آتش در زمان گذشته نقش مهمی در زندگی اقوام هندواروپایی داشت؛ در زمان زرتشت نمود طهارت و پاکی دانسته شد. این عنصر در مزدیسنا نماد زندگی است. قدرت و نیرومندی، درخشندگی و فسادناپذیری، پاکی و پاک کنندگی، از دیگر عواملی است که توجه بشر را به آتش جلب کرد. گاستون باشلار (1884تا 1962م.) معرفت شناس، فیلسوف، منتقد ادبی و از ساختارگرایان آغازین فرانسوی است که درعین حال که به جهان مادی و مسائل روز می اندیشد...

شاهنامه فردوسی که به عنوان یکی از بزرگ ترین حماسه های جهان در عرصه ی ادبیات مطرح است ،به درستی بیانگر تعریف حماسه است . داستانی-روایی بودن که از عناصر مهم تعریف حماسه است به درستی زمینه ارائه ی مفاهیم و اهداف فردوسی است. جایگاه تأثیرگذارعناصرداستان در داستان های شاهنامه بیانگر آگاهی فردوسی از چگونگی ارائه ی داستان های شاهنامه است . پیوند استوار و مؤثر عناصر داستان از ویژگی های برجسته ی داستانی ...

از ورای قرن‏ها تمدّن بشری، آنچه امروز از مراسم شگفت داوری ایزدی برای ما به جا مانده است، تنها عبارت «سوگند خوردن» است، درحالی‏که این رسم در میان اقوام و ادیان در گذشته امری معمول و آخرین محک برای تعین گناهکاری یا بی‏گناهی متهمان بوده است. با وجود اینکه نمونه‏های بسیاری از اجرای این مراسم در آثاری چون ویس و رامین، مثنوی، سلامان و ابسال، مخزن‏الاسرار و... به چشم می‏خورد، آشناترین نمونه از این نوع ...

وصف یکی از ابزارهای موثر برای تصویر کردن چیستی و چگونگی اجزای هستی و زندگی اجتماعی است، هم بدان­گونه که گوینده تجربه کرده است. وصف اگر چه با تمام گونه‌های شعر در پیوند است با نوع حماسی پیوندی عضوی و استوارتر دارد. به همین دلیل فردوسی در حماسه‌ خویش، از آن برای تجسم‌بخشی و تصویر‌آفرینی، به فراوانی، بهره می‌گیرد. امّا در این مقاله هنر­نمایی فردوسی در وصف‌ واقعیت، منحصراً در داستان سیاوش بررسی و ارز...

در این مقاله به بررسی معنایی و آرکی تایپیِ تصاویر موجود در داستان سیاوش بر اساس نظریّات نورتروپ فرای می پردازیم. به این منظور، ابتدا نقش این تصاویر در نظام سنّت ادبی مورد بررسی قرار می گیرد؛ به نحوی که معنای حاصل از آن و تداعی هایی که اثر در ذهن اجتماع ایجاد کرده، مورد توجّه قرار می گیرد. سپس الگوهای اسطوره ای کهنی که سازندۀ تصویر های روایی این داستان بوده اند، بررسی خواهند شد. لازم به ذکر است که ب...

ارتباط از مهم ترین فعالیّت ها و دستاوردهای بشر است و در معنای ساده، انتقال پیام می باشد که خود دارای مراحل و سطوح مختلف و ابزارهای گوناگون است. به طور کلی ارتباط در دو نوع کلامی و غیرکلامی صورت می گیرد که این دو مکمل و لازم و ملزوم هم هستند. بهره گیری از ارتباط غیرکلامی همواره نزد شاعران و ادیبان بزرگ شناخته شده بوده است زیرا هریک از این ها بدون دیگری نمی تواند تأثیر لازم را داشته باشد. حکیم ط...

اگر چه اولین بار واژه «یوتوپیا» را تامس مور، نویسنده و فیلسوف انگلیسی ساخته است، بشر از دیرباز در برابر ناکامی ها، بیدادگری ها و ناهمواری های زندگی سعی کرده است طرح شهری آرمانی را تصویر کند. انگیزه بشر از طرح این شهر خیالی این بوده است که از دردها و رنج های خود بکاهد و معایب و محاسن جوامع را بازگو کند. در کانون بشری، شاعران، فیلسوفان و نویسندگان زیادی چون افلاطون، ارسطو، فارابی، نظامی و... با ط...

در پژوهش حاضر با استناد به حضور مرد سیاه رقصان در نگارگری ایرانی آیین های مردمانه و بازخوانی نشانه ها در داستان زندگی سیاوش که نام وی به معنی مرد سیاه است شخصیت اسطوره ای که می تواند پیشینه این مردان سیاه چهره باشد نمایانده شد : تموز یا دموزی نخستین نمونه ایزد نباتی که داستان زندگیش چرخه تولد مرگ و رستاخیز هر ساله زمین را برای سومریان تبیین می کرد از سوی دیگر با تکیه بر آرادومزیل روشن شد که رنگ...

تطبیق مبانی اساطیری آثار حماسی جهان می تواند در شناخت هرچه بیشترشان مؤثر باشد، با این رویکرد است که شناخت وجوه عظمت شاهنامة فردوسی به عنوان یکی از برترین نمونه های حماسی جهان آسان تر شده و لایه های تو در توی آن کتاب آشکارتر می شود. در مقالة حاضر، شاهنامه که نمونه ای از آثار حماسی غیر مصنوع است، با برترین نمونة حماسة کلاسیک مصنوع، یعنی انئید ویرژیل سنجیده شده است. در این سنجش کنار هم نهادن و مقا...

با تحقیق روان شناختی شخصیت های یک اثر و بررسی ویژگی‌های رفتاری آنها می‌توان بسیاری از حوادث و وقایع داستان را ریشه‌یابی کرد. در این مقاله با تحلیل روان ‌شناسانة اعمال و رفتار شخصیت پارانویی و پسیکوپاتی کاوس و گرسیوز و بررسی عقدة حقارت در سیاوش، سعی شده است روابط علت و معلولی بسیاری از حوادث بزرگ زندگی آن ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. شخصیت کاوس دارای ویژگی‌های رفتاری "پارانویایی" چون غرور، د...