از جمله آداب تلاوت قرآن کریم مسأله ترتیل است. ترتیل که در لغت به معنی منظّم و مرتّب ساختن است در اصطلاح، به مفهوم خواندن آیات قرآن با تأنّی و نظم لازم و ادای صحیح حروف و تبیین کلمات و دقّت و تأمّل در مفاهیم آیات و اندیشه در نتایج آن است. بدیهی است چنین قرآن خواندنی می تواند به سرعت به آدمی رشد و نموّ معنوی و تقوی و پرهیزگاری ببخشد.

پژوهشی ککه از نظر خواننده گرامی می گذرد ، تحقیق جالب و جدیدی است پیرامون « اعجاز قرآن کریم» : این بحث که توسط استاد محمود شاکر انجام گرفته است از مقدمه کتاب جاویدان و ارزشمند نویسنده بلندآوازه الجزایری ، « مالک بن نبی» ( به نام « الظاهرة القرآنیه = پدیده ای به نام قرآن ) برگرفته شده است. نویسنده ضمن بررسی اثر گرانقدر مزبور ، فصل جدیدی از اعجاز قرآن را مورد ارزیابی قرار داده است که ذیلاً ملاحظه م...

این گزارش بخشی از یادداشت های منتشر نشده استاد شهید مرتضی مطهری در ارتباط با موضوع زن است. زن در قرآن، مقام تکوینی زن از نظر قرآن، قرآن و مسائل مربوط به زن، قوّامیّت مرد بر زن، حکومت در اجتماع خانوادگی از جمله مطالبی است که در این یادداشت ها آمده است. استاد، در مواردی به طرح مسأله پرداخته و زمینه های بررسی آن را یادآور می شود، اما به پاسخ و تحلیل آن نمی پردازد.

قرآن کریم، کتاب هدایت و معجزه الاهی است. این کتاب مقدس در راستای هدایت انسانها، شیوه های گوناگونی را به کار برده، که از جمله آن، اشاره به برخی نکات علمی است. دانش نجوم از جمله دانشهای تجربی است که قرآن کریم به مجموعه ای از گزاره های آن اشاراتی نموده است. موضوعات و مسائلی در ارتباط با آسمان، زمین، خورشید، ماه، ستارگان و دیگر اجرام آسمانی در آیات قرآن طرح شده اند که می توان آنها را به اشارات، ش...

در میان تفاسیر قرآن، « المیزان» اثر گرانقدر علامة معاصر طباطبایی، ب ی تردید یکی  ، از بهترین تفاسیر ترتیبی قرآن است که هرچند روش تفسیری آن مبتنی بر تقسیر قرآن به قرآن است، اما استناد به منابع حدیثی فریقین در تفسیر قرآن و بالاخص در تبیین مقام والای اه لالبیت پیامبر 6، این تفسیر را از صرف فقط تفسیر قرآن به قرآن بودن خارج کرده و از جهت تکیه بر روایات و استفاده از منابع حدیثی، آن را به عنوان میزان ...

مطالعۀ پیش رو به بررسی و نقد معادلهای فارسی در پاره ای از ترجمه های قرآن برای اعراب نحوی حال اختصاص دارد؛ اعرابی که بر اساس شمارش منابع، حدود 700 مورد از کاربرد آن در قرآن کریم دیده می شود. پیچیدگی اِعراب حال در برخی آیات قرآن سبب شده است که تلاشهای مترجمان در معادل یابی برای آن سمت وسوهای مختلف بیابد؛ امری که جلوه اش را در تنوع ادبی اسلوبهای فارسی معادل گرفته برای این نقش نحوی عربی می توان یافت...

یکی از اسلوب‏های بیانی قرآن کریم، که در این کلام الهی، بسیار استفاده شده، اسلوب اعتراض است. این اسلوب عبارت است از آوردن یک یا چند جمله که محلی از اعراب ندارند، در‏میان یک یا دو کلام که معنایی به‏هم‏پیوسته دارند، با هدفی غیر‏از دفع ایهام. اسلوب اعتراض در قرآن، زاید نیست؛ بلکه در جای خاص خود قرار گرفته و به‏مقتضای حال، کاربرد پیدا کرده است؛ به طوری که با شناسایی موارد کاربرد آن، زمینۀ فهم درست پ...

کنایه یکی از اسلوب های مهمّ بیانی در همة زبان هاست و از دیرباز به صورت گسترده در زبان و ادبیّات همة اقوام، از جمله قوم عرب به کار رفته است. از آنجا که قرآن کریم با زبان مردم با آنان سخن می گوید، از همة عناصر بیانی، به ویژه کنایه برای بیان مقاصد گوناگون بهره برده است. در این مقاله، شش عبارت کنایی قرآن مجید تجزیه و تحلیل می شود؛ کنایه هایی که برخی از مترجمان و یا حتّی مفسّران، آن را به گونه ای تعبیر ...

خبرها و احادیثی دربارۀ زمینه­ها و موجبات نزول آیات قرآن نقل شده که اسباب نزول نامیده می شوند. بعضی از مفسران و نویسندگان علوم قرآنی از «نقش مؤثر اسباب نزول در تفسیر قرآن» سخن گفته اند، ولی برخی کتاب خدا را در تفهیم مقاصد خود بی­نیاز از اسباب نزول دانسته­اند. طرفداران تأثیر، معترفند که بیشتر اخبار اسباب نزول ضعف سندی دارند و تعدد، تعارض و تنافی نیز گریبانگیر آنهاست، ولی تلاش کرده­اند تا ضعف سنده...