در دورانی که شهرنشینی سریع و شتابان در مقیاسی عظیم به جریانی غالب در دنیا و بویژه در کشور های در حال توسعه تبدیل شده و سطوح بزرگی از زمین های شهری به زیر ساخت و ساز های شهری می رود همواره یک موضوع اساسی فراموش می شود؛ هویت مندی فضاهای شهری. این موضوع از دو جهت حائز اهمیت است: یکی تضعیف عناصر و عوامل هویت بخش در طی زمان و با توسعه های جدید و دیگری عدم توجه به محرک های هویتی و عدم بکارگیری شکلی ی...

یکی از الزامات اساسی برای توسعه مردم و مکان­های جغرافیایی طرح نظریه­های برنامه­ریزی فضایی زمینه­محور و نقد عناصر تشکیل­دهنده این نظریه­ها است. براساس این چشم­انداز اولیه، رویکرد پویش ساختاری-کارکردی نخستین گام یعنی صورت­بندی یک رویکرد بدیل را در برنامه­ریزی فضایی و در ارتباط با محتوای جغرافیای اجتماعی ایران برداشته است. نوشتار حاضر در پی آن است تا با روش تحلیلی، بر نحوه صورت­بندی دو مفهوم کلیدی...

یکی از ویژگی های بنیادی فرایند شهرنشینی شتابان در ایران، گسترش و توسعه فیزیکی وکالبدی بدون برنامهء سکونتگاههای شهری است. ارزیابی روند جمعیت شهری کشورهای رو به رشددر طی50 سال گذشته نشان می دهد که این جمعیت به بیش از 7 برابرافزایش یافته و انتظار می رود درطی 20 سال آینده به حدود دو برابر افزایش یابد .درفضای جغرافیایی ایران نیز در طی 40 سال گذشته جمعیت شهری کشور 2/6 برابر شده است. دگرگونیهای جمعی...

امروزه با توجه به رشد شتابان شهرنشینی و افزایش فزاینده جمعیت شهرها، توجه به بافت های فرسوده که از سوی برخی متفکران از آنها به عنوان ثروت پنهان شهرها یاد شده است، اهمیتی دوچندان یافته است. از جمله مراحل اساسی در فرایند برنامه ریزی و طراحی بافت های شهری، تعریف و تبیین معیارهای علمی و جامع برای شناسایی و پهنه بندی بافت های فرسوده شهری است. در واقع این مقاله تلاش دارد تا با در نظر گرفتن تمامی عوامل...

در چند دهه گذشته مصرف زیاد منابع طبیعی، رشد شتابان شهرنشینی و گسترش فعالیت- های صنعتی باعث تخریب محیط زیست و ناپایداری جوامع شهری شده است. شهرستان مشهد با بروز مشکلات و مسائل عدیده ای از قبیل افزایش جمعیت، آلودگی محیط زیست و کاهش توان اکولوژیکی روبرو بوده، لذا تلاش برای اندازه گیری شاخص های متعدد سنجش پایداری شهری را موجب گردیده است. در این پژوهش از طریق محاسبه ظرفیت زیستی و ردپای اکولوژیکی و م...

کرمان در دوره ی صفویه یکی از ولایات بیگلربیگی نشین مهم محسوب می شد. محدوده جغرافیایی آن از جنوب یزد تا سواحل خلیج فارس و دریای عمان می رسید و از شرق، گاه تا نزدیکی قندهار توسط حاکم کرمان اداره می شد. از این رو در دوره حکومت صفوی این ولایت اهمیت ویژه ای داشت و شهر کرمان به عنوان مرکز و کرسی آن ولایت مورد توجه حاکمان، به ویژه از دوره ی شاه تهماسب قرار گرفت. این توجه ناشی از اهمیت استراتژیک و موقع...

طی دهه های 1335تا1385جمعیت وخصوصیات جغرافیایی وزیستی آن درایران تحولات زیادی به خود دیده است.ازیک طرف تعدادجمعیت کشورازحدود5/18میلیون نفردرسال35به 5/68 میلیون نفردرسال1385رسیده وازطرف دیگرنسبت جمعیت شهرنشین دراین دوره آماری از32%به حدود67%افزایش یافته است.این تغییردرکمیت وشیوه زیست ومعیشت جمعیت کشورباافزایش تعدادشهرهاوتغییردرالگوی زیست نیزهمراه بوده وبه تبع آن مسایل خاص شهرنشینی شتابان رابه دنب...

روند رو به رشد شهرنشینی و به تبع آن رشد شتابان فضای کالبدی شهر¬ها، یکی از نمودهای برجسته در زندگی بشر امروزی تلقی می¬شود. با افزایش جمعیت شهری و توسعه کالبدی آن، لازم است که سیاست¬های مناسبی در رابطه با اشکال توسعه شهری اتخاذ گردد. یکی از این ساز و کارها، استفاده از تکنیک¬های کارآمد در اولویت¬بندی تناسب اراضی برای توسعه ساخت و سازهای شهری است. در تحقیق حاضر با انتخاب شهر ارومیه، به عنوان مطالعه...

در این پژوهش رابطه بین توسعه آموزش، رشد اقتصادی، شهرنشینی و فناوری اطلاعات و ارتباطات بررسی شده است. این تحقیق برای کشور ایران در بازه زمانی 1391- 1350 انجام گرفته است. مدلهای پژوهش با استفاده از روش اقتصادسنجی الگوی خودرگرسیونی با وقفه­های توزیعی برآورد شده­اند. نتایج به­دست آمده از تجزیه و تحلیل داده­ها نشان داد که آموزش بر رشد اقتصادی و شهرنشینی تأثیر مثبت دارد، شهرنشینی بر رشد اقتصادی و آمو...

محله به عنوان مفهومی کالبدی- اجتماعی در تاریخ شهرهای ایران و جهان از ابعاد مختلف، حائز اهمیت و واجد کارایی های فراوان بوده است. با وجود این، حس اجتماع محلی به عنوان خاستگاه و در عین حال دستاورد بسیاری از نظریه ها و الگوهای مطرح در زمینه محلات، با مشکلات و تهدیدهای جدی ناشی از عوامل کالبدی و غیر کالبدی در جوامع معاصر مواجه است. از جمله این عوامل، رشد شتابان شهرنشینی و ظهور طرح های توسعه شهری و د...