گذاشته است. مردم بلوچ، فارسی را زبانی مقدس میدانستهاند و این زبان چندین قرن، مستقیم و نیرمستقیم بر ادب و اجتماع بلوچستان تأثیرگذار بوده است. این تأثیر و جایگاه سبب شده است که ارتباط واژگانی بلوچی با فارسی ارتباتی تنگاتنگ باشد. البته به دلیل همسایگی بلوچان با سرزمین خراسا...