تفسیری که ملاصدرا از داستان آدم(ع) در قرآن کریم عرضه کرده، بر پیش‌فرض‌ها و مبانی فلسفی و معرفتی خاصّی مبتنی است. بررسی زبان قرآن و مبانی فلسفی و معرفتی ملاصدرا در تفسیر، با محوریّت تفسیر قصّة آدم، از اهداف این مقاله است. از دیدگاه ملاصدرا، زبان قرآن در قصّة آدم، زبان معرفت‌بخش؛ و قصّه، مشتمل بر ویژگی‌های به ظاهر متضاد است. تفسیر باطنی با حفظ ظاهر، تمثیلی بودن در عین تاریخی‌نگری، از ویژگی­های تفسیر و...

یکی از بحث‌های پیچیدة فلسفه که به‌منزلة اساس و پایة بسیاری از مطالب فلسفی و معارف الهی است؛ تحقیق حال وجود، بیان وحدت یا کثرت آن است. افکار و اقوال عرفا، فیلسوفان، متکلمان در این‌باره مختلف و جمع‌نکردنی است. ملاصدرا، داعیه‌دار اثبات عقلانی نظریه وحدت شخصی وجود است. او این نظریه را بر مبانی و اصول فلسفی خویش استوار کرده و بر همان اساس، مبانی فلسفی اصالت وجود را بیان ‌کرده است. آنچه واقعیت هستی ا...

چکیده ندارد.

منطقِ شهودی، نتیجه ای است از دیدگاه های فلسفیِ براوئر در مورد مبانی و فلسفه ی ریاضیات که به شهودگرایی معروف است. این رویکرد در حوزه ی منطق منجر به بازنگری در مبانی منطق کلاسیک، و شکل گیری منطقی جدید با نام منطقِ شهودی گردید. منظور از شهودگرایی در اینجا، فلسفه ای است که در اوایل قرن بیستم، توسط براوئر، و هنگامی که منطق کلاسیک چندان رشد نیافته بود، ارائه گردید. اولین مقاله ی براوئر که در آن به مبانی...

درکاربرد روزانه ما زبان طبیعی برای ارائه دانش و اطلاعات ، مقدار زیادی ابهام ، ایهام ، بی دقتی و یا فازی بودن وجود دارد. علی بلند قامت است . مثال ساده ای از این نوع می باشد. منطق دو ارزشی کلاسیک قادر به صوری کردن استدلالهایی که شامل چنین عبارتهایی هستند ، نمی باشد. در مقابل منطق فازی مدعی است که می تواند چنین استدلالهایی را( استدلالهای تقریبی) صوری نماید. دکتر لطفعلی عسکرزاده با معرفی مجموعه های...

نوشتار پیش رو با طرح این پرسش که فرایند ادراک حسّی زیبایی و لذت زیبایی‌شناختی به چه کیفیتّی است و هویتِّ مفهوم حاصل از آن چیست؟ مدعی است که مبتنی بر مبانی فلسفی ملاصدرا، ادراک زیبایی محسوس، اولا و بالذات حضوری بوده و لذت زیبایی‌شناختی هم محصول همین ادراک‌ است و مفهوم زیبایی نیز در فرایندِ انتزاع از حیثیاّت خارجی شیء، تحت عنوان «معقول ثانی فلسفی» تحصُّل می‌یابد. ضرورت پرداختن به مسأله مذکور در حکمت صدرا...

در زمینۀ مطالعات میان‌رشته‌ای، مسائل متعددی جای طرح دارند؛ از جمله چیستی، اهمیت و ضرورت، روش‌شناسی و روش اجرایی آن. اما در کنار این مباحث، مسئلۀ اصلی‌تری هست که تاکنون به آن پرداخته نشده و آن، مبانی بینشی و فلسفی حاکم بر مطالعات میان‌رشته‌ای است. فلسفه به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در علوم، به‌ویژه دانش‌های بینارشته‌ای نقش ایفا می‌کند. با توجه به اینکه هر مکتب و پاردایم فلسفی، در مطالعات میان‌رشته...

پیش‌ فرض‌های فلسفی و دیدگاه‌های کلان هر نظریه‌پرداز از عناصر اساسی و انکارناپذیر نظریه‌های علمی وی می‌باشند. نظریات مطرح در حیطه تعلیم و تربیت نیز از این امر مستثنی نبوده و پیش‌فرض‌های فلسفی و متافیزیکی، نقطة اتکاء این نظریات به شمار می‌روند. به سخن دیگر می توان گفت مبانی فلسفی جایگاه رویش نظریه‌ها در تعلیم و تربیت می باشند. در این مقاله سعی شده  تا با بررسی بخش‌هایی از آرای فلسفی صدرالمتالهین،...

رساله پیش رو با این هدف گرد آمده است، تا پس از بررسی یکی از گرایشات برجست?ِ هنرِ ‏نقاشیِ در قرن بیستم- نقاشی متافیزیکی- و همچنین برشمردن خصایل ویژه آن؛ بطور ‏مشخص مبانی و خاستگاه های فلسفی– فلسفه متافیزیکی شوپنهاور- که این گرایش هنری از ‏آن متأثر واقع شده را مورد واکاوی و جستجو قرار دهد. در این رساله سعی فراوانی صورت ‏گرفت تا با بررسی مبادیِ هنر متافیزیکیِ در طول فعالیتِ این هنرمند ایتالیایی و بطور م...

عالمان امامی سده هفتم هجری مواجهه یکسانی با فلسفه نداشته‌اند. در این میان، مواجهه دو متکلم برجسته امامیه در سده هفتم با فلسفه قابل توجه است. در آثار ابن میثم بحرانی ارائه تلفیقی آموزه‌های فلسفی و کلامی در کنار هم، کاربرد مبانی و آموزه‌های فلسفی در اثبات مسائل کلامی و کاربست مفهوم فلسفی در تبیین مفاهیم و آرای کلامی و حتی در برخی موارد پذیرش آموزه‌های فلسفی به جای باور‌های کلامی، نشانه‌هایی است ک...