خداوند در قرآن کریم سرگذشت بسیاری از پیامبران را به صورت داستان  بیان می­کند. ازجمله­ی آن پیامبران، آدم ابوالبشر(ع) است. موضوع آدم و آفرینش وی، در اسلام، به عنوان نخستین انسان و نخستین پیامبراز اهمّیت قابل توجهی برخوردار است. در قرآن 25 بار نام آدم (ع) آمده، ولی تفصیل این داستان در 6 سوره مطرح می­شود. در باب تبیین و تفسیراین آیات فشرده و پر معنی، مفسران و صاحب نظران احتمالات بسیارداده­اند. هدف ق...

چکیده قیام عاشورا از مؤثرترین و ماندگارترین رخدادهایی است که منشأ تحولاتی بنیادین در تاریخ اسلام است و نه تنها گذر زمان بر ابعاد و پیامدهای آن سایۀ فراموشی نیفکنده، بلکه آثار ماندگار آن هم چنان پابرجا بوده و دامنه‏ای بسیار گسترده‏تر از گذشته یافته و به الگوی فداکاری و جان فشانی در راه اهداف الهی و مبارزات حق طلبانه تبدیل شده است. یکی از نمونه های برجسته در این زمینه جنبش حزب الله لبنان است که...

جنگ تحمیلی عراق علیه ایران مملو از رویدادها و حوادث عبرت آموز و شگفت انگیزی در ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و به ویژه نظامی و مدیریت است که هر یک از آن ها می تواند موضوعی مهم برای مطالعه و پژوهش باشد و از تحلیل آن ها تجربیاتی را به دست آورد. عملیات خیبر در حوزه ی نظامی یکی از عملیات های شگفت انگیز است. عملیاتی بدیع که پس از گذشت سه سال و چهار ماه از شروع جنگ و پس از انجام سیزده عملیات گس...

ایران مهد ادب و فرهنگ و سجایای اخلاقی است. توجه به لزوم اخلاق از دیرباز مورد عنایت فرزانگان بوده است. در این میان شاعرانی بودند که علاوه بر تکیه به نکات اخلاقی و اجتماعی،  به عنوان یک جامعه­شناس به اجتماع اطراف خود نگاه می­کردند. سعدی یکی از آن دسته شاعرانی است که در این حیطه گوی سبقت را از هم طرازان خود ربوده است. او همچون جامعه شناسی آگاه به ریشه­یابی آسیب­های اجتماعی می­پردازد و آموزه­های دی...

گزارشی از تأثیر شگرف قرآن نسبت به سایر منابع معرفتی، بر اندیشه امام علی(ع) است. نویسنده پس از شمارش منابع معرفتی امام از قرآن به عنوان مهم ترین منبع یاد می کند و سپس از گونه های تأثیر قرآن سخن گفته و آن را به دو قسم مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می کند و گونه دوم را در دو محور دسته بندی می کند: 1. ایجاد دیدگاه های کلی 2. تبیین معارف و مفاهیم. از محور نخست به عناوینی چون: بینش ارزشگذاری، نگاه آینه ای...

اجرای مجازات از مهم ترین مباحث حقوق جزای اسلام بوده؛ لکن حکم برخی از مسائل آن به طور صریح بیان نشده و از جملۀ آنها پیوند اعضای محکومان به قصاص و حدود پس از اجرای حکم است. مشهور فقهای امامیه بر این باورند که شیوۀ اجرای کیفر موضوعیت ندارد و جدا شدن عضو، برای ثبوت حق قصاص کافی است. در مقابل؛ برخی دیگر از فقها مجرد قطع عضو را سبب قصاص ندانسته اند و بر این اعتقادند که برابری و مماثلت در کیفیات و شیو...

توجه به مضمون گذر عمر در نهج البلاغه و شواهد و مضامین مشترک آن در شعر شاعران، به عنوان ترجمانی دلنشین و مجلایی لطیف و شاعرانه برای این موضوع، می‌تواند از برجسته ترین عوامل زدودن غفلت و بیداری و پویایی انسان به شمار آید. از میان خیل شاعران شیرین سخن، شعر حافظ که خود را دلباخته شحنه نجف می‌داند، دارای لطفی دیگر است. به تعبیر امیر بیانعلیه السلام، نَفَس‌های انسان گام‌های او به سوی مرگ است؛ «نفس الم...

این نوشتار ــ چنان‌که از عنوان آن برمی‌‌آید ــ درپی بررسی آموز‌‌ه‌‌ها و عبرت‌‌های تاریخ از دیدگاه امیرالمؤمنین علی (ع) است. تاریخ نقلی، علم تاریخ و یا تاریخ علمی، گنجینه‌‌ای از حقایق و اطلاعات زندگی گذشتگان است. با این وصف، آیا تاریخ برای آیندگان سودی دارد؟ آیا می‌‌توان از گذشته به آینده پل زد یا از آن عبور کرد و عبرت آموخت؟ اگر پاسخ مثبت است، دلیل یا ادلۀ آن چیست؟ و عمده‌‌ترین عواملی که موجب ک...

خودانگیزشی، نیرویی اکتسابی است که انسان با دستیابی به آن، بدون اثرپذیری از چالشها یا مشوقهای بیرونی، می تواند خود را به انجام یا اجتناب از کاری مکلف کند. قرآن و نهج البلاغه، دستیابی به چنین نیروی عظیمی را برای رسیدن انسان به کمالی که خداوند برای او در نظر گرفته است، ضروری می دانند و راهکارهای عملی ای برای رسیدن به خودانگیزشی بیان کرده اند که هریک می تواند عامل ایجاد یا تقویت خودانگیزشی د...

بدون تردید حجم قابل توجهی از آیات قرآن به بیان داستان ها و سرگذشت اقوام و انبیای پیشین اختصاص دارد. مفسرین قرآن هم هر یک به شیوه ی خاص خود این آیات را تفسیر کرده اند ، مانند علامه طباطبایی(ره) از مفسران بزرگ شیعه که با روش مخصوص به خود این آیات را تبیین و تشریح نموده است. پژوهش حاضر با عنوان « رویکرد علامه طباطبایی(ره) نسبت به قصص قرآن » درصدد است تا دیدگاه ها و روش های آن علامه بزرگوار را مورد...