بحث دربارۀ مدلول بیانات اخلاقی دینی مبتنی بر اعتبار ادلة نقلی در اخلاق اسلامی است؛ یعنی پیش از پرداختن به آن باید به این سؤال پاسخ داده شود که آیا اساساً این ادله در اثبات گزاره‌های اخلاقی، حجیت و دلیلیت دارند یا خیر؟ بی‌شک قرآن کریم، احادیث متواتر و نیز اخبار آحاد مقرون به قرائن حجت هستند. این پژوهش به حجیت اخبار آحاد اخلاقی و تفاوت معنای حجیت در گزاره‌های فقهی و اخلاقی...

 «محبت و دوستی» یکی از مهم‌ترین مقوله‌های اخلاقی و فلسفی است. «محبت» در اندیشه اخلاقی ابن‌مسکویه عنوان عامی برای بیان استعداد ذاتی بشر جهت ارتباط و همبستگی است. دوستی، رنگ اجتماعی دارد و از فروعات عدالت و برتر از آن شمرده می‌شود. بهترین معیار در ارزیابی از عالی‌ترین شکل افعال است. در ایجاد انواع و مراتب این فضیلت بین افراد عواملی مثل لذت، نفع و خیر دخالت دارند که عامل واقعی آن خیر است. از برتری...

هدف کلی این پایان نامه بررسی آراء و اندیشه های کارل پوپر و استنتاج دلالت هایی در زمینه ی مبانی، اصول و روش های تربیت اخلاقی است. روش تحقیق عبارت است از تحلیل و توصیف اندیشه های پوپر و جمع آوری اطلاعات به شیوه مطالعات کتابخانه ای. برای این منظور در وهله ی نخست به آثار و تألیفات پوپر و سپس به کتاب ها و مقالاتی که درمورد دیدگاههای اخلاقی پوپر و تربیت اخلاقی بود مراجعه گردید. از دستاوردهای مهم این ...

نظریه اخلاقی غزالی تقریری از نظریه های فضیلت گرایی اخلاقی است که در واقع تلفیقی از سه رویکرد فلسفی، نقلی و عرفانی است که جنبه نقلی و عرفانی آن بسیار غلیظ تر از جنبه فلسفی آن است. وی از سویی تابع نظریه حد وسط ارسطویی است که فضیلت اخلاقی را حد وسط دو رذیلت افراط و تفریط می داند و از سوی دیگر، افزون بر عقل، شرع را نیز معیار تعیین فضیلت برمی شمارد و با استناد به آیات و روایات، فضایل اخلاقی را معین ...

در این مقاله، کوشیده‌ام تا با روشی تحلیلی- انتقادی به این پرسش پاسخ دهم که از نظر مور، شهود اخلاقی چه نسبتی با توجیه احکام اخلاقی دارد؟ برای پاسخ‌گویی به این پرسش، با تفکیک دو معنای «شهود» در آرای مور، یعنی «ادراک بی‌واسطه و مستقیم خاصۀ "خوبی"» و «ادراک بی‌واسطه و مستقیم قضایای اخلاقی حاوی محمول "خوب"»، که آنها را شهود ش.(1) و شهود ش.(2) نامیده‌ام، بر اساس تعریف سنّتی «معرفت»- که خود مور هم بدان...

«محبت و دوستی» یکی از مهم ترین مقوله های اخلاقی و فلسفی است. «محبت» در اندیشه اخلاقی ابن مسکویه عنوان عامی برای بیان استعداد ذاتی بشر جهت ارتباط و همبستگی است. دوستی، رنگ اجتماعی دارد و از فروعات عدالت و برتر از آن شمرده می شود. بهترین معیار در ارزیابی از عالی ترین شکل افعال است. در ایجاد انواع و مراتب این فضیلت بین افراد عواملی مثل لذت، نفع و خیر دخالت دارند که عامل واقعی آن خیر است. از برترین...

یکی از مکاتب اخلاقی ـ عرفانی شیعه که مورد توجه و استقبال علمای زیادی قرار گرفته مکتب مرحوم آخوند ملاحسینقلی همدانی می‏باشد. از آنجا که ساختار نظام‏مند و منسجمی برای این طریق? اخلاقی ـ عرفانی تدوین نشده است، این نوشته در صدد بررسی و تنظیم این روش سیر و سلوکی است. هدف اصلی این مکتب شریعت‏مدار، رسیدن به «توحید» است با اهتمام ورزیدن بر دو امر اساسی «مراقبه» و «معرفت نفس». مراقبه یعنی غافل نشدن از ح...

سقراط بر آن بود که معرفت و شناخت نیکی‌ها و بدی‌ها نه‌‌تنها برای عمل اخلاقی و کسب فضیلت ضروری است، بلکه تنها علت آن نیز شناخته می‌شود؛ یعنی معرفت علت لازم و کافی عمل اخلاقی و کسب فضیلت است و کسی با آگاهی و معرفت (خواسته و دانسته) مرتکب بدی نمی‌شود. بدین‌‌ترتیب رابطۀ ضروری میان معرفت و عمل اخلاقی برقرار است. افلاطون با پذیرش این دیدگاهِ استاد خود، آن را بر مبانی معرفت‌شناختی خاص خود و ایدۀ مُثل است...