تجرد نفس از مباحث مهم در فلسفه و کلام اسلامی است. سید مرتضی و علامه حلی، دو متکلم برجسته شیعه، درباره ماهیت نفس دیدگاه متفاوتی دارند. سید مرتضی تجرد نفس را انکار کرده و قول به جوهر بسیط بودن نفس را باطل خوانده است. مهم‌ترین دلیل او پیوستگی و وابستگی اعمال فکری و عقلی به امور بدنی است. ا...

مقایسه اندیشه های ابو سهل و ابو محمد نوبختی با سید مرتضی از آن جهت که متهم به گرایشات اعتزالی هستند، می تواند در شناخت بهتر از مدرسه کلامی بغداد و تحولات اندیشه ای درون آن یاری رسان باشد و برخی ابهامات تاریخ کلام امامیه را بر طرف کند. از این رو، در این مقاله با مقایسۀ روش و محتوای کلام این متکلمان امامی علاوه بر بیان نقاط اختلاف آنان، اشاره ای به میزان هم گرایی آنان با اندیشه های معتزله گردیده ...

ابو اسحاق ابراهیم بن نوبخت از متکلم ـ فیلسوفانی است که درباره تاریخ زندگانی او اختلاف نظر بسیار است. در این مقاله، با شواهد گوناگونی نشان داده می شود که نوبختی اندیشمند معاصر سید مرتضی و ابوالحسین بصری است. همچنین تلاش می شود با مقایسه آرای او با سید مرتضی از متکلمان متقدم و نیز علامه حلّی از متکلمان متأخر، تأثیرگذاری های کلامی ایشان بر مباحث کلامی به ویژه مباحث متأخران و نیز اهمیت و جایگاه تاری...

در آستانه غیبت کبری، فقهای امامی در حوزة نیابت عام، سُکان‌دار هدایت جامعه شیعیان گردیدند. شیخ مفید در مقام رئیس مکتب بغداد و زعیم عام شیعه، در مواجهه با رخدادها و تنش‌های مذهبی ـ اجتماعی، با هدف طرح، تبیین و تبلیغ مذهب امامی، در عصری که هر مذهب فاقد توان علمی در دفاع از عقاید خویش، لاجرم به حاشیه تاریخ فرق رانده می‌شد و نیز حفظ حداکثری نیروی انسانی شیعه، هوش‌مندانه با سیره وفاق‌گرایانه، پای به ع...

برخی از مطالب مورد بحث و بررسی دراین رساله عبارت است از : سید مرتضی، نظر علمای شیعه درباره سیدمرتضی، استادان سید مرتضی، آثار سید مرتضی، معرفی کتاب الانتصار، بررسی واژه حد، تحقیقی پیرامون تفخیذ، تحقیقی پیرامون لواط، نظریه علمای امامیه درباره اشتراط احصان در لواط، تحقیقی درباره مساحقه، اخباری که درباره سحق وارد شده، تحقیقی پیرامون استمناء، تحقیقی پیرامون قیادت ، تحقیقی پیرامون مشروبات الکلی، بحثی...

این پژوهش به بررسی زیرساخت ها و ارزش های تصویرسازی ممیز در 104 شماره ی مجله ی کتاب هفته می پردازد. تصویرسازی مجموعه ی کتاب هفته در طی سال ها همواره مورد تحسین بزرگان این وادی بوده است. بررسی نکات دیداری ارزشمند این هفته نامه که در حافظه ی مطبوعات و گرافیک معاصر ایران ماندنیست، در کنار جمع آوری مجموعه ای کامل از تصویرسازی های ممیز و آشنایی بیشتر با تجربیات هنرمند بی همتایی مانند او در این نشریه،...

<کنایه> به عنوان یکی از فنون علم بلاغت، از جمله شیوه های ادبی لطیف و پسندیده برای بیان غیرصریح مقصود است. از مهم ترین پایه های اساسی این فن، رابطه ی غیرقابل انکار میان لفظ و معنا است که خود، این امکان را فراهم می آورد تا نویسنده یا گوینده، کلام را به گونه ای بیان کند که در پاره ای موارد، درک صحیح مقصود برای خواننده یا شنونده به آسانی میسّر نباشد و یا حتّی برداشت متفاوتی از آن سخن داشته باشد. با ت...

ترجمه و تمهید کتاب القضاء، شیخ اعظم شیخ مرتضی انصاری موضوعی است که به عنوان پایان نامه دوره کارشناسی ارشد برای راقم سطور، برگزیده شده بود که با عنایت الهی، توفیق اتمام آن را یافتم. این رساله در سه بخش به همراه پی نوشت ، منابع و ماخذ گردآوری گردیده است . بخش نخست : اهمیت قضاء به لحاظ تناسب با موضوع ترجمه. بخش دوم: شرح حال مولف به جهت آشنایی خواننده با مولف کتاب . بخش سوم: ترجمه متن کتاب القضاء. ...

سید مرتضی (355 ـ 436 ه) فرزند سید حسین موسوی بغدادی در دوره خلافت مطیعللّه‏ عباسی و پادشاهی بهاء الدوله بویهی در بغداد به دنیا آمد. سید مرتضی بر خلاف پدرش که منصب قضاوت در حکومت داشت، هیچ گونه منصب سیاسی را نپذیرفت. با این حال پس از شیخ مفید، رهبری شیعیان بغداد بر عهده او قرار گرفت. سید مرتضی در رشته‏های مختلف از علوم معقول و منقول از جمله فقه، اصول و کلام صاحب نظر بود و کتاب‏های زیادی در زمینه...

موضوع پایان نامه، بررسی نظرات استاد شهید مطهری است که در دو بخش علوم قرآن و تفسیر نگارش یافته است . بخش اول شامل مطالبی است که استاد در مورد علوم قرآن به طور پراکنده در آثار خویش آورده اند. بخش دوم که مربوط به تفسیر است مشتمل بر سه قسمت است . قسمت اول در ارتباط با بررسی علم تفسیر ، معرفی کتب تفسیری معروف شیعه و سنی و اشاراتی به تفاسیر انحرافی از صوفیه و باطنیه است . قسمت دوم در مورد بررسی روش ت...