این نوشتار به بررسی اراده الهی از دیدگاه دو فیلسوف بزرگ، استاد مطهری و باروخ اسپینوزا می پردازد و هدف آن روشن کردن شباهت ها و تفاوت های موجود در دیدگاه های آن دو در باره این پرسش است که آیا خداوند دارای اراده است یا نه، و در صورت داشتن اراده آیا اراده او مطلق و آزاد است. جستار حاضر در این راستا به مقایسه نظریات این دو فیلسوف در مسائل زیر می پردازد: عقل الهی، اراده الهی، نسبت عقل و اراده به خداو...

این نوشتار به دنبال پاسخ دادن به این پرسش است که آیا عقاب و کیفر الهی با نظام قطعی و حتمی قضا و قدر سازگار است یا نه؟ چگونه ممکن است خدایی که منبع عدل و احسان است. بندگان خود را - که مغلوب و مقهور قضا و قدر می باشند - در برابر رفتارشان مواخذه و مجازات کند؟ بدون شک چنان چه رفتار آدمی خارج از چارچوب نظام قضا و قدر باشد. یا اگر به فرض محال خداوند اهل عدل و احسان نباشد. عقاب و کیفر مبنای منطقی و عق...

دستورالکاتب فی تعیین المراتب تالیف محمدبن هندوشاه نخجوانی یکی از آثار منحصر بفرد نامه نگاری و آداب کتابت در قرن هشتم ه می باشد. این کتاب الگویی برای کاتبان اداری عصر ایلخانان بود. در میان نمونه نامه ها ی اداری، بخشی از نامه ها مربوط به دیوان قضا، شرح وظایف قضات، وکلا و سایرکارکنان دیوان می شود. ترسیم ساختاردیوان قضا با کمک این احکام و نامه ها و تطبیق آن با دیگر منابع این عصر ، هدف اصلی این پژوه...

یکی از تعریف های مشهور عدالت » دادن حق به صاحب حق « یا » قرار دادن اشیاءدر » مکانت مناسب « آن است . در اخلاق هم عدالت همانا » اعتدال « یا میانه روی است .حقوقدانان اسلامی بی آنکه این تعاریف را در جایگاه خود مورد رد و تردید قرار دهند، درعرصه فقه و حقوق تعریف ویژه ای را برگزیده و » عدالت فقهی « یا شریعت نامه ای را :معرفی کرده اند . پرسش اصلی « مرتکب نشدن گناه کبیره و عدم اصرار بر گناهان صغیره »این...

مسئله پژوهش، برگرفته از آرای جمال الدین اسدآبادی است که کارکرد دین را موجب پیشرفت و تحریف آن را موجب انحطاط دانسته است. قضا و قدر یکی از باورهای دینی بین مسلمانان است که به اعتقاد اسدآبادی، موجب ایجاد انرژی، انگیزه حرکت و تلاش است. در پژوهش های پیمایشی متداول با الهام از چند نظریه پرداز غربی، به جای قضا و قدر از مفهوم تقدیرگرایی استفاده شده است که معادل جبرگرایی است. این تعریف مورد تأیید آثار ن...