شماری از آثار هنری ایران سده­های 4 تا 8 ﻫ. ق. با مجالسی آراسته شده­اند که شاهی کمان­گیر و سواره را در نخجیرگاه آهو نمایش می­دهد، درحالی­که بر پشت مرکبش زنی ریزاندام و چنگ­نواز نشسته است. این صحنه بنا بر متن شاهنامۀ فردوسی و هفت پیکر نظامی گنجوی، داستان بهرام گور شاهنشاه ساسانی و کنیز خنیاگرش آزاده را روایت می­کند. البته انتساب این روایت به شاهنامۀ فردوسی در سال های اخیر موضوع انتقاد بوده و حتی ...

با رسمیت یافتن دین زرتشت در عصر ساسانی، آتشگاه ها به عنوان جلوه بارز تشریفات و آداب دینی، در جامعه نمایان شدند. چهارطاقی ها نیز نقش اصلی را در معماری مذهبی ساسانیان ایفا کردند. از این نظر، مطالعه این اماکن برای دریافتی درست از وضعیت مذهب زرتشت در این دوره، بسیار اهمیت دارد. اماکن مذهبی معمولاً مجموعه ای عظیم را دربر می گرفت و چهارطاق هسته اصلی آن به شمار می رفت که تمام اجزای ساختمانی این مجموعه...

چهارتاقی قصرشیرین معروف به چهارقاپی با اضلاع 25 متر یکی از بزرگترین آتشکدههای ایران در دوره ساسانی به شمار میرود که با استناد به منابع تاریخی و شواهد باستانشناختی احتمالاً در اواخر این سلسله ساخته شده است. بنای مذکور که در مجاورت کاخ خسرو قرار داشت، معبدی برای ساکنان کاخ بهشمار میرفت تا تشریفات دینی خود را در آن بهجای آورند. مجاورت این بنا با کاخ نشانگر وابستگی دین و دولت در حکومت ساسانی به یک...

  آفرینش زیبایی در هنر ایران بر اصل تزئین استوار است. در معماری ایرانی قبل و پس از اسلام، عنصر تزئین نقش اساسی دارد و حضور تزئینات که عمدتاً پرکار و متنوع می‌باشند، از معماری و ساختمان جدایی ناپذیر است. از دوره هخامنشی و ساسانی و پس از اسلام تا پایان دوره قاجار شاهد زیبایی شناسی مبتنی بر تزئین هستیم. نقاشی ایرانی نیز در عین روایت گری، سراسر تزئین است. آنچه از نقاشیهای قبل از اسلام سراغ داریم...

قلعه ایرج که از آن به عنوان قلعه گبری نام می برند در ضلع شمالی جاده ارتباطی ورامین به پیشوا در شمال روستای عسگرآباد قرار گرفته است. براساس یافته های باستان شناسی سطحی الارض این قلعه احتمالاً از دوره ساسانی مورد استفاده بوده است، موقعیت حساس و قرارگیری آن در ادامه دشت ری و قرار گرفتن بر سر راه ابریشم و همچنین ابعاد بزرگ و نوع مصالح به کار رفته در معماری آن از ویژگی های مهم این قلعه است. علاوه ب...

قلعه ایرج که از آن به عنوان قلعه گبری نام می برند در ضلع شمالی جاده ارتباطی ورامین به پیشوا در شمال روستای عسگرآباد قرار گرفته است. براساس یافته های باستان شناسی سطحی الارض این قلعه احتمالاً از دوره ساسانی مورد استفاده بوده است، موقعیت حساس و قرارگیری آن در ادامه دشت ری و قرار گرفتن بر سر راه ابریشم و همچنین ابعاد بزرگ و نوع مصالح به کار رفته در معماری آن از ویژگی های مهم این قلعه است. علاوه ب...

استان همدان در پهنۀ غربی کشور از جمله مناطقی است که بناهای ارزشمندی را از دوران اسلامی در خود جای داده است. بخش مهمی از این آثار را آرامگاه­ها و یادمان­های تدفینی تشکیل می­دهند. یادمان معماری« برج قربان» در شهر همدان از آرامگاه­های برجی شاخص دوران اسلامی است که تاکنون به­گونۀ مطلوبی مطالعه نشده است. به همین منظور نگارندگان، بنای مزبور را از دیدگاه­ تاریخی، مزارشناسی و باستان­شناختی مورد مطالعه ...

مقام و منصب وزارت در ایران پیشینه طولانی دارد.عربها و ترکان که دو قوم بدوی و بدون پیشینه دیوان سالاری و مقام وزارت بودند به تقلید از ایران عهد ساسانی برای اداره بهتر حکومت خود از مقام وزیر استفاده کردند و ایرانیان در جایگاه وزارت در استقرار این دو حکومت نقش ویژه ای داشتند. در این پژوهش سعی بر این است که با استفاده از روش تحقیق تاریخی از نوع توصیفی مقایسه ای جایگاه و موقعیت مقام وزیر در حکومتهای...

ایرانی و اسلامی بیشتر نمایان می­باشد. در هنگامه رقابت­های از قدیم الایام جلگه نسبتاً هموار سیستان بنا به موقعیت­های خاص جغرافیایی و منطقه­ای مورد تهاجمات داخلی و خارجی واقع می­گردید. از این رو حکمرانان و مردم سیستان همواره اقدام به ساخت قلاع بزرگ با حصارهایی مرتفع با اهداف نظامی و دفاعی جهت پیشگیری از آسیب و حفظ جان و مالشان در برابر تهاجمات مکرر دشمنان می­نمودند.  قلعه سکوهه یکی از قلاع مهمی اس...

با هدف شناخت چگونگی تحولات میراث هخامنشی پس از این دوره، مواد فرهنگی بیست محوطه باستانی طی دوره های سلوکی، اشکانی و ساسانی در فارس مورد مطالعه واقع شده اند. از این میان، شش محوطه باستانی، لایه نگاری و سایر محوطه ها به روش های نوین باستان شناسی، مورد مطالعه مجدد قرار گرفته اند. این تحقیق، به روش توصیفی – استقرایی انجام شده است و دربرگیرنده پژوهش های میدانی، مطالعات کتابخانه ای و آزمایشگاهی است...