نهضت اصلاح دینی در قرن شانزدهم (رفرماسیون) به رغم همه تشابهات و همسانی ها، تفاوت های جدی و اساسی با نهضت های اصلاحی معاصر در جهان اسلام دارد که البته در یک نگاه مقایسه ای این نقاط افتراق، گاه نقطه قوت یک جریان محسوب می شوند و گاه نقطه ضعف آن. از مهم ترین وجوه افتراق می­توان به موارد زیر اشاره کرد: وجود پشتوانه های فلسفی و الاهیاتی قوی در نهضت اصلاح دینی و فقدان یا ضعف آن در جهان اسلام؛ بهره­مند...

در دنیای امروز دو تعریف از اسلام ارائه می شود یا به عبارت دقیق تر، دو تفسیر اصلی در دو سر طیف وجود دارد. در یک سر طیف، چهره ای کاملاً مسالمت آمیز و صلح جویانه و در سر دیگر، تفسیری خشونت آمیز از اسلام مطرح می شود و گروههای خشونت طلب و افراطی که دست به انفجار، کشتار و ترور می زنند یا در صورت ضرورت خشونت را تجویز می کنند، در این دسته قرار می گیرند. در بین دو سر طیف، دیدگاههای مختلفی وجود دارد و به ...

پزشکی مدرن و روش های امروزی بهداشت و توسعه ی سلامت تا حد زیادی مدیون آموزه های پیامبر اکرم (ص) و دانشمندان بزرگ اسلامی است، اما متأسفانه قسمت اعظم این خدمات هم چنان برای مردم دنیا ناشناخته باقی مانده است. برای مثال، خدمات حکما و اندیشمندان مسلمانی هم چون ابن سینا، زکریای رازی، ابوریحان بیرونی و الزهراوی موجب پیدایش پیشرفت های شگرفی در علوم مختلف پزشکی گردید که چندین قرن به منزله ی موتور محرکی ب...

سرچشمه های ساختار شکل در ابنیه آیینی متنوع است که ریشه در فرهنگ، جغرافیا، اقلیم، معماری بومی و... دارد. با ثبات ساختار شکل این ابنیه در هر آیین، تکرار آن جزو لاینفکی از آن شده و به نمادی از آیین تبدیل می شود. به دیگر سخن شکل در ابنیه آیینی به عنوان امری مقدس قلمداد می شود. با چنین پشتوانه ای، ساختار شکل دیگر وابسته به جغرافیا، اقلیم، بوم و... نبوده و به صورت تحمیلی تداوم پیدا می کند. هریک از اد...

از آن روی که اسلام به مثابة دین خاتم مدعی انطباق قوانینش با طبیعت خلقت و درون آدمیان است، حقوق طبیعی در مکتب اسلام اندیشة حقوقی غریبی نیست. بسیاری از متفکران مسلمان بدون آن که لزوماً دغدغه غرقه شدن در مکاتب یونان و روم باستان را در سر داشته باشند به تأسیس مکتبی حقوقی مدد رسانده اند که قدمتی به عمر رونق اندیشة حقوقی در بین بشریت دارد. مدعای این نوشتار هم پیرامون اصلِ انطباق حقوق شرعی در اسلام با ح...

سرمایه اجتماعی که در هنگام پیروزی انقلاب اسلامی در ایران به شدت بالا رفته بود، تا سال¬های پایانی جنگ نیز در حد قابل قبولی بوده است، اما پس از آن به¬طور تدریجی کاهش پیدا کرده است. با کاهش سرمایه اجتماعی انتظار می¬رود ناهنجاری¬ها، بزهکاری¬ها و منازعات اجتماعی افزایش پیدا کند. فقدان سرمایه اجتماعی یا کمبود آن، آثار مخربی بر نظم و توسعه سیاسی می¬گذارد. و عموماً راهکارهایی که برای آن ارائه شده، زاده ...

ورود اسلام به ایران و به دنبال آن مهاجرت قبایل عرب به این سرزمین، تأثیرات عمیق و بنیادینی برساختارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ایران نهاد. هرچند تعداد این مهاجران به نسبتساکنان بومی این سرزمین ناچیز بود، اما به دلیل سلطه آنان به لحاظ سیاسی و مذهبی در جهان اسلام،تأثیرشان بر جامعه ایرانی دیرپا و عمیق بود، اینان در عین حال با سازمان و ساختار قبیله ای، معیشتی وفرهنگی خاصی که داشتند خود دستخ...

هدف مقاله حاضر بررسی برترین کشورهای علمی جهان اسلام است. ایران، ترکیه، و مصر به‌عنوان قدرت‌های علمی جهان اسلام مورد توجه پژوهش حاضر قرار گرفته‌اند پژوهش حاضر براساس گزارش‌های پایگاه طلایه‌داران علم مؤسسه آی.اس.آی.، در دوره‌ای 5 ساله از سال 2003 تا ژوئن 2007 و در 22 رشته علمی صورت پذیرفته است. در مقاله حاضر مؤسسات کشورهای اسلامی نمایه‌شده در آی.اس.آی.، که در واقع جزء 1 درصد صدر کشورهای دنیا در ر...

آکادمی علوم جهان اسلام به منظور ارتقاء جنبه‌های مختلف علوم و فن‌‌آوری در جهان اسلام و ارتقاء سطح علمی کشورهای اسلامی در سال 1986 به پیشنهاد سازمان کنفرانس اسلامی بنیان نهاده شد. برگزاری کنفرانس‌های بین‌المللی، ایجاد زمینه فعالیت‌های مشترک با نهادهای دولتی و غیردولتی در سطح جهانی، اعطاء جوایز و انتشار نشریات و کتب علمی از فعالیت‌های این آکادمی است. همچنین آکادمی سعی دارد به واسطه تعریف پروژه‌های...

بیداری اسلامی پدیده‌ای است که در تاریخ معاصر کشورهای اسلامی به شکل‌های گوناگون و در زمینه‌های تاریخی متفاوت و با نتایج خاص پدیدار شده است. این مقاله با بررسی آرای متفکران، جنبش‌ها و نحله‌ها‌ی اسلامی، چهار گفتمان بیداری جهان اسلام را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد. پژوهش حاضر تلاش مسلمانان برای غلبه بر استبداد، عقب‌ماندگی، وابستگی و... را در چهار موج بیداری بررسی کرده و علل به‌وجود آمدن امواج بیدا...