اگر «دولت » را متعلق واژة امنیت فرض کنیم ، با توجه به آموزه های ماکس وبر، مهمترین بعدحریم امنیتی دولت عبارت خواهد بود از: در اختیار داشتن انحصار اعمال زور با اتکاء به منابع مشروعیتی آن . به بیان وبر، تجمع سیاست اجباری که دارای تشکیلات پایداری است مادامی دولت خوانده می شود که کارکنان اداری اش بتوانند به طرز موفقیت آمیزی مدعی انحصار کاربرد مشروع زور جسمانی به منظور تحقق اقتدار آن باشند. (1) بر ای...

بعضی از دیدگاه های موجود ویژگی های ساخت قدرت و سیاست در ایران را به گونه ای می دانند که هرگونه ائتلاف و همکاری سیاسی – امنیتی، اقتصادی و فرهنگی را در سطح منطقه ای دشوار می‏سازد. با این همه، سخن نویسنده در این مقاله این است که تغییر و تحولات سیاسی، امنیتی و ژئوپلیتیک در سطح منطقه خاورمیانه بعد از حوادث 11 سپتامبر، جایگاه منطقه‏گرایی را در سیاست خارجی ایران تقویت کرده است. در اصل ارزش استراتژیک...

محور سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران، طی دوره جورج دابلیو. بوش، به ویژه در چهار سال دوم، فعالیت‏های هسته‏ای ایران بود. به رغم موضع‏گیری‏های مختلفی که از سوی مقامات دستگاه اجرایی و کنگره آمریکا در مورد فعالیت‏های هسته‏ای ایران به عمل آمد، سیاست عملی کاخ سفید استفاده از مجازات‏های غیرنظامی (حتی‏الامکان چندجانبه) به منظور تغییر رفتار ایران مطابق با ملاحظات امنیتی آمریکا بود. البته، تنش‏های موجود ...

بعضی از دیدگاه‌های موجود ویژگی‌های ساخت قدرت و سیاست در ایران را به گونه‌ای می دانند که هرگونه ائتلاف و همکاری سیاسی – امنیتی، اقتصادی و فرهنگی را در سطح منطقه‌ای دشوار می‏سازد. با این همه، سخن نویسنده در این مقاله این است که تغییر و تحولات سیاسی، امنیتی و ژئوپلیتیک در سطح منطقه خاورمیانه بعد از حوادث 11 سپتامبر، جایگاه منطقه‏گرایی را در سیاست خارجی ایران تقویت کرده است. در اصل ارزش استراتژیک...

با فروپاشی اتحاد شوروی، گرجستان از زیر سایه سنگین نفوذ و کنترل روسیه خارج شد؛ و به نقش استراتژیک خود در پیوند دو قاره آسیا و اروپا بازگشت. البته بدلیل خلاء قدرت ناشی از فروپاشی این ابرقدرت دوران جنگ سرد، بی¬ثباتی¬های قومی و سیاسی بازمانده از دوران شوروی به بی¬ثباتی منطقه منجر شده است. رهبران روسیه از نخستین روزهای موجودیت کشور خود بعنوان یک دولت مستقل، بر اهمیت گرجستان به عنوان یک منطقه بسیار م...

کشور افغانستان در ناحیه‌ای قرار دارد که می‌توان آن را به لحاظ سیاسی، امنیتی، اقتصادی، فرهنگی و ژئوپلیتیکی در زیرمجموعه چند سیستم منطقه‌ای از جمله آسیای‌مرکزی، خاورمیانه و جنوب آسیا جای داد. هرچند اصلی‌ترین منطقه‌ای که افغانستان در زیر مجموعه آن قرار می‌گیرد آسیای‌مرکزی است. اما رقابت شدید میان هند و پاکستان باعث ورود کابل به معادلات منطقه‌ای آسیای‌جنوبی شده است. از سوی دیگ...

چکیده از ابتدای تشکیل رژیم­صهیونیستی رویکرد سیاست خارجی و امنیتی اسرائیل برآموزه­های تحریف شده مذهبی، استراتژی گسترش سرزمین و شهرک­سازی، دستیابی به عمق استراتژیک، فائق آمدن بر چالش­ها و شکاف­های درونی و در نهایت رسیدن به آرمان اسرائیل بزرگ به عنوان تمهیدی جهت تحقق وعده­های تورانی، استوار بوده است. اکنون و پس از گذشت 60 سال از تشکیل این رژیم و سپری نمودن جنگ­های متعدد به ویژه جنگ 33 روزه، همچنین...

کشورهای اروپایی، شدیدترین مواضع را در برابر جنگ پیش دستانه جورج بوش اتخاذ کرده اند. این امر تحت تاثیر مولفه های مختلف قرار گرفته است. اول آنکه، در کشورهای اروپایی سنت موازنه گرایی منطقه ای و بین المللی پیوند یافته اند. دوم آنکه، جنگ پیش دستانه به افزایش قدرت تحرک امریکا در حوزه امنیت کشورهای اروپایی منجر می شود و در نهایت اینکه، جنگ پیش دستانه زمینه انشعاب در کشورهای اروپایی را فراهم می سازد. ز...

در این مقاله، از مفهوم «ژئوپلیتیک پُرخطر» برای تبیین خطرات امنیتی محیط خارجی جمهوری اسلامی ایران و پیامدهای ناشی از آن استفاده شده است. استدلال مقاله این است که امنیتی شدن فضای پیرامونی ایران بعد از وقوع انقلاب اسلامی، ناشی از تحولات محیط ژئوپلیتیک این کشور است. در راستای استدلال فوق به مواردی از جمله فرارسیدن نقطۀ اوج تولید نفت، ظهور ژئوپلیتیک شیعه، گسترش تروریسم در خاورمیانه، تداوم مناقشه اعرا...

هنجارهای امنیتی بخش اجتناب ناپذیری از فرآیند نهادگرایی و گسترش رژیم های بین المللی در نظام جهانی محسوب می شود. کشورهایی که از قابلیت لازم برای اثرگذاری در محیط منطقه ای و بین المللی برخوردارند، عموماً تلاش می کنند تا اهداف راهبردی خود را از طریق هنجارهای امنیتی، خلع سلاح و کنترل تسلیحات پیگیری کنند. این امر بیانگر آن است که جهانی شدن می تواند فرایندهای سیاسی، اقتصاد و راهبردی یکسان و اثرگذار در ...