کتاب جواهر البلاغة اثر احمد هاشمی مصری، از کتاب­های برجسته در علوم بلاغت است. حجم مناسب، دسته­بندی وعنوان­گذاری مباحث، تطبیق­ها، تمرین­ها وتقریظ­های متعدّدی که بر این کتاب نوشته شده است، آن را از بدو نگارش تاکنون، مورد توجّه علاقمندان این علم، وهمچنین کتاب درسی دانشگاهی قرار داده است، این کتاب نیز به فارسی برگردانده شده و شرح­هـا وتوضیح­های گوناگونی بر آن نگاشته­اند. با همة ایـن تفاصیل، گـاهی در ...

چکیده بی‌تردید دو عامل مهم تخیّل و زبان در خلق شعر مؤثر هستند. شاعر با کمک تخیّل از تمام امکانات و شگردهای زبانی چون بیان، بدیع، معانی بهره گرفته و دست به آفرینش ادبی می-زند. در این میان بدیع به عنوان یکی از علوم مهم بلاغی و شگردهای زیبایی شناختی در تناسب و توازن درونی کلام نقش مؤثری دارد. این تناسب و توازن که در نقد ادبی نو و به ویژه فرمالیست‌های روسی به آن توجه ویژه‌ای می‌شود حاصل هماهنگی عوامل...

چکیده در این پژوهش به بررسی عوامل زیبایی شناسی شعر انوری از دیدگاه علم بدیع می پردازیم. علم بدیع یکی از شاخه-های علوم بلاغت است، که در لغت به معنی چیز تازه و نو، و در اصطلاح علمی است که باعث زیبا سازی کلام می شود و یا سخن ادبی را ارتقاء می بخشد، و به طور کلی به دو دست?: بدیع لفظی و بدیع معنوی تقسیم می شود. در گذشته به علم معانی و بیان که از دیگر شاخه های علوم بلاغت هستند نسبت به بدیع توجّه بیشت...

علوم بلاغی از برترین و برجسته ترین علوم زبان عربی و فارسی است و یکی از سهشاخة اصلی آن بدیع می باشد که با صنایع خود به کار تحسین وجوه بیانی می پردازد وبدیهی است که زیبایی کلام آنگاه بیشتر جلوه گر خواهد شد و آن زمان جذبة دلکش بودنزبان مشخص خواهد شد که به آرایه های بلاغی و پیرایه های فصاحی آراسته شوند؛ اما ازآنجا که این شاخه در مسیر رشد و تکامل خود دستخوش تغییر و تحولات کمی و کیفی ازسوی عالمان و...

یکی از شاخه های علوم بلاغی "فن بدیع " است که بررسی صناعات ادبی لفظی و معنوی را برعهده دارد، اگر چه دانش بدیع تا حدودی از حقیقت و ماهیت بلاغت بدور است و لیکن از آنجاکه در شکل ترکیب کلامی و انسجام اسنادی بدون تأثیر نبو ده آن را یکی از شاخه های بلاغت به شمار آورد ه ا ند. تاریخ پیدایش صناعات ادبی ریشه در تاریخ موسیقی ترکیب زبان دارد و بنابراین تاریخ علم بدیع هر زبانی به تاریخ پیدایش آن زبان باز می ...

کتاب دلائل الإعجاز فی علم المعانی از جرجانی امامِ بلاغت است. ظاهراً در این کتاب باید مسائل مربوط به فنّ معانی بحث شود، ولی چنین نیست بَلْ در این کتاب از: کنایه، استعاره، تمثیل، تشبیه و مجاز هم بحث شده؛ همان طوری که در کتاب دیگر عبدالقاهر به نام «اسرار البلاغه فی علم البیان» از مباحث ِ مربوطِ به علمِ معانی مانند: تقدیم، تأخیر، حذف، فصل، وصل، التفات، ایجاز و اِطناب هم سخن گفته شده است. یا مثلاً در کتاب «ال...

کتاب دلائل الإعجاز فی علم المعانی از جرجانی امامِ بلاغت است. ظاهراً در این کتاب باید مسائل مربوط به فنّ معانی بحث شود، ‌ولی چنین نیست بَلْ در این کتاب از: کنایه، استعاره،‌ تمثیل، تشبیه و مجاز هم بحث شده؛ همان طوری که در کتاب دیگر عبدالقاهر به نام «اسرار البلاغة فی علم البیان» از مباحث‌ِ مربوطِ به علمِ معانی مانند: تقدیم،‌تأخیر، حذف، فصل، وصل، التفات، ایجاز و اِطناب هم سخن گفته شده است. یا مثلاً در کتاب ...

ساختار و محتوای هر اثر ادبی به میزان رشد فکری و علمی عصر مؤلف بستگی دارد. بسیاری از آثار به‌جای‌مانده از سده‌های آغازین اسلامی حکایت از فقدان نظریه و مبانی اصولی علوم متداول آن عصر دارند که البته این، دلیل بر ناتوانی مصنّفان و مؤلفان آن آثار نیست، بلکه به نبودِ ثبات و استقرار در مفاهیم و اصطلاحات بلاغت میان علمای بلاغت­‌نگار مربوط است. این مقاله به بررسی انتقادی تطور علم بدیع در کتب بلاغت ع...

1- نقد زیباشناختی آرایه های ادبی: قدیما علم بدیع را علمی دانسته اند که از وجوه تحسین کلام بحث می کند؛ البته بحث از محسنات باید بعد از رعایت کلام با مقتضای حال و وضوح دلالت باشد؛ اما در باب اینکه وجوه تحسین کلام و اسباب زییایی کدامند و چه تأثیری در تخییل سخن دارند، بحث دقیق و روشنی نشده است و همین امر باعث شده است دانش بدیع بیشتر از علم معانی و بیان همواره دستخوش بازی و اصطلاح سازی قرار بگیرد و ...

چکیده ادبیات دفاع مقدس، گونه های ادبی مختلف و متنوعی را در خود جای داده است. یکی از این گونه های ادبی، خاطره نگاشته است که برخی از این خاطره نگاشته ها، دارای وجوه ادبی هستند که آنها را از دیگر انواع آن، متمایز می کند. حرمان هور که مجموعه خاطره نگاشته ها و یادداشت های شهید احمدرضا احدی می باشد از جمله خاطره نگاشته هایی است که به جهت سرشار بودن از وجوه ادبی، آن را قابل توجه کرده است. اد...