نتایج جستجو برای: فلسفۀ تاریخ
تعداد نتایج: 28482 فیلتر نتایج به سال:
دوران معاصر، عصر رواج نظامهای علمی مختلفی با محوریت فلسفۀ کاربردی[1] است، همان که در فرهنگ ایرانی معمولا با تعبیر «فلسفۀ مضاف» یاد می شود. در یک دسته بندی کلان، فلسفه های مضاف بر دو سنخند؛ گاه در آنها ترکیب اضافی میان فلسفه با دانش برقرار، و گاه نیز میان فلسفه و واقعیت خارجی پیوندی حاصل شده است. هدف از بحث در بارۀ فلسفۀ هر دانش یا واقعیتی، کوشش برای دگرگونی و تکامل بخشی، تعمیق و در نهایت بازآرا...
خودانگیختگی، مفهوم اصلی در مبحث آزادی در نظام فلسفی کانت و لایبنیتس است. لایبنیتس این مفهوم را شرط ضروری آزادی و اختیار میداند و عموماً آن را در جایگاه نفی و ردّ هر نوع ضرورتی تعریف میکند. طبق نظر لایبنیتس هر جوهری صرفاً علّت حالات خودش است؛ بنابراین هر تغییری که در آن رخ دهد به گونهای خودانگیخته حادث میشود. مفسّران فلسفۀ لایبنیتس، دو نوع خودانگیختگی را در فلسفۀ او مشخّص کردهاند: خودانگیختگی...
خیلی پیش میآید که ما در طبیعت قدم بزنیم و با درجات مختلفی از علاقه و توجه از درختان، جویهای آب، مرغزارها و کشتزارها، تپهها و خانهها، و از هزاران تغییر در نور و ابرها یادداشت برداریم. ولی تنها توجه بیشتر به یک مورد مشخص یا کنار همچیدن گروه متنوعی از ابژههای متفاوت در یک نگاه، به معنای آگاه بودن ما به ادراک یک منظر2 نیست. برای ادراک منظر، توجه ما نمیتواند تنها به یک م...
ریچارد رورتی فیلسوفی نوپراگماتیسم و ضدذاتگرا و سیدحسین نصر فیلسوفی سنتگرا، هر دو از برجستهترین رهبران فکری در فلسفۀ معاصر هستند. آنها با به چالش کشیدن بنیادها و معیارهای عقلانیت در فلسفۀ مدرن، بهویژه آن دسته از معیارهایی که موجب گسترش روزافزون عقلانیت علمیمیگردد، خواهان بسط عقلانیت در حوزههای دیگری از تلاشهای بشری، حوزههایی چون ادبیات، هنر و علوم انسانی بر اساس دغدغهها و نگرشهای فلس...
فارابی به عنوان «معلم ثانی» و مؤسس فلسفۀ اسلامی، یکی از مهم ترین فیلسوفان در عرصۀ فلسفۀ اسلامی است. او همانند دیگر فیلسوفان و عرفای مسلمان بحث مستقلی در رابطه با تمام مفاهیم زیباشناسی ندارد. در این پژوهش تلاش می شود یکی از مهم ترین مفاهیم زیباشناسی مدرن، یعنی «داوری زیباشناختی»از منظر فارابی، تحلیل شود و برای رسیدن به این امر، از برخی مفاهیم کلیدی در نظام زیباشناسی کانت به عنوان یکی از نقاط ع...
این مقاله، در ابتدا، مروری کوتاه بر مبانی هستی شناختی حکمت اشراق دارد و، سپس، به بیان جایگاه عالم مُثل و عالَم مثال منفصل در این دستگاه فلسفی می پردازد. نویسنده با ذکر نوآوری های شیخ اشراق در اثبات عالم مُثل– که پیش از او در مکتب مشّاء ردّ شده بود – و کشف و اثبات عالم مثال – که پیش از او در تاریخ فلسفۀ اسلامی مطرح نبود – مبانی نمادپردازی ادبی و هنری را بر پایۀ این دو عالم بیان کرده است. نویسنده، در ...
در عرصه «فلسفۀ علم معاصر» دو جریان قابل تشخیص است: 1. جریان ضد ذاتگرایی؛ 2. جریان ذاتگرایی. جریان نخست از زمان بارکلی و هیوم تا پیش از چهل سال اخیر یکهتاز میدان بود و در چهل سال اخیر از طریق پوزیتیویستها و فلسفههای تحلیلی و زبانی منشأ فراموشی جریان دوم شده است. جریان دوم در چهل سال اخیر به ظهور رسیده و در تقابل با مابعدالطبیعۀ هیومی بهشدت به گسترش و تقویت مابعدالطبیعۀ ذاتگرایانه همت...
پراگماتیسم در طبقهبندی فلسفۀ معاصر به دو سنت تحلیلی و قارهای، جایگاه بینابینی دارد و البته قرابت آن به فلسفۀ تحلیلی بیشتر است. پیوند میان پراگماتیسم و فلسفۀ تحلیلی را در نیمۀ نخست قرن بیستم می توان در تأثیری ملاحظه کرد که اندیشۀ پدیدآورندگان این سنت، به ویژه ویلیام جیمز، بر فیلسوفان تحلیلی، بهویژه ویتگنشتاین، گذاشته است؛ چنانکه میتوان مشابهتهایی میان سخنان جیمز و بخشی از نظریات ویتگنشتاین،...
خیلی پیش می آید که ما در طبیعت قدم بزنیم و با درجات مختلفی از علاقه و توجه از درختان، جوی های آب، مرغزارها و کشتزارها، تپه ها و خانه ها، و از هزاران تغییر در نور و ابرها یادداشت برداریم. ولی تنها توجه بیشتر به یک مورد مشخص یا کنار هم چیدن گروه متنوعی از ابژه های متفاوت در یک نگاه، به معنای آگاه بودن ما به ادراک یک منظر2 نیست. برای ادراک منظر، توجه ما نمی تواند تنها به یک مورد در محدوده دیدمان ج...
فارابی به عنوان «معلم ثانی» و مؤسس فلسفۀ اسلامی، یکی از مهم ترین فیلسوفان در عرصۀ فلسفۀ اسلامی است. او همانند دیگر فیلسوفان و عرفای مسلمان بحث مستقلی در رابطه با تمام مفاهیم زیباشناسی ندارد. در این پژوهش تلاش میشود یکی از مهم ترین مفاهیم زیباشناسی مدرن، یعنی «داوری زیباشناختی»از منظر فارابی، تحلیل شود و برای رسیدن به این امر، از برخی مفاهیم کلیدی در نظام زیباشناسی کانت به عنوان یکی از...
نمودار تعداد نتایج جستجو در هر سال
با کلیک روی نمودار نتایج را به سال انتشار فیلتر کنید